ДСМ Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Азық-түлік емес тауарларына арналған техникалық регламенттерді бақылау басқармасының бас сарапшысы Гүлбану Есдәулетова энергетикалық сусындардың құрамындағы қауіпті заттар жайлы айтып берді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Оның сөзінше, энергетикалық сусындар құрамында стимуляторлық кофеин компоненттері бар, сондай-ақ құрамында қант, басқа тәттілендіргіштер, шөп сығындылары, таурин және аминқышқылдары болуы мүмкін сусындар, олар ақыл-ес және физикалық ынталандыруды қамтамасыз ететін ретінде жарнамаланады.
Қазақстанда энергетикалық сусындарды тұтынудың таралуы жыл сайын артып келеді, 11-15 жас аралығындағы жасөспірімдердің шамамен 45%-ы энергетикалық сусындарды қолданып көрді. Кейіннен олардың көпшілігінде бұл тәуелділікке әкелді. Қазір оқушылардың 12%-ы күн сайын немесе аптасына бірнеше рет энергетиктер ішеді, ал жыл сайын үлесі артып келеді, - деді сарапшы.
Кеден одағы техникалық регламентіне сәйкес, консервант – микробтық бүлінуден және патогендік микроорганизмдердің өсуінен қорғау жолымен тамақ өнімдерінің жарамдылық мерзімін ұзартуға (ұлғайтуға) арналған тағамдық қоспа. Энергетикалық сусындардағы натрий бензоатының рұқсат етілген мөлшері 150 мг/л-ден аспауы тиіс.
Консервантты жоғары мөлшерде қолдану адам ағзасына өте зиянды жалған аллергиялық реакцияларды тудырады. Сондай-ақ ферменттердің түзілуін және майлардың ыдырауын бұзады, қартаю процестерін жеделдетеді, бауыр циррозына, Паркинсон ауруына, бүйрек жеткіліксіздігіне, нейродегенеративті ауруларға әкелуі мүмкін, - деп түсіндірді Гүлбану Есдәулетова.
Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті өнімнің қауіпсіздігін мониторингілеу шеңберінде тамақ өнімдерінің, оның ішінде Қазақстан Республикасында өткізілетін энергетикалық сусындардың қауіпсіздігін бақылауды жүзеге асырады. 2022 жылы алкогольсіз сусындардың 1637 сынамасы зерттелді, оның ішінде 162 сәйкессіздік анықталды.
Оның ішінде:
- «Балтика» сыра қайнату компаниясы» ЖШҚ өндірушісінің «Кофеин және таурині бар Flash up energy»;
- Нидерланды Корольдігі «Refresco Benelux B. V» өндірушісінің «Monster Energy»;
- «Біріккен Пенза арақ зауыттары» ЖШҚ өндірушісінің «GORILLA»;
- «Аквалайф» ЖШҚ өндірушісінің «TANK» алкогольсіз энергетикалық газдалған сусындарында консерванттардың (натрий бензоаты (E211) қауіпті артуы анықталды.
Барлық анықталған сәйкессіздік фактісі бойынша бұзушылықтарды жою туралы 2 249 нұсқама берілді, 92 әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалды, соттың 13 қаулысы шығарылды, жалпы сомасы 30 млн теңгеден астам айыппұл салынды. Сауда кәсіпорындарында 13 тоннадан астам сәйкес келмейтін тағамдық, оның ішінде 1027,25 келі энергетикалық сусындар сатылымнан алынды.
Кеден одағының техникалық регламентінің талаптарына сәйкес, таңбалау мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс: өндірушінің атауы мен орналасқан жері, құрамы, дайындалған күні, тамақ өнімдерінің жарамдылық мерзімі, сақтау шарттары, дайындаушының атауы мен орналасқан жері, пайдалану жөніндегі ұсынымдар және (немесе) шектеулер, тамақ өнімдерінің көрсеткіштері азық-түлік өнімдерінде гендік-түрлендірілген организмдерді қолдану арқылы алынған компоненттердің болуы туралы құндылықтар, мәліметтер, мемлекеттер нарығында өнім айналымының бірыңғай белгісі – Кеден одағының мүшелері.
Тұтынушылар сусындарды сатып алмас бұрын таңбалауды мұқият зерделеуі керек, егер өндіруші, жарамдылық мерзімі, шығарылған күні, өнімнің құрамы туралы ақпарат болмаса – бұл өнім ықтимал қауіпті жалған болуы мүмкін.
