Адам ресурстарын дамыту орталығының мәліметінше, елімізде 2,3 млн зейнеткер бар, деп хабарлайды BAQ.KZ Ranking.kz-ке сілтеме жасап.
Бұл соңғы жылдардағы ең жоғары көрсеткіш. Осылайша, Қазақстанда зейнет жасындағы адамдар біртіндеп өсіп келеді.
Бүгінгі таңда республикада үш деңгейлі зейнетақы жүйесі бар.
Бірінші деңгей:
Зейнеткерлік жасқа толған барлық азаматтарға тағайындалатын мемлекеттік базалық зейнетақы төлемі. 2005 жылы егде жастағы тұрғындардың табысын қамтамасыз ету құралдарының бірі ретінде енгізілген. Мемлекеттік бюджеттен төленетін ынтымақты зейнетақы.
Екінші деңгей (міндетті) — қызметкерлердің жинақталған зейнетақы қаражаты есебінен БЖЗҚ-дан (бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры) зейнетақы төлемдері.
Үшінші деңгей (ерікті) — ЕЗЖ (ерікті зейнетақы жарналары) азаматтарды зейнетақымен қамсыздандыру үшін жеке жауапкершілікке шақырады.
Осылайша, ең маңызды нәрсе — жинақтау. Қарапайым сөзбен айтқанда, адам неғұрлым көп жинаса, қартайғанда алатын зейнетақысы соғұрлым көп болады. Бұл халықтың болашағына жауапкершілік жүктейді.
2023 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша, қазақстандықтардың БЖЗҚ-дағы зейнетақы жинақтары 16,4 трлн теңгеге жетті, бұл былтырғыдан шамамен 20% (немесе 2,7 трлн теңге) көп. МЗЖ арқылы зейнетақы жинақтары бір жылда 19,5% өсіп, 15,8 трлн теңгеге жетсе, МКЗЖ аясында зейнетақы жинақтары бір жылда 27,8% өсіп, 517 млрд теңгеге жетті. Бұл ретте ЕЗЖ есебінен үнемдеу 57,8% өсіп, 4,5 млрд теңге болды.
ЕЗЖ есебінен орташа жинақ сомасы 1,4 млн теңгеге жетті – былтырғыдан 18,1% артық. Бұл ретте есептеу кезінде барлық салымшылардың және ЖЗШ-ға (жеке зейнетақы шоты) қаражат жинай бастағандардың да 25 жыл бойы жарна аударғандардың да зейнетақы шоттары есепке алынады. Жинақ көлемі көп жағдайда салымшының кірісіне негізделген жарналардың жүйелілігі мен көлеміне байланысты.
БЖЗҚ-дағы азаматтардың жинақтары екі жолмен өседі: зейнетақы жарналарының түсуі есебінен және инвестициялық табыс есебінен. 2023 жылдың қаңтар–шілде айларында ел азаматтарының зейнетақы жарналары 1,2 трлн теңге болды, бұл былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда 26% көп.
Бұл ретте, есепті кезеңде таза инвестициялық табыс - 760,9 млрд теңге, бұл салымшылардың шоттарына түскен барлық түсімдердің 38,8%-ын алып отыр. Былтырғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда БЖЗҚ салымшыларының шоттарына түскен таза инвестициялық табыс 259,8 млрд теңгеге немесе 52% өсті — бұл өте айқын нәтиже.
