Пластик – қоршаған ортаны ең ластаушы химиялық қалдықтың бірі. Жерге көмілген пластиктік өнім 400 жылға жуық уақытта ыдырайды және табиғатқа зиянды токсиндер бөледі. Жер асты сулары арқылы пластиктің ұсақ түйіршіктері және оның химиялық заттары ең жақын су көздеріне түседі, бұл жануарлардың жаппай қырылуына әкеліп соғады. Ал оны өртесе ауаға улы газ бөлініп, адам денсаулығына зала келтіреді. Ендеше пластикті жоюдың ең қауіпсіз жолы – оны қайта өңдеу. BAQ.KZ Алматыдағы тілшісі пластиктің қоқысқа лақтырылған сәтінен бастап, жаңа тұрмыстық өнімге қайта айналу жолымен танысып қайтты.
5 маусым – дүниежүзілік қоршаған орта күні. Биыл бұл атаулы датаның негізгі тақырыбы пластиктік ластанумен күреске арналады. БҰҰ экологиялық апаттың алдын алу мақсатында пластикке қарсы бүкіләлемдік күрес жүргізуде.
Ұйымның планета бойынша химиялық қалдықтың бұл түрімен айқасқа арналған 100 жобасы бар. Соның бірі Алматыдағы Аюсай визит-орталығында жүзеге асуда.
Жоба аясында визит-орталық аумағында сұрыпталатын қалдық жинауға арналған контейнерлер мен қалдықты сығымдайтын жабдық орнатылған. Өткен жылдың наурызынан 2025 жылғы мамырға дейін визит-орталық аумағында 4263 кг пластиктік қалдық жиналып, қайта өңдеуге тапсырылды.
2022 жылғы мәліметтерге сәйкес, елдегі 20 млн адамға шаққандағы пластик қалдықтарының түзілуі 14,6 киллограмды құраған, яғни бір адам жылына 15 киллограмға жуық пластиктік қоқыс шығарған. Бұл қоршаған орта мен азаматтар денсаулығына едәуір зиян келіп жатыр деген сөз, – деді “Тұрақты дамуға жәрдемдесу” орталығының маманы Жәнібек Мұқанов.
Қоқыс жәшіктеріне тасталған пластиктік қалдықтар сұрыпталған соң, сығымдау машинасына апарылады.
Ары қарай химиялық қалдықтар қайта өңдеу зауыттарына жөнелтіледі. Сығымдау машинасында жұмыс істеп тұрған маманның сөзінше, арнайы көліктер екі аптада бір келеді.
Алматы облысы Талғар ауданында орналасқан ZETA компаниясының зауытына жеткен әртүрлі химиялық қалдықтар.
Өткен ғасырдың 50-жылдары қолданысқа енген пластик өндірісі өнімінің көлемі бүгінде әлем бойынша 8,3 миллиард метрикалық тоннаға жетіп отыр. Оның ішінде жыл сайын саудаға шығарылатын 406 миллионының 40%-ы 10-15 минуттан кейін лақтырып тастайтын орама-пакет ретінде пайдаланылады.
Пластикті қайта өңдеудегі алғашқы қадам – оны үгіту.
Пластик тек шөлмек қана емес, күнделікті бәріміз қолданатын қарапайым полиэтилен пакеттер.
Үгітілген пластик ары қарайғы процесске дайын.
Келесі қадам оны арнайы өңдеу апаратына төгу.
.jpg)
Балқып шыққан резинанының пішінін көзделген өнімге келтіру процесі.
Шыққан дайын өнім: креслоның арқасы.
Ал зауыттың өзге цехында креслоның аяғы жасалып жатыр. Алматы облысындағы бұл зауыт дайын кресло өнімдерін «Made in Kazakhstan» жазуымен әлемнің үш еліне экспорттайды, оның ішінде: Германия, Швеция және Аустрияға. Зауытта 500-ге жуық жұмысшы еңбек етеді. Олардың 70%-ын әйелдер құрайды.
Біз пластиктік қалдықтарды облыс бойынша жинаймыз. Алайда пластикті жоюдың ең экологиялық таза түрі – оны қайта өңдеу екенін түсініп, бізге өздері тұрмыстық химиялық қалдықтарды алып келетін азаматтар да болады. Адамдарға пластикті дұрыс утилизация жолын түсіндіруді әлі жалғастыру керек. Себебі бұл еліміз үшін, планетамыз үшін өте маңызды, - деді ZETA компаниясы директорының орынбасары Валерий Белодский.
Қоқыста жатқан пластик шөлмектің өңделген жаңа өмірі – гүл құмырасы.
280 градуста балқыған пластиктік қалдық бірер сәтте орындыққа айналды.
Айта кетейік, тағамдық құралдар тек бастапқы пластиктен жасалады. Одан өзге кез келген тұрмыстық құралдар қайта өңделген пластиктен жасалуға рұқсат етілген. Талғардағы бұл зауыт айына 200 мың тонна пластикті қайта өңдейді.
Осылайша, пластикті көміп немесе өртеп қоршаған ортаға зиян келтіргенше, оған екінші ғұмыр сыйласа болады, деді зауыт басшылығы.
