Ақмола облысы, BAQ.KZ тілшісі. Облыс аумағында жылдар бойы шешілмей келе жатқан ең өткір экологиялық проблемалардың бірі – заңсыз төгілетін қоқыс қалдықтары болып отыр. Бұл туралы Ақмола облыстық экология департаментінің басшысы Қадырхан Бейсенбаев мәлімдеді.
Оның айтуынша, «Қазақстан Ғарыш Сапары» ұлттық компаниясының ғарыштық түсірілім деректері бойынша өткен жылы облыс аумағында 1329 рұқсат етілмеген қоқыс үйіндісі анықталды. Департамент қызметкерлері анықталған қоқыс орындары бойынша аудандарға шығып, Қазақстанның ғарыштық саяхаттарының геопорталына мәліметтер енгізді. Стихиялық үйінділерді жою бойынша облыс әкімдігі кесте әзірлеп, бекітті. Қазіргі уақытта жергілікті атқарушы органдардың күшімен 84% қоқыс үйінділері жойылды.
Департамент өңір әкімдіктерімен және полиция бөлімдерімен бірлесіп жаз айларында рейдтік іс-шаралар өткізді, анықталған бұзушылықтар бойынша шаралар қабылданды. Рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерінің пайда болуына жол бергені, сондай-ақ оларды уақытылы жоймағаны үшін Бурабай, Бұланды, Аршалы, Целиноград аудандарының шенеуніктері әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Көкшетау қаласының аумағында да жағдай айтарлықтай емес. Спикердің айтуынша, экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі жанынан құрылған «жедел желіге» облыс орталығының тұрғындары қоқыс мәселесі бойынша жиі жүгінеді. Барлығы 58 шағым тіркеліп, барлық стихиялық қоқыс орындары жойылды. 2021 жылы экология департаментіне жеке және заңды тұлғалардан 143 өтініш келіп түсті, – деп атап өтті Қадырхан Бейсенбаев.
Экологтар кәсіпорындардан тиімді табиғат қорғау іс-шараларын енгізуді, эмиссияларды азайтуды, ескірген технологияларды қайта жаңартуды талап етеді. Бірқатар кәсіпорындар экологияға оң әсер ететін әдістер мен технологияларды қолданады.
Мысалы, «Жан Дала», «Айртас», «Kaz National Group» ЖШС-де кірпіш дайындау үшін күлді қайта пайдалану жолға қойылған. Степногорск ЖЭО күл үйіндісінің №1 секциясын рекультивациялауды жоспарлап отыр. «СТКХК» ЖШС-де өндірісте пайдаланылған майларды екінші рет өңдеу көзделген. Ал «Абсолют-М» ЖШС-де автомобиль дөңгелектері мен РТИ-ны механикалық ұсақтау әдісімен өңдеу желісі іске қосылды. Нәтижесінде резеңке үгінділер, тоқыма және металл сымдар алынады, - деп түсіндірді департамент басшысы.
Мемлекеттік экологиялық бақылау шеңберінде экология департаменті 2021 жылы 52 табиғат пайдаланушыны тексерді. Экологиялық заңнаманы 147 бұзушылық анықталды. 28 млн теңгеге жуық айыппұл салу туралы қаулы шығарылды.
Су ресурстарын қорғау саласында 2021 жылы тексеру 37 рет жүргізілді. Зертханалық бақылау нәтижелері бойынша 392 бұзушылық анықталды. Атмосфералық ауаны қорғау саласында 26 тексеру жүргізілді. Негізінен өнеркәсіптік кәсіпорындар тексерілді. Нәтижесінде 7 кәсіпорында экологиялық талаптарды бұзудың 33 жағдайы тіркелді. Сондай-ақ ірі кәсіпорындарға бейорганикалық шаң, азот тотығы, күкірт диоксиді бойынша мониторинг жүргізілді. Радиациялық қауіпсіздік шеңберінде Ақсу мен Заводской кентінің аумағында «СТКХК» ЖШС және «AltyntauKokshetau» қалдық қоймаларына дозиметриялық бақылау жүргізілді. Нормативтен асып кету анықталған жоқ, - деп нақтылады Қадырхан Бейсенбаев.
Зертхана қызметкерлері жергілікті тұрғындардың, қоғамдық бірлестіктердің экологиялық мәселелер жөніндегі шағымдарын тексерді. Мысалы, Шортанды ауданы Жолымбет кентінің тұрғындарынан ағынды сулардың рұқсат құжаттарынсыз ағызылуына қатысты шағым түсті. Мамандар өтінім берушілермен, Жолымбет кентінің әкімімен және қоғам өкілдерімен бірлесіп өзен суынан сынамалар алды. Талдау нәтижелері өтініш берушілерге жіберілді. Көкшетауда Қылшақты өзеніне ағынды суларды ағызу бойынша фактілер расталып, инспекциялық шаралар қабылданды.
