Қазақстанның нейрохирургия саласы жаңа технологиялардың арқасында дәуірлік өзгеріс үстінде. Gamma Knife жүйесі хирургиялық емес сәулелік терапияны елімізге әкелді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Бұл технологиялардың әсері – статистикадан гөрі, адам тағдырын жаңғыртатын сәттерде айқын көрінеді. Сонымен, жаңашылдықтар қалай енгізіліп жатыр?
Ұлттық нейрохирургия орталығы – Қазақстанның медициналық жүрегі
Кеңес заманынан кейінгі алғашқы нейрохирургиялық мамандандыру орталығы ретінде 2008 жылы негізі қаланған Ұлттық нейрохирургия орталығы Астанада орналасқан.
Орталықтың қол жеткізген табыстары:
- Ғылыми қызметкерлер саны – 2.3 есе өсті, ал хирургиялық іс-қимылдар 7 есе артты ;
- 70 000-нан астам пациент емделді, 50 000-нан астам операция жасалды.
- 73 жаңа технология енгізілді – микронейрохирургия, нейронавигация, эндоскопиялық әдістер енгізілді.
Бұл орталық – Денсаулық сақтау министрлігінің сенімділігі мен мемлекет қолдауының жемісі.
Gamma Knife – мидың тілсіз жауларын сәулемен жеңу
2021 жылдың маусым айында Астанада алғаш рет іске қосылған Leksell Gamma Knife Perfexion жүйесі – отасыз, дәл сәулелік терапия әдісі.
Бұл – нейрохирургиядағы үлкен серпіліс. Енді пациенттер елден шықпай-ақ, операциясыз ем екі мыңнан астам рет алған, - деп атап өтті Ұлттық нейрохирургия орталығының бас дәрігері Серік Ақшолақов.
Gamma Knife-тің басты артықшылықтары:
Ми ісіктерін (менингиома, глиома, гипофиз аденомалары, метастаздар) бір сеанста дәл сәулелеп емдеу;
Компьютерлік жоспарлау арқылы сәуленің сау тінге зиянын минимизациялау;
Операциядан кейінгі оңалту кезеңінің тездігі.
Гамма-пышақ: ми ісігіне трепанациясыз жасалатын үміт отасы
Ми ісігі – ауыр диагноз. Бірақ бүгін бұл үкім емес. Қазіргі медицина науқастың өмір сүру сапасын жақсартумен қатар, ауырсынусыз, тіпті ашық отасыз емдеуге де қабілетті. Бұл мүмкіндікті Қазақстанда алғаш болып іске асырған – Ұлттық нейрохирургия орталығы. Мұнда Орта Азияда баламасы жоқ, Швецияда жасалған «Гамма-пышақ» радиохирургиялық кешені жұмыс істейді.
Гамма-пышақ – ми ісіктерін, қан тамырлар патологиясын, метастаздарды емдеуге арналған жоғары дәлдіктегі сәулелік құрылғы. Оның көмегімен 192 көзден таралатын радиоактивті сәуле (кобальт-60) ісік жасушаларының ДНҚ құрылымын бұза отырып, оларды дәл нысанаға алады. Басты ерекшелігі – отаның бір реттік жасалуы, трепанациясыз (бас сүйекті ашпай), ауырсынусыз өтуі.
Біз бұл құрылғы арқылы бірнеше отаның орнын басатын бір процедура жасаймыз. Сәулелік терапия секілді бірнеше сеанс қажет емес. Ең бастысы – сау тіндер мен науқастың жалпы жағдайына зияны тимейді, – дейді нейрохирург-дәрігер Нұрзат Сығай.
Отаның ұзақтығы – 14 минуттан 3 сағатқа дейін
Ұлттық нейрохирургия орталығы мамандары осы күнге дейін:
ең қысқа отаны 14 минутта,
ең ұзақтысын 3 сағатқа созып жасаған.
Бір отада 7 түрлі ми ісігін жойған жағдай да тіркелген.
Ота кезінде науқас ояу күйінде болады, өз қалауы бойынша музыка тыңдап, медитация жасап немесе үзіліс ала алады. Бұл – науқас психикасына жайлылық беретін, ерекше емдеу үлгісі.
Қазақстан – ТМД бойынша алғашқы үштікте
Гамма-пышақ құрылғысы бүгінде әлемнің дамыған елдерінде кеңінен қолданылады. Ал Қазақстан – ТМД елдері арасында бұл құрылғыны орнатқан үшінші мемлекет. Аймақтағы жалғыз радиохирургиялық кешен – еліміздегі медицинаға жасалған маңызды инвестицияның бір көрінісі.
Бұрын науқастар бұл отаны тек шетелге барып жасататын. Енді шетел асудың қажеті жоқ. Қазақстан азаматтары үшін ем квота арқылы тегін жасалады, – дейді дәрігер Сығай.
Болашақта басқа салаларға да қолданылады
Мамандар бұл құрылғыны онкологиядан бөлек, офтальмология сынды өзге де медициналық бағыттарға енгізуді жоспарлап отыр. Яғни гамма-пышақ – бір салаға емес, тұтас ғылымға серпін беретін технология.
Бұрын мидың ісігі десе, төбемізден жай түскендей есеңгірейтін едік. Ал бүгінде Қазақстан медицинасы адам миын кесусіз, ауырсынусыз, бір ретте емдеудің жолын тапты. Бұл – жай ғана құрылғы емес, бұл – ғылым мен гуманизмнің қосындысы, өмір мен үміттің арнасы.
Гамма-пышақ – кесусіз ем, сеніммен жазылған тағдыр.
Қолжетімділік – МӘМС пен медициналық туризм
2021 жылдан бері МӘМС жүйесінде радиохирургиялық қызметтер көрсетіліп келеді. 2022 жылы 460 операция, ал 2023 жылдың алғашқы 5 айында 320-ден астам операция МӘМС арқылы қаржыландырылды.
Пациенттер Өскеменнен келген мысалда көрсеткендей, мамандық комиссиядан өтудің өзі бес күнде аяқталып, ота бірден жасалып, емге қаражат бөлінген.
Ғылым, білім, серіктестік
70 технология, оның ішінде эндоскопиялық және функционалды хирургия, инсульт жөніндегі реконструктивті ем, балалар мен жұлын нейрохирургиясы жүзеге асырылды.
«Гамма-пышақ» кешені үшін Мамандандырылған оқыту Прага, Милан, Мәскеу орталықтарында өткен, оның ішінде Н. Бурденко институтымен байланыс орнатылды.
Орталық JCI аккредитациясын алды, халықаралық қауымдастықтарда беделін арттырды.
Медициналық туризм үшін бағдар
Орталық Азиядағы жалғыз «Гамма-пышақ» болып саналатын кешенге көрші елдерден – Қырғызстан, Өзбекстан, Ресейден 400‑ден астам шетелдік пациент келіп, ем алды. Бұл – елдегі медициналық брендтің айқын көрсеткіші.
