Тұрғын үй көмегі деген не, оны қалай есептеу керек және оны қалай алуға болады? Аз ғана табысы бар және оның едәуір бөлігін коммуналдық төлемдерге жұмсаған отбасылар, Қазақстан азаматтары мемлекет тарапынан тұрғын үй көмегін алуға құқылы, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Тұрғын үй көмегін қалай алуға болады, қандай құжаттар жинау керек және қандай өтемақы күтуге болады
«Тұрғын үй көмегі» дегеніміз не?
Тұрғын үй көмегі дегеніміз - аз қамтылған отбасыларға (азаматтарға) жеке тұрғын үйді немесе оның мемлекеттік тұрғын үй қорынан алынған немесе жергілікті атқарушы орган жалдаған оның бір бөлігін ұстауға кеткен шығындар арасындағы айырмашылықты өтеу үшін берілетін төлем, және Қазақстан Республикасының «Тұрғын үй қатынастары туралы» заңында белгіленген тәртіппен жергілікті өкілді органдар белгілеген, аз қамтылған отбасылардың (азаматтардың) осы мақсаттарға арналған шығыстарының шекті деңгейі.
Яғни, мемлекет аз қамтылған отбасыларға (азаматтарға) тұрғын үй көмегін көрсету, төлеу бойынша шаралар қабылдайды:
- кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға, оның ішінде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге арналған шығыстар;
- телекоммуникация желісіне қосылған телефон үшін абоненттік төлемді арттыру тұрғысынан коммуналдық және байланыс қызметтерін тұтыну;
- мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйді және жеке тұрғын үй қорында жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді пайдалануға арналған шығыстар.
Тұрғын үй көмегі тұрақты тіркелген және тұрғын үйінде тұратын, аз қамтылған отбасыларға (азаматтарға) Қазақстан Республикасының аумағында жалғыз тұрғын үй ретінде, сондай-ақ тұрғын үйді жалдаушыларға (қосымша жалдаушыларға) мемлекет тарапынан берілуі мүмкін тұрғын үй қоры және жеке тұрғын үй қорында жергілікті атқарушы орган жалға алған тұрғын үйлер
Отбасылық шығыстардың шекті рұқсат етілген деңгейін жергілікті мәслихат белгілейді және тоқсандағы отбасының орташа айлық жиынтық кірісінің 5-тен 20 пайызына дейін өзгеруі мүмкін.
Кім көмек ала алады
Аз қамтылған отбасылар/тұрақты тіркелген және жеке, жалғыз тұрғын үйінде тұратын не қала қорынан пәтер жалдайтын азаматтар.
2022 жылғы ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасы-37 389 теңге.
Тұрғын үй жәрдемақысын белгілеу кезінде отбасының қандай табысы ескеріледі
Отбасының (азаматтың) жиынтық табысын есептеу кезінде есеп айырысу кезеңінде Қазақстан Республикасында және шетелде алынған барлық кіріс түрі ескеріледі:
1) жалақы, әлеуметтік төлемдер түрінде алынған кірістер;
2) «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» 2011 жылғы 26 желтоқсандағы Кодексінде көрсетілген балаларға және адамдарға алимент түріндегі кірістер;
3) жеке қосалқы шаруашылықтардан түсетін кірістер - үй шаруашылығы, оның ішінде мал мен құсты ұстау, бау-бақша, бау-бақша өсіру;
4) кәсіпкерлік қызметтен алынған кірістер;
5) жылжымайтын мүлік пен көлік құралдарын жалға беру мен сатудан түскен кірістер;
6) бағалы қағаздардан түсетін кірістер;
7) қайырымдылық түрінде алынған кірістер, жылжымайтын мүлікті, көлік құралдарын және басқа мүлікті мұраға алу;
8) тегін алынған ақша түріндегі табыс;
9) ақшалай салымдар мен салымдар бойынша сыйақы (процент) түріндегі кірістер;
10) жарыстардағы, жарыстардағы (олимпиадалардағы), фестивальдардағы, лотереялардағы, ұтыс ойындардағы, оның ішінде депозиттер мен қарыздық бағалы қағаздардағы заттай ұтыстар және (немесе) ақшалай түрдегі кірістер; барлық отбасы мүшесінің кірісі тоқсанның алдындағы тоқсанға жазылады.
Қандай коммуналдық көрсетілетін қызметтердің орнын толтыруға болады
Тұрғын үй көмегінің мөлшері мен тәртібін республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті өкілді органдары тұрғын үй көмегін көрсету ережелері негізінде анықтайды.
Осылай, коммуналдық қызметтердің тізімін әр өңірдің мәслихаты анықтайды.
Тұрғын үй жәрдемақысы қалай есептеледі
Тұрғын үй көмегі шығындар сметасына сәйкес кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау үшін, оның ішінде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған ай сайынғы төлемдер үшін жеткізушілер ұсынған шот-фактуралар негізінде көрсетіледі және бюджеттік қаражат есебінен аз қамтылған отбасыларға (азаматтарға) коммуналдық қызметтерді төлеуге арналған шоттар.
Мысалы, тұрғын үй көмегінің жеңілдетілген есебі.
Алматы қаласы бойынша алсақ: Алматыда төрт адамнан тұратын отбасының табысы 100 000 теңге.
Коммуналдық қызметтер шығыны - 10 000 теңге деп алатын болсақ.
Алдымен отбасының аз қамтылған категориясына жата ма анықтап алуыңыз керек (бір адамға шаққандағы табыс ең төменгі күнкөріс деңгейінен аз). Отбасының тоқсандағы (үш ай) жиынтық табысын есептейміз: 100 000 тг х 3 ай. = 300 000 теңге. Бұл жағдайда тоқсандағы орташа айлық жиынтық табыс 100 000 теңгеге тең.
Бір адамға шаққандағы табыс (100 000 тг/4 адам) — 25 000 теңге, бұл ең төменгі күнкөріс деңгейінен аз (2022 жылға 37 389 тг). Демек, отбасы аз қамтылған және тұрғын үй көмегіне құқылы.
Әрі қарай, шотты төлеуге кірістің қаншасы кететінін анықтау қажет. Алматы қаласы бойынша шығындардың шекті рұқсат етілген деңгейі 5% мөлшерінде айқындаған. 100 000-нан бұл 5 000 теңге.
Егер коммуналдық қызметтерге арналған шығыс (интернетсіз, кәбілсіз және кіреберістерді жинаусыз) — 10 000 теңге болса, көмек алушыларға: 10 000 — 5 000 = 5 000 теңге өтеледі.
Астана қаласы бойынша:
Отбасының кірісі - 200 мың теңге, Астана қаласы бойынша шығындардың шекті рұқсат етілген деңгейі - 5%.
Төмендегі бағыттар бойынша шығындар сомасы 20 мың теңге, отбасы табысының 5% -ы 10 000 теңге
кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға, оның ішінде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге арналған шығыстар;
телекоммуникация желісіне қосылған телефон үшін абоненттік төлемді арттыру тұрғысынан коммуналдық және байланыс қызметтерін тұтыну;
мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үйді және жеке тұрғын үй қорында жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді пайдалануға арналған шығыстар.
20 000 тг - 10 000 тг = 10000тг (үй көмегі)
Дәл осы соманы отбасы өтемақы ретінде алады.
Онлайн тұрғын үй көмегін қалай алуға болады
Тұрғын үй көмегі онлайн-қызмет арқылы жүгінеді "тұрғын үй көмегін тағайындау"
- көрсетілетін қызметті алушының ЭЦҚ-мен куәландырылған электрондық құжат түріндегі сұрау салу;
- отбасы табысын растайтын құжаттардың электрондық көшірмесі;
- жұмыс орнынан алынған анықтаманың немесе жұмыссыз ретінде тіркеу туралы куәліктің электрондық көшірмесі;
- балалар мен асырауындағы басқа адамдарға алименттер туралы мәліметтердің электрондық көшірмесі;
- банктік шоттың электрондық көшірмесі;
- тұрғын үйді (тұрғын үйді) күтіп-ұстауға арналған ай сайынғы жарналардың мөлшері туралы шот-фактураның электрондық көшірмесі;
- коммуналдық қызметтерді тұтынуға арналған шоттың электрондық көшірмесі;
- телекоммуникация қызметтері үшін шот-фактураның немесе телекоммуникация қызметтерін көрсетуге арналған шарттың электрондық көшірмесі;
- жергілікті атқарушы орган ұсынған жеке тұрғын үй қорында жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді пайдаланғаны үшін жалдау ақысының мөлшері туралы шот-фактураның электрондық көшірмесі.
Тұрғын үй көмегін төлеу алушылар екінші деңгейлі банктерде ашқан шоттарға жүзеге асырылады.
ХҚКО арқылы тұрғын үй көмегін қалай алуға болады
Тұрғын үй көмегін тағайындау туралы хабарлама алу үшін филиалына келіп, келесі құжаттармен өтініш беруіңіз қажет:
- өтініш;
- өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжат (түпнұсқа көрсетілетін қызметті алушының жеке басын сәйкестендіру үшін ұсынылады);
- отбасы табысын растайтын құжаттар (тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтерді қоспағанда);
- жұмыс орнынан анықтама немесе жұмыссыз ретінде тіркеу туралы анықтама (тиісті мемлекеттік ақпараттық жүйелерден алынған мәліметтерді қоспағанда);
- балалар мен асырауындағы басқа адамдарға алименттер туралы ақпарат;
- банк шоты;
- тұрғын үйді (тұрғын үйді) күтіп-ұстауға арналған ай сайынғы жарналардың мөлшері туралы шоттар;
- коммуналдық төлемдер;
- телекоммуникация қызметтері туралы түбіртек немесе телекоммуникация қызметтерін көрсетуге арналған келісім көшірмесі;
- жергілікті атқарушы орган ұсынған жеке тұрғын үй қорында жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғын үйді пайдаланғаны үшін жалдау ақысының мөлшері туралы шот.
Ыңғайлы болу үшін кезектен тыс ХҚКО-да кезекке тапсырыс беруге болады.
Қызмет көрсету мерзімі
Мемлекеттік қызметтерді көрсету мерзімі - 8 (сегіз) жұмыс күні, тұрғын үй көмегі алушылар екінші деңгейлі банктерде ашқан шоттарға жіберіледі.
