Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. «Ақ жол» кірме темір жолдардың монополистеріне шара қолдануды талап етті. Бұл туралы «Ақ жол» партиясының төрағасы, Мәжіліс депутаты Азат Перуашев мәлімдеді.
Ол аталған мәселеге қатысты Премьер-министрге, Бас прокурорға және Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің төрағасына депутаттық сауал жолдады.
Перуашев атағандай, 21 қаңтарында бизнес өкілдерімен кездесуде Президент Қ.Тоқаев нарықтық экономиканың базалық қағидаттарына қауіп төндіретін жасанды монополияларды қатаң сынға алды. Олардың шектен тыс тәбеті мен корпоративтік сыбайлас жемқорлық кәсіпкерлерге ауыртпашылық түсіреді, елдегі баға мен инфляцияның өсуіне ықпал етеді.
«Ақ жол» демократиялық партиясының фракциясы 2017 жылдың сәуір айынан бастап жеке операторлардың кірме темір жолдарды монополияландыру мәселесін бірнеше рет көтеріп келді. Мысалы, «КҚО» АҚ кірме жолдарды жекешелендіріп, отандық зауыттарға вагондарды беру құнын іс жүзінде 4-тен және кейбір жағдайларда 118 есеге дейін көтерді. Бізге Павлодар, Қостанай, Түркістан, Алматы, Ақмола және басқа облыстардан кәсіпорындардың осындай заңсыздық туралы өтініштері келіп түсіп жатыр, - деді депутат.
Оның мәлімдеуінше, олар монополистердің осы филиалдарда орналасқан және өз учаскелерін сатып алуға дайын кәсіпорындарды айналып өтіп, кірме жолдардың иелері болып табылатындығына таң қалады. Алайда, енді, жоғары тарифтермен келіспеген жағдайда, жаңадан пайда болған монополия т/ж тармақтарын жабады және кәсіпорындарды бұғаттайды, өндіріс пен материалдарды жеткізуден және өнімді шығарудан айырады.
Сонымен қатар жолдарды жабу кезеңінде «КҚО» АҚ бірқатар зауыттың әрбіріне «жоғалған пайда» үшін 80 млн теңге көлемінде айыппұл салды.
Егер 2015 жылы «КҚО» АҚ ҚТЖ-дан 1,7 млрд теңгеге 150-ге жуық кірме жолды сатып алса, кейінгі жылдары одан да көп объектілерді сатып алып, олардың санын 300-ден астам теңгеге жеткізді. Сонымен қатар кейбір мәліметтер бойынша сот процестері арқылы, соның ішінде оларды кәсіпорындардың өзінен төлемсіз алып қойған жағдайлар да бар. Және барлық жерде тарифтерді бірнеше рет көтереді. Кәсіпкерлер жүкті магистральдан кірме жол арқылы жібергенше, Ақтаудан Көкшетауға дейін мыңдаған километрге дейін жеткізу арзанға түсетіні туралы мысалдар келтіреді, - дейді Азат Перуашев депутаттық сауалында.
«КҚО» АҚ басып алған жолдарды айналып өтіп, зауыттардың өздеріне жаңа кірме жолдарды салу арзанға түседі. Мұндай мысалдар қазірдің өзінде, мысалы, Шымкентте пайда болуда.
Бизнестің есептеулері бойынша әрбір кәсіпорын монополистерге жылына 100 млн теңгеге дейін төлеуге мәжбүр, бұл ретте әрбір кірме жолда мыңдаған вагондарды қабылдайтын және жөнелтетін 38 зауыт орналасқан Алматыдағы «Промышленный» учаскесіндегі сияқты бірнеше кәсіпорын бар. Тек осы учаскеден монополистер жылына шамамен 3 млрд теңге жинайды, ал жалпы ел бойынша олигархтарға құрмет ретінде өндірушілерден жиналатын жүздеген миллиард теңге туралы сөз болып отыр. Бұл шығындардың барлығы тауарлардың өзіндік құны мен бағасына, инфляцияға тікелей әсер етеді, - деп айтты Мәжіліс депутаты.
Ақжолдықтар Үкіметтен, Бас прокуратурадан және Бәсекелестікті дамыту агенттігінен Президенттің тапсырмасын орындауды, атап айтқанда, осы мәселеге түпкілікті нүкте қоюды сұрайды. Айтуларынша, нарық жеке монополист үшін емес, жеке басқару нарық мүдделеріне қызмет етуі керек.
