Қазақстанның соңғы жаңалықтары

Сарапшы: Қазақстанда мемқарыз төмен, бірақ инфляция жоғары

5 Қыркүйек 2025, 20:12
679
Бөлісу:
 Артём Чурсинов  - архив
Фото: Артём Чурсинов - архив

Bank of America (BofA) есебіне сәйкес, Қазақстан EEMEA (Europe, the Middle East and Africa) аймағындағы ең жылдам өсіп келе жатқан он экономиканың қатарына енді. Елдің ЖІӨ өсімі 5,7% деңгейінде бағаланып, 45 елдің ішінде 10-орынға жайғасты. Салыстырмалы түрде Чехия – 39-орын (1,9%), Польша – 23-орын (3,3%), ал Өзбекстан – 9-орында (5,9%) тұр, деп хабарлайды BAQ.KZ экономист Эльдар Шамсутдиновке сілтеме жасап.

Фискалдық жағдайы салыстырмалы түрде қолайлы. Бюджет тапшылығы ЖІӨ-нің минус 2,7%-ын құрайды (16-орын). Бұл Польшаға қарағанда жақсы (38-орын, минус 6,2%) немесе Румыниядан да жақсы (41-орын, минус 8,5%). Мемлекеттік қарыз деңгейі бойынша Қазақстан 2-орында, бар болғаны 20,4% ЖІӨ. Ол тек Кувейттен кейін тұр. Тіпті қарыздың бюджет кірістеріне қатынасы (145%, 17-орын) тұрғысынан да тұрақтылық жоғары.

Қазақстанның әлсіз тұсы – инфляция. 10,4% көрсеткішпен Қазақстан 37-орында, яғни баға өсімі ең жоғары елдердің қатарында. Салыстыратын болсақ, Әзербайжан – 33-орын (5,7%), Армения – 19-орын (3,2%), Парсы шығанағы елдерінде инфляция 1–2% деңгейінде сақталып, алғашқы ондыққа енген.

Сыртқы баланс та қысымда. Қазіргі шот тапшылығы ЖІӨ-нің минус 3,4%-ына тең (27-орын). Бұл Әзербайжаннан (3-орын, профицит +7,8%) және Катардан (2-орын, +10,8%) әлдеқайда төмен.

Орталық Азия елдерімен салыстырғанда Қазақстан балансты сақтай білген. Мысалы Өзбекстан – өсім бойынша 9-орын, инфляцияда – 36-орын, бірақ қарызы жоғарырақ (33% ЖІӨ, 8-орын). Армения – өсімде 13-орын және қарызда 23-орын, бірақ бюджет тапшылығы бойынша 36-орында. Ал Парсы шығанағының мұнай экспорттаушыларының фонында Қазақстан баға тұрақтылығы мен сыртқы шоттарда ұтылып отыр, бірақ қарыз көрсеткіштерінде күшті позиция сақтап тұр.

Яғни Қазақстанның профилі мынадай: қарқынды өсім (10-орын) және төмен қарыз (2-орын), бірақ жоғары инфляциялық тәуекелдер (37-орын) мен орташа сыртқы баланстың болмауы (27-орын).

Бұл Қазақстанды инвесторлар үшін тартымды етеді, бірақ ескеретін келесідей жағдайлар бар. Атап айтқанда инфляция төмендеп, қазіргі шот жақсарғанға дейін тәуекелдік сыйақы жоғары болып қала бермек.

Өзгелердің жаңалығы