Біріккен Ұлттар Ұйымы Бас Ассамблеясының 57-сессиясының төрағасы Ян Каван Каспий-Арал бассейні экожүйесін қайта жаңғырту және Су тасқынын басқару халықаралық қорының негізін қалаушы Жанболат Надыровпен кездесті, деп хабарлайды BAQ.KZ.
2023 жылғы 27-28 қарашада өткен кездесуде су ресурстары экожүйесін қайта жаңғырту және ішкі игеру мәселелері талқыланды. Кездесуге Мемлекет басшысының халыққа үндеуін іске асыру аясында қор бастамашы болды.
ICABER-FM қайырымдылық қоры (Каспий-Арал бассейнінің экожүйесін қайта жаңғырту және Су тасқынын басқару халықаралық қоры) Каспий және Арал бассейндерінің экожүйелерін құтқару және өңірдегі су тасқынының салдарын барынша азайту үшін құрылған.
Арал теңізінің жойылуы - әлем тарихындағы ең қиратушы антропогендік апаттардың бірі. Теңiздiң қурауы өңiрдiң климатына терiс әсер еттi. Бұрынғы жағалау шегiнен 100 км қашықтықта ауа райы неғұрлым құрғақ және ыстық, қыс - неғұрлым суық және ұзақ болды. Бұрынғы теңіз түбінің құрғатылған бөлігінен жел көп мөлшерде жақын маңдағы өңірлерге теңіз тұздарынан, пестицидтерден және басқа химикаттардан тұратын шаң шығарылады.
Кездесуде Ян Каван мырза Каспий-Арал бассейнінің экожүйесін қайта жаңғырту және Су тасқынын басқару халықаралық қорының амбассадоры болып бекітілді.
Мен үшін бұл ерекше сәт және мен ICABER-FM қайырымдылық қорының (Каспий-Арал бассейні экожүйесін қайта жаңғырту және Су тасқынын басқару халықаралық қоры) амбассадоры болуға мүмкіндік берілгенімен мақтанамын. Менің міндетім - Қорды халықаралық деңгейде неғұрлым танымал ету және әлемнің түкпір-түкпірінен әлеуметтік жауапты серіктестерді тарту. Мен Қазақстан өзінің бай және бірегей табиғатымен бірлесіп, экологиялық проблемаларды шешу үшін тамаша тұғырнама болып табылады деп санаймын. Бұдан басқа, осы бірлескен күш-жігердің арқасында біз қоршаған ортаны қорғау және орнықты даму саласында елеулі нәтижелерге қол жеткізе аламыз, - деді Ян Каван мырза өз сөзінде.
Сондай-ақ шара барысында Торғай өзеніне, Шалқартеңіз көліне және одан әрі Арал теңізіне жіберу арқылы Есіл өзенінің тасқын суларын игеру, Балқаш көліндегі, Шу және Сырдария өзендеріндегі және одан әрі Арал теңізіндегі су деңгейін ұстап тұру арқылы Ертіс өзенінің тасқын суларын игеру, сондай-ақ Арал теңізіне су тасқынын игеру, тасқын суларды барынша игеру үшін гидротехникалық құрылыстар сияқты тақырыптар талқыланды.
Қордың бастамасы бойынша Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының «Су ресурстарын басқару» бөлімінің меңгерушісі, профессор Оразхан Қарлыхановтың басшылығымен Қазақстанның оңтүстігіне солтүстік өзендердің ағынын ауыстыру трассасын алдын ала зерттеу ұйымдастырылды. Оның мақсаты - табиғи ресурстарды қорғау болып табылатын өңірдің экожүйелерін қалпына келтіру және қорғау, биоәртүрлілікті қалпына келтіру, су ресурстарын жақсарту және флора мен фаунаны сақтау.
Бұл - қоршаған ортаға әсерін мұқият жоспарлау мен бағалауды талап ететін күрделі зерттеу және инженерлік жоба. Жобаны ғылыми негіздеу үшін біз Қазақстандағы жалғыз ғылыми-зерттеу институты - "ҚазҒЗҒЗИ" ЖШС (Қазақ су шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты) тартқан болатынбыз, - деп түсіндірді Жанболат Надыров.
Тараптар барлық маңызды мәселе бойынша одан әрі белсенді өзара іс-қимыл жасауға келісті. Бұл су ресурстары саласындағы осы серіктестіктің стратегиялық маңызын көрсетеді.
