АҚШ-тың тарифтік саясаты әлемдік экономикаға айтарлықтай қауіп төндіруде. Сарапшылар бұл шаралар инфляцияны күшейтіп, жаһандық өсімді баяулатып, халықаралық сауданы тежейтінін ескертеді, деп хабарлайды BAQ.KZ.
Шетелдік журналист Muhammad Zamir Assadi жасаған журналистік сараптамаға сәйкес, UBS банкі жексенбіде жариялаған "Жаһандық экономикалық болжам" есебінде тарифтерді әлемдік экономика үшін ең үлкен қатер деп атады. Мәселен, 10%-дық жаһандық тариф әлемдік өсімді 1 пайыздық тармаққа төмендетуі мүмкін, ал АҚШ-та инфляцияны 100 базистік тармаққа арттыруы ықтимал.
АҚШ әкімшілігі 786 миллиард доллар көлемінде жаңа тарифтер енгізуді жоспарлап отыр. Бұл 2018-2019 жылдары енгізілген 113 миллиард долларлық тарифтерден бірнеше есе жоғары.
Йель университетінің профессоры, экономист Стивен Роуч бұл саясатты "1930-жылдардан бергі ең агрессивті тарифтік шара" деп сипаттады. Ол 1931-1934 жылдардағы жаһандық сауданың 60%-ға құлдырауын еске салып, дәл осындай жағдай қайталануы мүмкін екенін ескертті.
Экономикалық белгісіздік әсіресе АҚШ пен Қытайға ауыр соққы болуы мүмкін. Соңғы онжылдықта әлемдік экономикалық өсімнің 40%-ын қамтамасыз етіп келген екі елдің арасындағы сауда қақтығысы бүкіл әлемге әсер етіп жатыр.
Роучтың айтуынша, АҚШ-тың Қытайды кінәлауы негізсіз, себебі Қытаймен сауда тапшылығы азайғанымен, басқа елдермен рекордтық деңгейге жетті. 2023 жылы АҚШ 101 елмен сауда тапшылығын тіркеді.
Оксфорд университетінің профессоры Иэн Голдин тарифтік соғыстың инфляцияны күшейтіп, экономикалық теңсіздікті арттырып, жаһандық кедейлікті азайту әрекеттерін тежейтінін мәлімдеді.
Тарифтер тек экономикаға емес, геосаяси тұрақтылыққа да қауіп төндіреді, - деді ол.
Duke Kunshan University ректорының орынбасары Джон Квелч АҚШ-қа қарсы Канада мен Мексиканың жауап ретінде ауыл шаруашылығы мен энергетика салаларын нысанаға алуы мүмкін екенін айтты.
Boston Consulting Group (BCG) жаһандық төрағасы Рич Лессер жаңа тарифтер АҚШ компанияларының пайда маржасын 14 пайыздық тармаққа дейін төмендетуі мүмкін екенін ескертті.
UBS болжамдарына сәйкес:
• АҚШ-тың Мексика мен Канадаға 25% тариф енгізуі инфляцияға қарағанда экономикалық өсімге төрт есе қатты соққы береді.
• АҚШ-тың Қытайға 60% және басқа елдерге 10% тариф енгізуі ішкі сұранысты ЖІӨ-ге қарағанда үш есе төмендетеді.
• Егер басқа елдер толыққанды жауап қайтарса, АҚШ экономикасына кері әсері алты есе артады.
UBS сарапшыларының пікірінше, 2 сәуірде енгізілетін жауап тарифтерінен АҚШ-тың бюджетіне түсетін кіріс бар-жоғы 0,1%-ды құрайды.
Бұл Ақ үй күткен нәтиже емес деп ойлаймыз, – дейді сарапшылар.
Сарапшылардың пікірінше, алдағы онжылдықта жаһандық сауда жүйесі үлкен өзгерістерге ұшырайды. Көптеген мемлекет сауда әріптестіктерін әртараптандырып, экономикалық тәуелсіздігін арттыруға тырысады.