Алматы, BAQ.KZ. Біріккен Ұлттар ұйымының бастамасымен 1 наурызда Нөлдік кемсітушілік күні атап өтіледі. БҰҰ- ның биылғы ұраны – «Зиян келтіретін заңдарды жою. Мүмкіндіктерді кеңейтетін заңдар қабылдау». Бұл туралы Қазақ дерматология және инфекциялық аурулар ғылыми орталығы хабарлады.
АИТВ-ға байланысты қандай да бір кемсітушілікке жол бермеу туралы мемлекеттің кепілдіктері Конституцияда және Халық денсаулығы туралы Кодексте және ҚР Денсаулық сақтау жүйесінде заңнамалық деңгейде бекітілген.
Елде ЮНЭЙДС 95-95-95 стратегиясы іске асырылуда, ол АИТВ инфекциясына байланысты алдын алуды, тестілеуді, емдеуді және күтімді қамтамасыз етуге бағытталған. Бүгінгі таңда АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың 81 пайызы өздерінің мәртебесін біледі, олардың 79 пайызы антиретровирустық терапияны (АРТ) қабылдайды, АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың 86 пайызында вирустық жүктеме басылған.
Еліміздің барлық өңірлерінде алдын алудың жаңа түрі - жанасуға дейінгі түрі енгізілуде. ЖИТС, туберкулезбен және безгекпен күресуге арналған Жаһандық Қордың қаржылық көмегінің арқасында ЖИТС өңірлік орталықтарының 15 зертханасы автоматтандырылған ПТР жабдығын алды. Жыл сайын негізгі топтардың өкілдері (инъекциялық есірткіні қолданатын адамдар, секс-жұмыскерлер, ер адамдармен жыныстық қатынасқа түсетін ер адамдар) және жүкті әйелдер АИТВ-ға көбірек тестіленуде. АИТВ-мен ауыратын әйелдердің 98% - ы сау бала тууда. АРТ қол жетімді болуда, ол науқастарға диагноздан кейін бірден тағайындалады және тегін беріледі. ҚР Денсаулық сақтауды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының нысаналы көрсеткіші кезінде АРТ-мен қамту – 71%, бүгінде ол - 79% құрайды.
Бірақ егер қоғамда АИТВ-мен байланысты стигма мен кемсітушілік деңгейі жоғары болмаса, бұл нәтижелер әлдеқайда көп, басым болуы мүмкін. Бүгінде кемсітушілікті түбегейлі жоюға баса назар аудару қажет. Бұл АИТВ-инфекциясы эпидемиясының өсу қарқынын едәуір қысқартуға ықпал етеді, - деп есептейді ҚР ДСМ Қазақ дерматология және инфекциялық аурулар ғылыми орталығының директоры Асылхан Абишев.
Кемсітушілік нөлі күні қарсаңында ЮНЕСКО қолдауымен Mass Media Team мен ЮНЭЙДС-Қазақстан дискординантты жұптың махаббат тарихы туралы plus қысқа метражды көркем фильмін түсірді (бір серіктес АИТВ-оң, екіншісі – АИТВ-теріс). Фильм жас фотограф Аян мен оның қызы Микидің қарым-қатынасы туралы, ол айналасындағылардың наным-сенімдеріне қайшы келетініне қарамастан отбасын құруды армандайды. Әрбір адам бақытқа лайық деген романтикалық трагикомедия, АИТВ - қалыпты өмір үшін кедергі емес, ал махаббат-стереотиптердің күшіне қарағанда күштірек, ол фильмді YouTube ЮНЕСКО Алматы сайтында көруге болады.
