Еліміздің әр өңіріндегі орташа жалақыны ескере отырып, әртүрлі қалаларда үй сатып алу үшін қанша және қалай жинау керек.
Бір бөлмелі пәтерге қалай жинау керек?
Талдау үшін біз 2022 жылдың III тоқсанындағы статистика бюросының мәліметтері бойынша қала тұрғындарының орташа жалақысының мөлшерін қолдандық.
Мысалы ауданы 35 шаршы метр болатын бір бөлмелі пәтерді алсақ, еліміздің әр өңіріндегі орташа баға қазіргі ұсыныстарға сәйкес есептелді.
Қаржы мамандары ай сайын үй сатып алуға табыстың кем дегенде 30% салып отыруға кеңес береді.
Орташа жалақы алатын қазақстандық бір бөлмелі пәтерге қанша жыл жинайтынын есептеп көрейік.
Пәтер алу үшін қанша жыл үнемдеу керек
Республика бойынша ең жоғары көрсеткіш Алматыда. Орташа жалақының үштен бірін үнемдей отырып, алматылық 19 жыл 7 ай ішінде өз пәтерін сатып алуға ақша жинай алады. Қайталама нарықта ауданы 35 шаршы метр болатын бір бөлмелі пәтердің орташа құны қазір 24 млн теңге, ал алматылықтардың орташа жалақысы 339-дан сәл жоғары. Айына 4 мың теңге.
Екінші орында-Шымкент тұрғындары. Орташа жалақы мөлшерін ескерсек -230 мың теңге, пәтер сатып алуға тура 18 жыл үнемдеуге тура келеді.
Ал Петропавл тұрғындары шымкенттіктерге қарағанда үш жылға аз жинайды екен, 15 жыл. Бұл қаладағы орташа жалақы 243 мың теңге, ал бір бөлмелі пәтердің орташа құны 13.2 млн теңге.
Елордалық тұрғын бір бөлмелі пәтер сатып алу үшін орташа жалақысының 30% -ын 13 жыл 8 ай бойы жинап отыруы керек екен.
Жинақтаудың ең аз мерзімі, бұл ретте елдің барлық өңірі арасында ең жоғары жалақы алатын ақтаулықтар. Мұнда бір бөлмелі пәтер алу үшін 5 жыл 7 айда үнемдейсіз.
Қалған аймақтарда жинақтау мерзімі 7 жылдан 14 жылға дейін өзгереді.
| 1-бөлмелі пәтердің орташа бағасы | Орташа жалақы | жинау мерзімі | |
| Алматы | 24 | 339 484 | 19.7 |
| Астана | 16.9 | 387 744 | 13.8 |
| Ақтау | 10.5 | 512 788 | 5,7 |
| Ақтөбе | 9.9 | 274 645 | 10 |
| Атырау | 13.6 | 527 752 | 7.1 |
| Қарағанды | 13.3 | 273 007 | 13.5 |
| Қостанай | 13 | 255 945 | 14.1 |
| Павлодар | 12.9 | 273 629 | 13 |
| Петропавл | 13.2 | 243 298 | 15 |
| Орал | 10.9 | 303 502 | 9.9 |
| Өскемен | 13.6 | 284 194 | 13.3 |
| Шымкент | 14.9 | 229 889 | 18.1 |
Егер бүкіл жалақыңызды салып отырсаңыз
Отбасында екеуі жұмыс істейді делік, ай сайын үй сатып алу үшін олардың біреуінің жалақысын толығымен жинауға болады десек. Бұл жағдайда қанша жыл үнемдеу керек екенін есептейік.
Бір адамның орташа жалақысын тұтас жинасаңыз сіз үш есе жылдап жинап аласыз:
- Алматыда-5.9 жыл;
- Шымкент — 5.4;
— Астана-3.6;
— Ақтау-1.7.
Қазақстандықтар тұрғын үйді несиеге сатып алып жатыр
Орташа табысы бар қазақстандықтардың көпшілігі үшін ипотекасыз тұрғын үй сатып алу мүмкін емес.
Елде ипотека саны жыл санап өсіп отыр: тек биылдың өзінде банктер 130 мыңнан астам тұрғын үй қарызын берген.
Егер ипотека бойынша ең төменгі бастапқы жарна қазір тұрғын үй құнының 20%-ын құрайтынын ескеретін болсақ, онда оған қанша жыл үнемдеу керектігін есептеуге болады (егер бұл ай сайын орташа табыстың үштен бірін алатын болса).
Алматыда бастапқы мерзімге ең ұзақ — 3 жыл 9 ай, ең аз мерзім — Ақтауда — 1 жыл және 1 ай. Ел бойынша орташа мерзім-2.5 жыл.
