ҚХА құрылу тарихы: 30 жыл бұрын не үшін қажет болды?

Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) – этносаралық татулық пен қоғамдық келісімді нығайту мақсатында құрылған бірегей институт. Ол 1995 жылы 1 наурызда құрылды. Биыл бұл ұйымның құрылғанына 30 жылға жуық уақыт толды, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Осыдан үш онжылдық бұрын Қазақстанның көпұлтты халқы үшін Ассамблеяның құрылуы қаншалықты маңызды болды? ҚХА қандай мақсатпен дүниеге келді және ол еліміздің бірлігіне қалай ықпал етті?

1990-жылдардың басында Қазақстан тәуелсіздігін жаңадан алған жас мемлекет еді. Ел экономикасы ауыр дағдарысты бастан кешірді, әлеуметтік мәселелер көп болды. Кеңес Одағының ыдырауы көптеген посткеңестік елдерде этносаралық қақтығыстардың өршуіне алып келді.

Осындай қиын кезеңде Қазақстан басшылығы елдегі 130-дан астам этностың татулығы мен тұрақтылығын сақтаудың жолдарын іздеді. Бірінші президент Нұрсұлтан Назарбаев ұлттық саясатты қалыптастыру барысында халықтың бірлігін қамтамасыз ететін ерекше институт – Қазақстан халқы Ассамблеясын құруды ұсынды.

ҚХА-ның құрылуының басты себептері:

1. Этносаралық келісімді нығайту – Қазақстан түрлі ұлттар мен ұлыстардың бейбіт өмір сүретін жері болуы үшін.
2. Көпұлтты қоғамда тұрақтылықты сақтау – этносаралық қақтығыстарды болдырмау.
3. Мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын үйлестіру – әртүрлі этностардың мәдени, тілдік және діни ерекшеліктерін ескеру.
4. Қазақ халқының біріктіруші рөлін күшейту – қазақ халқының төңірегінде түрлі этностардың бірлігін қалыптастыру.
5. Қазақстандық патриотизмді дамыту – ортақ ұлттық құндылықтар мен мемлекеттік саясатты насихаттау.

Қазақстан халқы Ассамблеясының алғашқы қадамдары

1995 жылы 1 наурызда Ассамблеяның І сессиясы өтті. Бұл жиынға түрлі этномәдени бірлестіктердің өкілдері қатысып, ұйымның негізгі міндеттері анықталды.

Бастапқыда ҚХА кеңесші-кеңестік орган ретінде жұмыс істеді. Алайда, уақыт өте келе, ол елдің қоғамдық-саяси өміріне белсенді араласатын құрылымға айналды.

ҚХА-ның ел бірлігіне қосқан үлесі

ҚХА құрылған сәттен бастап этностар арасындағы сенімді нығайтып, мәдениеттердің өзара дамуына жол ашты. Бүгінде елімізде 100-ден астам этномәдени бірлестік жұмыс істейді, 30-дан астам тілде газет-журналдар жарық көреді, 15 тілде радио мен телеарналар хабар таратады.

Ассамблея атқарған негізгі жұмыстар:

• Достық үйлері – этностардың мәдени орталықтары құрылды.
• "Мәңгілік ел" патриоттық идеясы – ұлтаралық татулықты дамытуға бағытталды.
• "Бірлік" форумы мен халықтар фестивалі – түрлі этностардың мәдени шараларын ұйымдастыру дәстүрге айналды.
• ҚХА депутаттары – этносаралық мәселелерді заңнамалық деңгейде шешуге ықпал етеді.

Қазақстан халқы Ассамблеясы 30 жыл ішінде қоғамдағы тұрақтылық пен бейбітшіліктің кепіліне айналды. Оның құрылуы Қазақстанның тұрақты дамуына, әртүрлі этнос өкілдерінің бірлігін нығайтуға және елдегі толеранттылық пен патриотизмнің қалыптасуына ықпал етті.

Бүгінде ҚХА – Қазақстандағы этносаралық келісім мен ұлттық бірліктің басты институты. Ол еліміздің басты құндылықтарының бірі – "Бірлік, татулық, тұрақтылық" ұстанымын сақтап қалуға және дамытуға бағытталған маңызды қоғамдық ұйым болып қала бермек.