ҚР Президенттігіне кандидат Мейрам Қажыкен Қаскелең қаласында білім беру кәсіподақтарының мүшелерімен – мұғалімдермен кездесті, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Ол оларға өзі туралы және сайлауалды бағдарламасы туралы айтты. Балаларды тәрбиелеу мен болмысын қалыптастырудағы педагогтардың жоғары мәртебесін атап өтті. Сонымен қатар, үміткердің мұғалімдерге жүктеме жыл сайын артып келетінін, ал жалақы сол қалпы өспейтінін айтты.
Мұғалімнің жұмысын қиын еңбек жағдайларына байланысты жұмыспен салыстыруға болады. Мұғалімдер жоғары психоэмоционалды жүктемені сезінеді, кешке үйде жұмыс істейді. Бұл өте қиын. Өз бағдарламамда зиянды және қиын еңбек жағдайларында жұмыс істейтін адамдар үшін ерте зейнетке шығуды қайтару қажеттігін көрсетемін, - деді Мейрам Қажыкен өз пікірін айтты.
Кәсіподақтар ЕТЖ есептеу әдістемесін әзірлеп, оны Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігіне ұсынды. Бұл өте қарапайым, түсінікті және тиімді дейді кандидат. Оның айтуынша бүгінгі таңда біздің елімізде ең төменгі жалақы көрсеткіші (ЕТЖ) жүйелі есептелмейді, оны басқа базалық мөлшерлемелер сияқты белгілі бір кезеңге арналған республикалық бюджет туралы заңмен бекітеді. Жұмыс беруші өз кезегінде осы көрсеткішке сүйене отырып, қызметкерлердің жалақысын белгілейді.
Біздің әдістемемізге сәйкес ЕТЖ 60 мың теңгден басталып (келесі жылы ол 70 мың теңгеге дейін ұлғайтылады), ең кемінде 150 мың теңге дейін болуы тиіс. Бұл жұмысшылардың жалақысын арттыруға мүмкіндік береді. Бухгалтерлер жалақыны анықтау үшін түсініксіз формуланы қолданады. Еңбек министрлігі кәсіподақ әдістемесін негізге ала алады. Министр Дүйсенова көптеген жылдар бойы өз қызметін атқарып келеді және әлі күнге дейін бұл мәселені ЕТЖ және басқа да ставкалардың өспей тұруын шеше алмай жатыр. Бұл күрделі мәселе емес. Неліктен ол кәсіподақтар ұсынған ЕТЖ есептеу әдістемесіне сенбейді? Неліктен ол оны пайдаланбайды? Бұл үлкен сұрақ. Немесе ол өз позициясын босатсын. Өйткені Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігі Республикалық маңызы бар үлкен жүйе, - деді Мейрам Қажыкен.
Бұл мәселені кәсіподақтар бірнеше рет көтерді, бұл қазірдің өзінде жұмыс істейтіндер үшін де, жас ұрпақ үшін де маңызды. Үміткердің айтуынша, жастарда "жақсы жалақы алу үшін қандай мамандық таңдау керек"деген ой болмауы керек.
Мен өз бағдарламамда жастарға көп көңіл бөлемін-бұл біздің болашағымыз. Олар елді құрып, дамытады. Біз оларға өз кәсібилігін арттырып, Қазақстанды одан әрі көркейтуі үшін қолайлы жағдай жасауымыз керек. Жастарға жол ашу керек. Мен бұл лауазымды 7 жыл бойы атқармаймын. Үш – төрт жыл жеткілікті. Мен соңғы ақсақал Президент боламын. Содан кейін жастарға президенттікті беру керек, - деді кандидат.
Мұғалімдер мамандарға арналған "Дипломмен ауылға" бағдарламасына шағымданды. Жас мұғалімдерге бөлінетін қаражаты жетпейді. Бұл бағдарламаны қайта қарау және жетілдіру қажет, деді Мейрам Қажыкен.
Кездесуде тұрғын үй, барлық деңгейдегі әкімдерді сайлау, әлеуметтік қорғау, азаматтық қоғамның бір бөлігі ретінде тәуелсіз кәсіподақтарды дамыту және медициналық қызметтердің сапасын арттыру мәселелері көтерілді.
Қарақат Әбден Түркістан облысының сайлаушыларымен кездесті
Президенттікке кандидат Қарақат Әбденнің Түркістан облысындағы сайлауалды сапары жалғасуда. Бүгін ол Түркістан қаласының жұртшылығымен жүздесіп, өзінің сайлауалды бағдарламасын таныстырды. Кездесу барысында қоғамдағы өзекті сұрақтар мен туризм саласын дамыту мәселелері талқыланды.
Қарақат Әбден атап өткендей, тарихи-мәдени ескерткіштер мен мәдени мұра нысандары көп шоғырланған Түркістан шаһарының туризмді дамытуда әлеуеті зор.
Түркістан – барша түркі халықтарына ортақ, әлемге әйгілі қасиетті жер. Ежелден-ақ «екінші Мекке» деп атанып кеткен қазақтың рухани астанасы көптеген саяхаттаушылардың қызығушылығына ие болып отыр. Түркістанның тарихи маңызын және осы өңірде шоғырланған киелі жерлердің көп екендігін ескере келе, алкогольді ішімдіктерді сатудан бас тартқан алғашқы қалалардың бірі атануына барлық мүмкіндіктер бар, - деді Қарақат Әбден.
Кездесуге сондай-ақ өңірлік туризм саласының өкілдері қатысып, бұл бағыттың өзекті сұрақтарын ортаға салды.
Бізге шетелден көп туристер келеді, бірақ ішкі туризм нарығын да дамыту керек. Бұл бағытты біз тарихи және ұлттық құндылықтарға көп көңіл бөліп жүрген кандидатқа ұсыныстарымызды жеткіздік. Бұдан бөлек, аймақтың инфрақұрылымын да назардан тыс қалдырмаған жөн, - деп бөлісті туристік компанияның өкілі Мөлдір Мәлібекова.
Еске салсақ, елімізде 20 қараша күні кезектен тыс президент сайлауы өтеді. Кандидат Қарақат Әбден ел аймақтарын аралап, 9 облыста30-дан астам кездесу өткізді. Алдағы уақытта ол Жамбыл облысы сайлаушыларымен жүздеседі.
Тоқаевтың жақтастары Маңғыстау облысының сайлаушыларымен кездесті
Президенттікке кандидат Қасым-Жомарт Тоқаевтың Республикалық қоғамдық штабының сайлаушылармен кездесуі Маңғыстау облысында жалғасты.
«Zhamal-ai LTD» арнайы киім және аяқ киім өндіретін фабрикаға барған Қасым-Жомарт Тоқаевтың жақтастары кәсіпорын ұжымына кандидаттың сайлауалды бағдарламасында көрсетілген бизнесті қолдау шаралары туралы айтып берді.
Президент сайлауы – мемлекетіміздің одан әрі даму бағытын айқындайтын маңызды қадам. 20 қарашада қазақстандықтар сайлау учаскелеріне келіп, өз таңдауын жасау арқылы саяси мәдениеттің жоғары деңгейін көрсетуі маңызды, - деді РҚШ мүшесі, Қазақстан Азаматтық альянсының президенті Бану Нұрғазиева.
Бұдан соң штаб мүшелері өңір жұртшылығымен сайлауалды бағдарламадағы аймақтық көлік және әлеуметтік инфрақұрылымды жақсарту бөліміндегі негізгі бағыттарды талқылады.
IT мамандармен кездесуде РҚШ мүшелері сайлауалды бағдарламаның цифрландыруға арналған бөліміне баса назар аударды.
Сонымен қатар, «ҚМГ Инжиниринг» алаңында РҚШ мүшелері өңірдің мұнайшыларымен кездесіп, оларға сайлауалды бағдарламада көзделген қауіпсіз еңбек ортасын құру және жұмысшылардың құқығын қорғау жөніндегі шаралар туралы айтып берді.
Қалалық ипподромда штаб мүшелерінің спорт өкілдерімен және жергілікті «Көкмойнақ» командасының шабандоздарымен кездесуі өтті. Жүздесу барысында кандидаттың кәсіби және ұлттық спорт түрлерін дамытудағы, салауатты өмір салтын насихаттаудағы басымдықтары талқыланды.
Мейрам Қажыкен Алматыда тарих және мәдениет қызметкерлерімен кездесті
"Алатау" театрында өткен кездесуде алдымен ол өзінің сайлауалды бағдарламасын таныстырды. Үміткер мәдениет бөліміне егжей-тегжейлі тоқталды.
Мәдениет арқылы елде толеранттылық, азаматтық және патриотизм енеді. Біртұтас Қазақстан халқымен бірге Қазақстандық ұлттардың да мәдениеті қалыптасып, түрлі этностараралық мәдени дәстүрлердің қақтығыстарынсыз, үйлесімді дамыту қамтамасыз етіледі, - деді ол.
М. Қажыкен тамыры тереңге жайылған ұлттық мәдениетті сақтаудың маңыздылығын атап өтті.
Тарихшылар мен мәдениет қайраткерлері әлемнің Қазақстанмен, қазақ әдебиетімен және театр-кинолармен, республикада тұратын барлық этностардың дәстүрлерімен танысуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, олар қазақстандықтарды әлемдік мәдениетпен таныстырады. Сіздердің жұмыстарыңыз, еңбектеріңіз өте маңызды, – деп атап өтті кандидат.
Кездесуден кейін Мейрам Қажыкен "Мұхамеджан Тынышбаев – ғасыр адамы" деректі фильмінің көрсетіліміне қатысты. Картина "Алаш Орда" қозғалысының көрнекті қатысушысы. ХХ ғасыр 30-шы жылдарының соңында атылған алғашқы инженер-теміржолшы М.Тынышбаевтың қоғамдық-саяси қызметіне арналған. Іс-шараға көрнекті қайраткердің немересі Нұршакен Жеңісқызы және фильмнің қоюшы-режиссері Жаңабек Жетіруов қатысты. Айта кетейік бұл толықметражды фильм Мұхамеджан Тынышбаевтың туғанына 140 жыл толуына орай түсірілген.
М.Тынышбаев – қазақ халқының көрнекті ұлы, қазақ зиялыларының өкілі, Түркістан Республикасы Министрлер Кеңесінің (Қоқан автономиясы) төрағасы, қазақ халқы жайлы тарихи шығармалардың авторы. М.Тынышбаевтың көп қырлы қызметі Қазақстан тарихшыларының ғылыми еңбектерінде көрініс тапты. Ол сондай-ақ Алматыда теміржол техникумының ашылуына да сеп болды.
Тұрсынбекова Өскеменде өткен кездесуде экология және балалар арасындағы буллинг мәселелерін талқылады
Бүгін ҚР Президенттігіне кандидат Салтанат Тұрсынбекова еліміздің шығысында болды. Ол Өскемен қаласында екі кездесу өткізді.
Экология
Алғашқы кездесу жергілікті экологтар мен осы салада жүрген белсенділермен өтті.
Тұрсынбекованың айтуынша, Шығыс Қазақстан облысында орналасқан Өскемен, Риддер және Зырян қалалары ауаның ластануы бойынша алдыңғы қатарда тұр.
Атмосфералық ауаны ластаудың негізгі көзі 370-тен астам кәсіпорыннан шығатын қалдықтар болып табылады.
Ол сонымен қатар экологтар Шығыс Қазақстан облысының өзендерін жоғары және орташа ластану деңгейі бар су ағындары қатарына жатқызатынын атап өтті. Судың сапасының бұзылуына ауыр металдар қатты әсер етеді.
Шенеуніктер мұндай проблемалардың бар екенін мойындайды, бірақ жағдайды жоюға қаражат жеткіліксіз екенін айтады.
Ол өңірдегі тағы бір маңызды мәселеге тоқталды.
Еліміздің шығысы – Семей ядролық сынақ полигоны трагедиясының мәңгілік мұрагері, оның зардаптары әлі күнге дейін халқымызды алаңдатып келеді. Әртүрлі мәліметтер бойынша, Қазақстанда 1,5 миллионнан астам адам сынақтардан зардап шеккен, 300 мың шаршы шақырым жер ластанған. Бұл - орасан зор көрсеткіш. Жергілікті тұрғындар мен туристер кейде осы аумақта орналасқан көлдерде шомылады, Атом көлінің балығын тұтынады, - деп атап өтті кандидат.
Балалар арасындағы буллинг
Кейін Салтанат Тұрсынбекова құқық қорғаушылармен кездесіп, олармен мектептегі буллинг тақырыбын талқылады.
Біз агрессивті қоғамда өмір сүруге үйреніп қалдық, онда әркім өзін қорғайды, бірін-бірі қорлайды, дене жарақаттарын алады. Бірақ заман өзгеріп жатыр. Қазіргі қоғам инклюзивке және толеранттылыққа бағыт алып келеді. Ал балаларды біз төзімділік пен кез келген нәрсенің ақ-қарасын ажыратуға тәрбиелеуіміз керек. Егер бала өз құрдастарынан қандай да бір түрде ерекшеленсе, оны қолдау маңызды. Сондықтан ерекше балаларды ұжымға тарта отырып, қабылдау құндылықтарын сіңіру қажет. Ал агрессияны балалар арасында да айыптайтын нәрсе ретінде қабылдау керек. Бірақ, ең алдымен мұнымен үлкендер жұмыс істеуі керек, - деді ол.
Баяндамашы халықаралық ұйымдардың деректерін келтірді. ЮНЕСКО есебіне сәйкес, «Сандардың артында не жатыр? Мектептегі зорлық-зомбылық пен қорқытуды жою» тақырыбы бойынша дүние жүзінде әрбір үшінші оқушы қандай да бір буллингтің түрін бастан кешіреді. Қорқыту оның құрбандарына ғана емес, агрессорлар мен куәгерлерге де әсер етеді.
Қазақстандағы ЮНФПА 2020 жылы шығарған брошюра елдегі балалардың 63 пайызы зорлық-зомбылық пен кемсітушіліктің куәсі болғанын, 44 пайызы құрбан болғанын, 24 пайызы мектепте басқа балаларға қатысты зорлық-зомбылық пен кемсітушілік әрекеттерін жасағанын хабарлайды.
Бұзақылықтың құрбандары – сыныпқа жаңадан келгендер, ал басқалардан ерекшеленетіндер қатарында сыртқы түрі, оқу үлгерімі, ата-анасының әлеуметтік жағдайы бойынша қысымға ұшырайтындар. Сонымен қатар, толық емес отбасылардан шыққан, туа біткен физикалық немесе психикалық дамуында кемістігі бар балалар буллингке жиі кезігіп жатады.
Сондай-ақ мұғалімдер де оқушыларға қысым жасайтын топтың қатарынан жиі көрініп қалады. Балалар мұғалімдердің әрекетінен немқұрайлылықты сезініп, оны өзіне жасалған қысым деп қабылдайды, – дейді Тұрсынбекова.
Жигули Дайрабаев: Ауыл мәселесін шешмей, алға жылжу мүмкін емес
Қазақстан Республикасының Президенттігіне кандидат Жигули Дайрабаевтың үгіт-насихат жұмыстары Атырау облысында жалғасты. Кандидат Сарайшық ауылының дәрігерлерімен кездесті. Кездесуде ауылдық елдімекендердегі медициналық қызметтің сапасы жайлы айтылды.
Бүгінгі ауылдардағы инфрақұрылымдың өзекті проблемалардың бірі – медициналық сақтандырумен қамтамасыз ету. Ауыл тұрғындарының тұрақты жұмысы болмағандықтан медициналық сақтандыру қорына түсетін түсімдері жоқ. Сол себепті мемлекет тарапынан көрсетілетін медициналық көмек ауылдықтарға арман.
Қазір медициналық сақтандыруың болмаса ешкімге керексізсің. Осы олқылықтың орнын толтыру үшін ауылдықтарды тұрақты жұмыспен қамтамасыз ету керек. Бүгінгі жағдайда бұл мүмкін емес. Бірақ тығырықтан шығудың басқа жолы бар. Ол –жеке үй шаруашылығы кооперациясын құру. Бір ЖҮШ-те ең кемі екі адам – ері мен әйелі жұмыс істейді, яғни өзін-өзі қамтамасыз етеді. Олар өндірген ауылшаруашылығы өнімін кооперативке өткізсе кооператив олардан салықты ұстап қалуға міндетті. Салықтың бір бөлігі төртінші деңгейдегі бюджетті, яғни сол ауылдың Әкімінің бюджетін қалыптастыруға, бір бөлігін ауылдықтардың Зейнетақы қорындағы, әлеуметтік сақтандыру және медициналық сақтандыру Қорындағы жинақтау шотына аударуға болады. Бұл үй шаруашылығында жұмыс істейтін азаматтарды медициналық қызметпен қамтамасыз етуге көмек болады. Егер шенеуніктер ауылда тұрақты жұмыс орнын құрумен немесе ауыл кооперациясын ынталандырумен айналысқысы келмес, онда ауыл тұрғындарын медициналық сақтандыру талабын тіптен алып тастаға тура келеді. Ауылдықтарға барлық медициналық қызмет мемлекет есебінен тегін көрсетілуі тиіс,– деді кандидат.
Бұдан кейін кандидат ауыл мұғалімдерімен кездесті. Онда ол дала демократиясының ұстанымдары жайлы айтып, олармен бірге ар-ожданды, тәрбиелі ұрпақ өсіру мәселесін талқылады. Білім беру әдістемесін өзгертудің қаншалықты өзекті екенін тілге тиек етті.
Тәрбие талбесіктен басталады. Ал талбесіктің төркіні ауылда. Кішіге – ізет, үлкенге – құрмет тәрізді адами қасиеттің бәрі аға буынның әңгімесінен алынады. Мәдениет осыдан басталады. Жоғары деңгейдегі мәдениетті қалыптастыратын осы ауыл мектептері. Сондықтан мұғалімдердің сабақ беру әдісінің, тәрбие жұмысының маңызы зор, – деді Ж. Дайрабаев.
Білім саласындағы сайлаушылардан соң кандидат Атырау қаласы маңындағы Махамбет ауданына қарасты жол бойында салынып жатқан жылыжайлардың құрылыс жұмысымен танысты. Аталған кешен 5,6 гектар аумақта заманауи технологияға сәйкес салынып жатыр. Жылыжай жоспар бойынша пайдалануға 2023 жылдың көктемінде беріліп, Атырау қаласы тұрғындарын қызанақпен қамтамасыз ететін болады. Кешенде жаңбырлатып суару жүйесі қарастырылған. Кандидаттың пікірінше жауын-шашын сирек түсетін, күн шуағы мол мұндай өңірге жылыжайлар өте қажет. Үкімет мұндай шаруашылықтарға жол салу, су, электр желілерін тартып беру сияқты барынша қолдау көрсетуі тиіс. Жалпы құны 8 млрд тұратын жоба қаржысының бір бөлігі банкіден алынғанын естіген кандидат едәуір қынжылыс білдірді.
«Бәйтерек» холдингі, Аграрлық несие корпорация сияқты квазимемлекеттік қаржы институттары тұрғанда шаруалар неліктен банкке жүгінеді? Бұл елімізде аграрлық саясаттың дұрыс жолға қойылмағанын көрсетсе керек. Қожалықтар қолға алған жобаларының бойына қан жүгіртетін қаражат табудың шешімі осындай болғандықтан бұған да көнуге мәжбүр», – деді Ж. Дайрабаев.
Кандидат жылыжайдан кейін халықты бірнеше жылдан бері ешкі сүтімен қамтамасыз етіп отырған шаруашылық – Махамбет ауданының Сарайшық ауылындағы заманауи ешкі фермасына барды. Ферманы құрушы –
Қазақстанның Еңбек Ері – Розыметов Владимир Федорович. Ол шаруашылықты 10-15 жыл бұрын сатып алып, қайта құрылымдап, бүгінде үлкен кешенге айналдырып отыр.
Бұл еңбек адамының нәтижелі жұмысының арқасы. Оған мемлекеттік жоғары марапаттың берілуі еңбек адамының бағалануы. Осындай адамдардың төккен тері мемлекет тарапынан ескеріліп, құрметтеліп отырса халықтың ауыл шаруашылығына, агробизнеске деген ынтасы артады», – деді кандидат.
Ешкі фермасы заманауи технология арқасында жоғары өнімділікке қол жеткізген. Десек те, мұнда мал азығының базасы жұтаң. Жайық өзенінде бұрынғыдай мол су жоқ. Ол жыл өткен сайын тартылуда. Су жеткіліксіз.
Мәселені түбегейлі шешпей іс алға баспайды. Бір әттеңі, қазір Қазақстанда су мамандары тіптен қалмаған. Жауапты ведомстваларды істейтін мамандардың су саласында тәжірибесі жоқ. Бұл өндірістің қыр-сырын білмейді. Сондықтан трансшекаралық сулар бойынша келіссөздер жүргізгенде көбіне ұтылып жатады. Осы олқылықтың орнын толтыру қажет. Атырау өңірінде Жайықтан бөлек жерасты су мол. Оны геологиялық зерттеулер растап отыр. Осы жерасты суларын дұрыс пайдалануды қолға алу керек», – деді Ж. Дайрабаев.
Облыс тұрғындары кандидаттың бастамалары мен сайлауалды бағдарламасын тыңдады.
