Мәжіліс депутаты Нартай Аралбайұлы қарыз жүктемесімен басы дауға қалған азаматтардың жағдайы мен елдегі кредиттік жүйенің мәселелерін көтерді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Оның айтуынша, қазіргі уақытта қазақстандықтардың кредиттік портфелі 24,1 триллион теңгеге жетіп, бір жылда 22,9% өсім көрсеткен. Бұл халықтың қаржылық жағдайының қиындап жатқанын білдіреді.
Депутат атап өткендей, қазір қарыз алу бұрынғыдан да оңай бола түскен. Банк қызметкерлері мен микрокредиттік ұйымдар күніне түрлі ұсыныстармен телефон шалып, қоғамды қарызға тартуда. Бұл процесске тұтынушылардың жеке деректері қалай және қайда кетіп жатқанын қадағалау мәселесі де күрделеніп отыр.
Нартай Сәрсенғалиев, сондай-ақ, қазіргі уақытта адамдардың жеке деректерінің қолды болу мәселесіне назар аударды. Қазіргі таңда көптеген азаматтар интернет алаяқтарының құрбаны болып, өз жеке мәліметтерін жоғалтуда. 2024 жылы интернет алаяқтардың әрекеті салдарынан 22 900 қазақстандық шығынға ұшыраған. Депутат бұл мәселелердің шешілуін талап етті.
Сәрсенғалиев өз депутаттық сауалында бірнеше маңызды ұсыныстарды Үкіметке жолдады:
- Банктерде «антифрод» жүйесін енгізу – жеке деректердің ұрлануын болдырмау үшін жүйені толық тоқтату керек.
- Несиелік жүктемені қайта қарау – азаматтардың қаржылық жағдайын ескеріп, несиелік жүйені қайта қарастыру қажет.
- Қарыз алудың шарттарын өзгерту – қаржылық ұйымдар азаматтардың өз аяғымен немесе биометриялық тексеруден өтуін міндеттеу керек.
- Банктердің жауапкершілігін күшейту – алаяқтардан зардап шеккен азаматтардың қаражаттарын қайтару үшін банктер жауапкершілік алуы тиіс.
- Интернет алаяқтықпен күрес – тергеу орындарына толық сараптама жасап, қажетті шаралар қабылдау қажет.
- Қосымшаларда жеке деректерді өңдеуге талап қоймау – азаматтардың жеке мәліметтері ешкімнің қолында болмауы керек.
- Биологиялық белсенді қоспаларды тексеру – осы өнімдерге қатысты қатаң бақылау қажет.
- Желі маркетингінің заңдылығы – желі маркетинг компанияларының заңға сәйкестігі тексеріліп, жапа шеккен азаматтардың құқығын қорғау шаралары қабылдануы тиіс.
Қорыта айтқанда, депутат Нартай Сәрсенғалиевтің көтерген мәселелері бүгінгі қоғам үшін өте өзекті. Қазіргі уақытта тек қарыз емес, азаматтардың жеке мәліметтерінің қауіпсіздігі, сондай-ақ интернет алаяқтарымен күрес мәселелері де басты назарда болуы керек.
Қарапайым азаматтардан бастап, жоғары лауазымды тұлғаларға дейін баршаның көкейінде тұрған осы мәселелерді шешу үшін нақты қадамдар қажет. Тек осындай жүйелі шешімдер қабылданғанда ғана халықты қиын жағдайдан құтқаруға мүмкіндік болады.
