Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Бұл туралы министрдің ЖОО басшыларымен кездесуі кезінде Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім департаментінің директоры Әділет Тойбаев айтты.
Қазіргі уақытта елімізде жалпы 127 жоғары оқу орны бар, оның ішінде 70-і жеке меншік. Ал білім алушылардың саны 624 263 адамды құрайды.
Қазіргі уақытта жоғары оқу орындарының 55%-ы жеке меншік ұйымдар. Оларда 391 309 адам оқуда. Олардың 47 421-ы мемлекеттік тапсырыс бойынша.
Осыдан жеке меншік университеттердегі білім алушылардың санының жыл сайын өсіп жатқанын байқауға болады. Мысалы, 2016-2020 жылдар аралығында 53,8 пайызға өскен. Атап айтқанда, контингенті ең көп жеке меншік жоғары оқу орындары – бұл Шымкент университеті – 15 527, Қазақстан инженерлік-педагогикалық Халықтар достығы университеті - 12 717, «SilkWay» университеті – 9 320 және олардың барлығы бір өңірде орналасқанын ескеру қажет. Яғни бірқатар жекеменшік ЖОО контингенті бойынша ҚазҰУ, әл-Фараби және Л.Гумилев атындағы ЕҰУ сияқты ұлттық жоғары оқу орындарымен салыстыруға болады, - дейді ол.
Тойбаев 2030 жылға қарай мектеп түлектерін 2 есеге, яғни 301 602 адамға дейін ұлғайту күтіліп отырғанын айтты. Дегенмен университеттер инфрақұрылымы ұлғайып жатқан жоқ.
Сондықтан министрдің тапсырмасы бойынша биыл МЖӘ қолдану арқылы инфрақұрылымды (оқу ғимараттарын) дамыту бойынша іс-шара басталады. Министрлік білім беру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді қатайту бойынша жұмыс жүргізуде деген пікір бар. Алайда, жақында жасалған өзгерістерге көз жүгіртетін болсақ, академиялық тәуелсіздікті кеңейту бойынша жүйелі жұмыстар жүргізіліп жатқанымен қатар, сапаға қойылатын талаптар да арта түскенін көруге болады, - деп атап өтті ол тікелей эфир барысында.Оның сөзінше, МЖМБС-ға бакалавриат деңгейінде практиктерді тарту мүмкіндігін кеңейтуді ұсынатын өзгерістер енгізілді. Сонымен қатар, магистратура мен докторантура деңгейлерінде ғылыми жетекшілерге қойылатын талаптар арттырылды. Докторантураның мазмұнына академиялық жазу пәндері және ғылыми зерттеу әдістері енгізілді.
Қызметтің типтік ережелері ақылы білім беру қызметін реттейтін ережені алып тастады.
Сыныптар мен жатақханаларды пайдалану үшін сенімді басқару мүмкіндігі ұсынылған. Сонымен қатар, түлектердің жұмыс орындарын құруына мониторинг жүргіземіз. Студенттердің ең аз контингенті бойынша сандық көрсеткіштер алынып тасталды, яғни іс жүзінде сандық көрсеткіштерден сапалық көрсеткіштерге көшу жүзеге асырылды. Сонымен қатар, жазбаша жұмысты күшейту және академиялық адалдық мәдениетін қалыптастыру бойынша нормалар енгізілді, - деп түсіндірді БҒМ өкілі.Ол атап өткендей, есептерді азайту және ЖОО оқытушыларын қағаз жүктемесінен босату бойынша жұмыс жүргізілді. Бұл жоғары оқу орындарының академиялық және басқарушылық дербестігін арттырды. Жалпы алғанда есептіліктің 11 нысаны алынып тасталды.
Сондай-ақ, осы жылдан бастап ЖОО-лар алғаш рет өз үлгісіндегі дипломдарды беретін болады.
Білім беру бағдарламаларының сапасын қамтамасыз ету үшін сараптама жүргізіледі және тізім қалыптастырылады. Бүгінгі күні тізімде 9 168 ББ тіркелген, оның ішінде жаңа 2 592 және инновациялық 268. Бұл ретте, инновациялық бағдарламалардың үлесі төмен екені байқалады. Былтыр жұмыс берушілер 90 мамандық бойынша 2000 ББ бағалады, оның 32,6%-ы ғана жұмыс берушілердің талаптарына сәйкес келеді. Оның ішінде ББ 15,6% күтілетін нәтижелерге сәйкес келмейді, - деп айтты Әділет Тойбаев.Дайындық тиімділігінің көрсеткіштерінің бірі - жұмыспен қамту көрсеткіші. Мемлекеттік тапсырыс бойынша жұмысқа орналастырудың жалпы көрсеткіші елде 70,2%-ды құрайды. Бұл ретте, жұмысқа орналастыру 32,8 және 47,9% арасында өзгеретін ЖОО бар. Кадрларды даярлауға мемлекеттік тапсырысты орналастыру кезінде осы уақытқа дейін ЖОО-лар институционалдық аккредиттеудің қолданылу мерзімі.
