Осы күндері шахматтан 26-шы жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионаты өтіп жатқан Балуан Шолақ атындағы спорт сарайында 2024 жылғы 15 Маусымда 20 жасқа дейінгі жас санатында шахматтан әлем чемпионы атанған Қазыбек Ногербектің қатысуымен баспасөз конференциясы өтті.
2024 жылғы жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионаты (FIDE World Junior Chess Championships 2024) 2-13 маусым аралығында Үндістанның Гандинагар қаласында (Гуджарат штаты) өтіп, тек 123 қатысушы, оның ішінде 13 гроссмейстер мен 27 халықаралық шеберлерді жинады.
Қазыбек Нөгербек (2502), Қазақстан құрамасының мүшесі және KazChess/Қазақстан шахмат Федерациясынан гранттық қолдау алушы 11 турда 8½ ұпай жинап, үлкен кубокпен және алтын медальмен бірге әлем чемпионы атағы үшін үміткерлер турниріне іріктеудің бір бөлігі болып табылатын Әлем Кубогына жолдама алып, 1-ші орынды иеленді. Дәл осындай нәтижемен бірақ "қысқартылған Бухгольц" деп аталатын чемпионнан кейінгі екінші орында Армениядан келген гроссмейстер Эмин Оганян (2501) болды. Сербиялық гроссмейстер Лука Будисавлевич (2468) – 8 ұпаймен мәреге үшінші болып жетті.
Баспасөз конференциясын ашқан KazChess бірінші вице-президенті Дармен Садвакасов Қазыбек Ногербектің әлем біріншілігіндегі жеңісін "Қазақстан шахматының даму тарихындағы жаңа кезеңі" деп атады, ол біз үйреніп қалған қыздардың ғана емес, ерлер құрамасының мүшелерінің де жоғары жетістіктерін көрсетті.
Басты миссияларының бірі біздің шахматшыларымызды қолдау және таланттарды анықтау болып табылатын KazСhess өзінің бас серіктесі – Freedom Holding Corp. компаниясының көмегімен жас таланттарды қолдау бағдарламасын және құрама мүшелеріне гранттық қолдауды іске асырады. Жаңа чемпион көрсеткен жоғары әлеует пен нәтижелерді ескере отырып, екі жыл бұрын тәуелсіз комиссияның шешімімен ол KazChess гранттық қолдаудың қола пакетінің иегері атанған.
- Бүгін біз осы қолдаудың нәтижелерінің бірін көре аламыз. Енді жаңа үлкен жеңісті ескере отырып, Қазыбек техникалық және қаржылық қолдауды, оның ішінде жаттықтырушымен сабақтарды қамтитын қолдау пакетін алтынға дейін жаңартуға лайықты. Жақын арада чемпионды қолдауды кеңейту іске асырылатын болады, - деп қорытындылады Дәрмен Садвақасов.
Гүлмира Дәулетова, KazChess атқарушы директоры мәлімдеме жасай отырып, чемпионды біртуар шешен, қазақтың басын біріктірген қоғам қайраткері қаз дауысты Қазыбек биге ұқсатып, қазақ еліміздің туын желбіретіп, ел намысын қорғағаны үшін чемпионды «21 ғасырдың Қазыбегі» деп атады.
Қазыбекпен 10 жылдан астам жұмыс тәжірибесімен ҚР еңбек сіңірген жаттықтырушысы Ержан Шакенов бөлісті, ол өз шәкіртінің ең мықты қасиеті шахматқа деген шынайы сүйіспеншілік және үнемі кемелдікке ұмтылу екенін атап өтті.
Өз стилі туралы сұрағанда Қазыбек дұрыс шахмат ойнағанды ұнататынын, "аттың пілге қарсылығы" эндшпиль ойынына ерекше сүйіспеншілігін сезінетінін айтты. "Нағыз жігіт!"- деп көрермендердің бірі бұл сөздерге түсінік берді.
Әлем чемпионатында жеңіске жеткізген Мамикон Гарибянмен болған партияны еске алып, Қазыбек армян гроссмейстерімен бұрын кездескенін, содан кейін тең нәтижемен бірдей позиция шыққанын атап өтті. Шамасы, қара түспен ойнаған турнир көшбасшысы осыған сенді. Тең ойын 4-ші орынға түсіріп тастаған Қазыбек белсенді ат қолдаған өтетін пешкалардың есебінен қарсыласын жеңе алды.
Қазыбек өзінің алғашқы жаттықтырушысы Жансагимов Алмас пен қазіргі бапкері Ержан Шәкеновке алғысын білдіріп, сабақтары Үндістанда жеңіске жетуге көмектескен жаттықтырушыларды – гроссмейстерлер Владислав Ткачев, Александр Онищук және Антон Коробовты қосымша атап өтті.
- Мен Қазыбекті әлем чемпионатындағы жеңісімен шын жүректен құттықтаймын! Бұл жарқын және маңызды жеңіс қазақстандық шахмат мектебінің шежіресінде маңызды орын алады. Ол шахматты дамытуда біз таңдаған курстың дұрыстығын тағы да дәлелдеді. Чемпион жаттықтырушыларына алғыс айтамын! - KazChess/ҚШФ президенті Тимур Турлов чемпионға құттықтау жолдады.
Осындай жоғары жетістікке біздің шахматшыларымыздың үшеуі ғана қол жеткізді - Дармен Садвақасов (1998), Динара Сәдуақасова (2016) және Жансая Абдумалик (2017). Айта кетейік, 2022 жылғы әлем чемпионатының 18 жасқа дейінгі күміс жүлдегері ресми түрде Халықаралық шебер болып саналып, күреске кірісті. Алайда, турнир барысында ФИДЕ Президенттік кеңесінің кезекті отырысында ол гроссмейстер атағымен бекітілгені белгілі болды.
Қыздар арасында 10 ұпай жинаған жарыс иесі Дивья Дешмух (2456) чемпион атанды. Жарты ұпайға артта қалып, 2022 жылғы әлем чемпионы 18 жасқа дейін Армениядан келген Мариам Мкртчян (2300) екінші орынды иеленді. 8½ және үшінші орын Әзірбайжаннан келген Аян Аллахвердиеваға (2133) бұйырды.
