Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Бұл туралы Цинхуа университетінің Шварцманн колледжінің деканы, негізін қалаушысы Дэвид Даокуй Ли «Астана клубының» алтыншы отырысында айтты.
Даокуй Ли атағандай, екінші мәселе – төмен көміртекті экономикаға көшу мәселесі.Дамушы елдердің экономикасы үш негізгі проблемаға тап болады. Бірінші қиындық – қарыз мәселесі. Коронавирусқа байланысты дүниежүзіндегі көптеген үкімет бюджет шығындарын көбейтті. Осының нәтижесінде дүние жүзіндегі барлық үкіметтің, соның ішінде дамушы елдердің экономикасының қарыз деңгейі күрт өсті. Ал қарыздың бұл деңгейі жақын болашақтың үлкен проблемасына айналуда. Өйткені біз АҚШ-тың ақша-несие саясаты өзгермейтінін, соның арқасында дамушы елдер үлкен проблемаларға тап болғанын көріп отырмыз. Әрине, бұл басқа да проблемаларға, мысалы, рецессияға әкеледі, – деді ол.
Бүкіл әлем төмен көміртекті экономикаға көшу үшін консенсусқа келуі керек. Дамушы елдердің экономикасына келетін болсақ, біз дәстүрлі энергия көздеріне көбірек тәуелдіміз. Біз дамыған елдердің экономикасына қарағанда энергияға көбірек тәуелдіміз, сондықтан көмірге тәуелдіміз. Төмен көміртекті экономикаға көшу үшін көмірді жағу көлемін азайту қажет. Бұл жерде мен Қазақстан туралы да айтып отырмын. Сіз қазір көмір мен табиғи газды пайдаланасыз. Табиғи газдан жел немесе күн электр станцияларына қалай ауысуға болады? Мұның барлығы қыруар қаржы мен шығынды қажет етеді. Ал жел немесе күн энергиясының бағасын жинақтау өте арзан екенін көрсек те, бұл өте құнды. Бұл инфляцияға әкелуі мүмкін, – деді ол.Дэвид Даокуй Лидің айтуынша, үшінші қиындық – жеткізу тізбегін қайта бөлу.
Пандемияға дейін әртүрлі елдер жеткізілім тізбегін дамушы елдерден Америка Құрама Штаттарына көшіруді талқылай бастады, осылайша сол штаттың экономикасы көбірек жұмыс орындарымен қамтамасыз ете алады. Пандемияға байланысты Еуропа мен Америка Құрама Штаттарына жеткізу тізбегін қайтару қажеттілігі бұрынғыдан да артты. Яғни, АҚШ пен Еуропадағы адамдарға тауарларды жеткізудің тұрақты тізбегі қажет. Сондықтан біз өндірістен экономикасы дамып келе жатқан елдерге көшеміз. Бұл да әр түрлі шығындарға әкеледі. Мұны ескеру керек, – деді ол.
