Ғалымдар адам өмірінің өлімге өту сәтінде мидың қандай өзгерістерге ұшырайтынын ұзақ уақыт бойы зерттеген, деп хабарлайды BAQ.KZ.
Жақында нейробиологтар тобының ашқан жаңалығы адамның өлім сәтінде ми белсенділігін тіркеуге мүмкіндік беріп, осы сәтте адамдар қандай сезімдер мен ойлар өткеретінін болжауға мүмкіндік туғызды. Зерттеу нәтижелеріне сәйкес, ми адамның өмірінің соңғы сәттерінде маңызды естеліктерін қайта өткереді.
Клиникалық өлімнен қайтып келген адамдар жиі өз өмірінің барлық оқиғалары көз алдына елестегенін айтады, яғни бір сәтте бүкіл өмірі "көз алдында өтеді". Бұл тәжірибе көптеген адамдар үшін ерекше болып, олар оны "өмірдің жарқыраған флешбэктері" ретінде сипаттайды.
Қызықты ашылым: жүрек тоқтағаннан кейін 900 секундтық ми белсенділігі
Эпилепсиямен емделіп жатқан 87 жастағы науқасқа жасалған зерттеу кезінде жүрегі тоқтаған сәтте ми белсенділігінің 900 секундқа дейін жалғасқанын көрсетті. Науқастың өліміне қарамастан, ғалымдар оның миында, әсіресе естеліктермен байланысты аймақтарда белсенділік сақталып отырғанын байқады.
Ми өміріміздің маңызды сәттерін еске түсіру үшін ми толқындарын (нейрондық колебанияларды) жасау арқылы соңғы естеліктерді қайта қалпына келтіре алады. Бұл адамдардың клиникалық өлімнен кейінгі тәжірибесіне ұқсас болуы мүмкін, – деп түсіндірді Лоуисвилл университетінің ғалымы, доктор Аджмал Земмар.
Зерттеу нәтижелері өмірдің соңғы сәттерінде ми қалай жұмыс істейтінін түсінуімізді қайта қарастыруға мәжбүрлейді, сонымен қатар ағзалар донорлығына қатысты маңызды сұрақтарды көтереді. 2022 жылы доктор Аджмал Земмар және оның әріптестері бұл мәліметтерді Frontiers in Aging Neuroscience журналында жариялады, олар 87 жастағы канадалық пациенттің жүрегі тоқтаған сәтте ЭЭГ арқылы тіркелген ми белсенділігін зерттеді.
Ми өлімге өтпей тұрып еске алу процестерін бастайды ма?
Зерттеулер көрсеткендей, ми өлімге өту сәтінде физикалық және неврологиялық процестерді басқаратын биологиялық бағдарламалауға ие болуы мүмкін. Яғни, ми бірден өшіп кетпей, белгілі бір процестерді бастайды. Бұл ашылым мидың өмірдің соңғы сәттеріндегі жұмысын түсіну туралы қызықты сұрақтар тудырады.
Доктор Земмар бұл белсенді ми толқындары, олар еске түсіру, армандау және медитация кезінде де пайда болатынын атап, олар өмірдің соңғы сәттерінде біздің сезімдерімізбен байланыста болуы мүмкін деп болжады.
Мүмкін, бұл ми белсенділігі бізге өмірдің соңғы сәттерін қайта сезіну мүмкіндігін береді, – деп қосып өтті ол.
Бұл білім өлім жақындаған адамдар үшін көңіл жұбататын сәт болуы мүмкін, өйткені ол жақындарының қайтыс болуын сезінгенде адамның миында не болып жатқанын түсінуге көмектеседі.
