ҚМДБ редакциямыз арнайы жолдаған сауалға жауап бере отырып, қабір басына зәулім ескерткіш қою, даралыққа ұмтылу секілді әрекеттер мұсылман мәдениетіне жат екенін айтты. Бас мүфтият елге ортақ тәртіп пен теңдік мәдениетін қалыптастыруды көздеп отыр, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Мүфтият VIP-зираттар ата-баба дәстүріне жат екенін айтады.
Қазақ халқы ғасырлар бойы күнделікті өмір тіршілігінде, соның ішінде адамның дүниеге келуі мен қайтыс болуына қатысты рухани-діни рәсімдерді орындауда мұсылманға тән мәдениетті ұстанып келеді. Алайда соңғы уақыттағы діни рәсімдердің шариғат талаптарына сәйкес келмейтін өзгерістерге ұшырай бастағаны байқалады. Мысалы, марқұм болған мұсылман қауымының қабір басына құлпытас ретінде орасан үлкен ескерткіштер мен зәулім қоршаулар орнатуы – ата-баба дәстүріне жат, - делінген редакциямызға берген жауапта.
Сонымен қатар еліміздің әр өңірінде қабір зияраты мен әруақ құрметтеудің әркелкі салт-жоралғылары бар. Бұл жағдай қоғамның түрлі өкілдері тарапынан жиі-жиі сынға ұшырап, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қызметкерлеріне өтінішпен жүгінгендер де болды.
Сол себепті салттық рәсімдердің шариғатқа сай орындалуын тәртіпке келтіріп, зират тұрғызу мен зиярат жасаудың, кесене салудың жалпыға ортақ теңдік мәдениетін қалыптастыру мақсатында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының бастамасымен ҚМДБ Ғұламалар кеңесі 2020 жылы "Зират және зиярат мәдениеті" және "Ас беру мәдениеті" концептуалды құжаттарын қабылдады.
Осы құжаттар аясында "Qamqor-Sharapat" салттық қызмет көрсету орталығы құрылып, өз жұмысын бастап кетті. Сол уақыттан бері жаназа рәсімдері мен зират көтеруді бір ізге түсірудің маңыздылығы мен шариғатттың талабы екені ел-жұртқа, халыққа, жамағатқа кеңінен түсіндірілуде, - дейді мүфтият.
Жерлеуді жекеге тапсырмайық. VIP-зират заң тұрғысынан қалай реттелмек?
Сенат депутаты Андрей Лукин зираттар мен жерлеу қызметтері мемлекет бақылауында қалуы керек деп есептейді. Оның сөзінше, бұл салада бақылау әлсіресе, алаяқтық көбейіп, заңсыз жер сату мен есепсіз эксгумация сияқты мәселелер өршіп кетуі мүмкін.
Жер кодексінде зираттар тек арнайы жерлеу мақсатында пайдаланылуы тиіс деп көрсетілген және оларды коммерциялық мақсатқа пайдалануға заң жүзінде тыйым салынған. Әр адамға тегін кемінде 6 шаршы метр жер берілуі тиіс. Ал зираттарды күтіп-ұстау мен жерлеу ережесін жергілікті әкімдіктер бекітеді. Бірақ бұл салада бәсеке жасаймыз деп жекеге өткізу монополия мен қылмысқа жол ашуы мүмкін. Алаяқтық, қайта сату, заңсыз жер беру немесе есепсіз көму жағдайлары көбейеді. Мысалы, қазірдің өзінде Астана әкімдігінің иелігінде 28 зират пен бір пантеон бар, - дейді Лукин.
Ол қазіргі жағдайда бұл бизнес бақылаусыз әрі көлеңкелі күйге түскенін атап өтті. Зираттарды жекешелендіру қоғамда дау туғызып, әлеуметтік және моральдық сауалдарға себеп болатынын ескертті.
Өзіңізге мәлім, пандемия кезінде жеке компаниялар жерлеу құнын 1 миллион теңгеге дейін шарықтатты. Ал мемлекет бұл қызметті әлдеқайда қолжетімді бағамен ұсынды, - дейді сенатор.
Лукиннің айтуынша, зираттарды жекеге беру – көрнекті тұлғалар жерленген аллеялар мен жаңа зираттардағы саябақтар секілді нысандардың тағдырын қауіпке тігеді. Ол бұл үдеріс VIP-жерлеулер мен бақылаудың жоғалуына алып келуі мүмкін деп алаңдайды.
0
0
0
1
1
