Елімізде кардиология саласында ЖИ қарқынды дамып, адамдарға жасанды жүрек салу оталары сәтті жүзеге асып келеді. Осы ретте, Алматыдағы BAQ.KZ тілшісі жоғары санатты кардиохирург дәрігер, Жас ғалымдар кеңесінің төрайымы Жанар Нұрбайқызымен сұхбаттасқан еді.
Алматы қаласында жүрек-қан тамырлары ауруларының жиілігі өте жоғары. Осы ретте кардиохирург дәрігер жүрек ауруларынан сақтанудың жолдарына тоқталды.
- Жасанды интеллект арқылы жүректің ультрадыбыстық зерттеуі қалай жасалады?
- Жүрек УДЗ-де ЖИ кардиологиядағы маңызды қадам, тез, дәлірек және тиімді диагноз қоюға және пациенттерге күтім жасауға мүмкіндік береді. ЖИ қарыншалық қабырғалар, клапандар және қолқа сияқты УДЗ суреттеріндегі жүрек құрылымдарын автоматты түрде бөліп, сегменттей алады, бұл талдау процесін жеңілдетеді және жылдамдатады.
Сондай-ақ жүрек камераларының өлшемдерін, қабырға қалыңдығын және жүрек қызметін бағалау кезінде ЖИ автоматты түрде орындайды, бұл адамның қателікке жол беруін төмендетеді және деректердің дәлдігін арттырады. Дәрігерлерге диагностика мен емдеу бойынша шешім қабылдауды ЖИ жеңілдетеді. Осы ретте айта кетерлігі жүректі емдеуде УДЗ ЖИ қолданудың бірнеше негізгі аспектілері бар.
- Қаламызда қанша LVAD операциясы жасалды? «Жасанды жүрек» адамдарға қалай әсер етеді?
- Кардиология және ішкі аурулар ҒЗИ-да 2022 жылдан бастап LVAD, HM3 5 жағдайы орындалды. «Жасанды жүрек» - ауыр жүрек қызметінің жеткіліксіздігі бар науқастарда табиғи жүрек қызметін ауыстыруға арналған құрылғы. Ол сондай-ақ қан айдау және қан ағымын сақтау сияқты жүрек функцияларын тиімді орындай алады, бұл тыныс алу, шаршау және ісіну сияқты жүрек қызметінің жеткіліксіздігінің белгілерін азайтуы мүмкін.
Жасанды жүректі қолдануда инфекция, тромбоз, тромбоэмболия және құрылғының механикалық ақаулары сияқты қаупі болуы мүмкін. Пациенттер тромбоздың және басқа асқынулардың алдын алу үшін тұрақты дәрі-дәрмек терапиясын қажет етуі мүмкін.
Жасанды жүрегі бар науқастар өмір салтының өзгеруін сезінуі мүмкін. Құрылғыны күнделікті өмірге қосу үнемі медициналық бақылауды, белгілі бір шектеулерді сақтауды және жаңа жағдайларға бейімделуді қажет етеді.
Жасанды жүректің болуы науқастың психологиялық жағдайына әсер етуі мүмкін. Жасанды жүрек медициналық технологияның маңызды жетістігін білдіреді және оның ықтимал қауіптері мен басқарудағы қиындықтарға қарамастан, ауыр жүрек ауруы бар науқастардың өмір сүру сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.
- Жүрек-қан тамырлары аурулары неге қауіпті? Олар қазір қалай емделеді?
- Жүрек қызметінің жеткіліксіздігі кенеттен өлімге немесе мүгедектікке әкелуі мүмкін, сонымен қатар өмір сүру сапасын айтарлықтай нашарлатуы мүмкін. Жүрек-қан тамырлары аурулары қауіпті, себебі олар миокард инфарктісі, инсульт, жүрек қызметінің жеткіліксіздігі және тромбоз сияқты ауыр және өлім жағдайларына әкелуі мүмкін. Бүгінде елімізде ЖҚА емдеудің заманауи әдістері бар. Бұл ауруға шалдыққан адам алдымен өмір салтын өзгерту қажет. Дұрыс тамақтанып, темекі шегуден бас тартып және алкогольді тұтынуды шектеуі қажет.
Кейбір жағдайларда ангиопластика, стенттеу, коронарлық шунттау немесе клапан аппаратын түзету сияқты хирургиялық араласулар қолданылады.
Жедел оқиғалар мен операциялардан кейін рецидивтің алдын алу үшін оңалту бағдарламасы және пациенттің жағдайын үнемі бақылау маңызды.
ЖҚА емдеу мен алдын алудың кешенді тәсілі асқыну қаупін азайтуға және пациенттердің ауру болжамын жақсартуға көмектеседі.
- Вирустық аурулар жүрекке қалай әсер етеді?
- Вирустық аурулар жүрекке бірнеше жолмен айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Олар Вирустық миокардит: вирустар жүрек бұлшықетінің қабынуын (миокардит) тудыруы мүмкін, бұл жүрек функциясының бұзылуына, жүрек қызметінің жеткіліксіздігіне және кеудедегі ауырсынуға әкеледі. Симптомдар жеңіл қолайсыздықтардан ауыр жүрек қызметінің жеткіліксіздігіне дейін болуы мүмкін.
Вирустық перикардит: жүректі қоршап тұрған қабықтың қабынуы да (перикардит) вирустардан туындауы мүмкін. Бұл кеудедегі ауырсынуға, қызбаға және тыныс алудың қиындауына әкеледі.
Кейбір вирустар, әсіресе жүрек-қан тамырлары аурулары бар адамдарда созылмалы жүрек қызметінің жеткіліксіздігін нашарлатады.
SARS-CoV-2 сияқты кейбір вирустар инфаркт немесе инсультке әкелетін тромбоз қаупін арттырады.
Кейбір вирустық инфекциялардың әсерінің жүрекке ұзақ уақыт салдары қалуы мүмкін, мысалы, вирустан кейінгі кардиомиопатияның дамуы, бұл үнемі бақылауды және емдеуді қажет етеді.
Вирустық ауруларды және олардың жүрек асқынуларын емдеу көбінесе кешенді тәсілді қажет етеді, соның ішінде антивирустық препараттар, жүрек қызметін қолдау үшін дәрі-дәрмекпен емдеу және науқастың жағдайын бақылау.
- Алматы қаласында қанша тұрғын жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегеді?
- Алматы қаласында жүрек-қан тамырлары ауруларының жиілігі өте жоғары. Мәселен, артериялық гипертония жиілігі шамамен 36%, жүректің ишемиялық ауруы (стенокардия) - 12%, миокард инфаркті – 3,5%, инсульт - 2,5%, жүрекшелер фибрилляциясы – 3%.
Жүрек-қан тамырлары ауруларының ең көп таралған қауіп факторлары - артық салмақ, дислипидемия және қозғалыссыз өмір салты. Миокард инфаркті мен жедел цереброваскулярлық бұзылыстың даму мүмкіндігі ерлерде, сондай-ақ артериялық гипертониямен ауыратын адамдарда жоғары.
Қазақстанда жүрек-қан тамырлары аурулары сырқаттанушылық пен өлім-жітімнің басты себептерінің бірі болып қала береді. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының және Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының мәліметтері бойынша, Қазақстандағы барлық аурудың шамамен 50%-ы және барлық өлімнің 40% - ы жүрек-қан тамырлары ауруларымен байланысты.
- Әңгімеңізге рахмет!
