Ертіс өңірінде АЭС салу мәселесіне қатысты қоғамдық тыңдаулар өтті. Павлодар тұрғындары стратегиялық нысанның құрылысына қатысты пікірлерін ашық білдірді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Шараға қатысқан сала мамандары, экологтар, үкіметтік емес ұйым өкілдері мен облыс халқы мәселеге қатысты ойларын айтты.
Сала мамандарының айтуынша қазіргі уақытта елдері жылу электр станцияларының тозығы жеткен. Сондықтан жаңа технологияларды пайдаланған жөн. Бүгін бе, ертең бе, АЭС салуға тура келеді. Жаңа өндіріс ошағы көмірмен жұмыс істейтін станцияларға қарағанда әлдеқайда таза әрі тиімді болмақ. Ал қатты отын сарқылатын қазба-байлықтардың қатарында екені белгілі. Оған қоса, ел өңірлерінде энергия тапшылығы байқалып жатыр.
Ұлттық ядролық орталығының бас директоры Ерлан Батырбековтың айтуынша, АЭС салу елдегі ғылым мен өнеркәсіпті дамытудағы маңызды қадам болуы мүмкін.
Қазіргі уақытта қолданыстағы ядролық құрылғылардың барлығы «ұрпақтарға» бөлінеді. Мәселен, алғашқы кезеңге жататын жабдықтардың қауіпсіздік жүйелерінің сапасы төмендеу болды. Олар ядролы энергияны электр энергиясына айналдыру мақсатын көздеді. Жабдықтардың екінші ұрпағы бұл үрдістің тиімділігіне мән берді. Ядролық реакциялар барысында атом станциясын пайдаланудың мерзімі басты назарға алынды. Алайда, қауіпсіздік мәселесі әлі де күн тәртібінен түспеді. Алайда, Три-Майл-Айленд пен Чернобыльде болған ірі апаттар ғылыми қауымдастықты ойландырып, станцияларды салу, қолдану және жобалау бойынша көзқарастарын өзгертуге түрткі болды. Қауіпсіздік мәселесі бірінші орынға шықты. Сондықтан Қазақстанда III и III+ типті реакторларды салу ұсынылып отыр. Бұл ғылым, өнеркәсіп салалары үшін мультипликативті тиімділігін көрсетеді. АЭС салу – жоғары технологиялы процесс, жоба жүзеге асса, бірнеше саланың қатар дамуына серпін бермек. Осындай жабдықтың қауіпсіздік деңгейі жоғары, белсенді және пассивті болады. Реактор қалыпты жағдайынан шыққан жағдайда жүйе оны оңтайлы режимге түсіреді. Осындай технологиялар экологиялық тәуекелдерді жойып, қорғаныстың жоғары деңгейін қамтамасыз етеді, - дейді Ерлан Батырбеков.
Жиналған қауып арасынла еліміз атом станциясын салуға әзірге дайын емес деген пікір де айтылды. «Экологиялық құзыреттілік орталығы» қорының директоры Ақан Өмірбектің айтуынша, ауқымды жоба барысында қалдықтарды көму мәселесіне мән берілуі тиіс.
Әлемде осындай станция салғысы келетін елдер бар. Бірақ, ядролы жанар-жағармайды орналастыратын орын жоқ. Ал Қазақстанда осындай мәселе жоқ. Бізде аумағы бір Францияға пара-пар бетпақ дала бар. Бұл жерде қалдықтарды дұрыс сақтауға мүмкіндік беретін қоймалар салуға болады. Сондықтан, елімізде атом станциясын салуға ешқандай кедергі жоқ деп білемін, - дейді Ақан Өмірбек.
Талқылауға энергетика саласына ондаған жылын арнаған ардагерлерге де пікір білдірді. Екібастұз қаласындағы екінші мемлекеттік аймақтық электр станциясы жанындағы ардагерлер кеңесінің төрайымы Гүлфия Ахмедованың айтуынша, энергетика экономика салаларының ішінде әрдайым алда жүреді.
Энергетика неғұрлым қарқынды дамыса, экономикамыз соғұрлым мықты болмақ. Қолданыстағы станцияларымыз 70%-ға жуығы тозған. Жаңашыл технологиялар болғанда, оларға қаржы құю қаншалықты тиімді? Өз басым ғылыми қауымдастығымызға сенімдімін. Атом станциясы бейбіт өндіріс болса, еш зияны жоқ деп ойлаймын, - дейді ардагер.
Осылайша, қоғамдық талқылау барысында сан түрлі ой айтылды. Ең бастысы, олардың барлығы тыңдалды.
