"Қазақстан ет одағы" бірлестігінің төрағасы Мақсұт Бақтыбаев Мәжілісте өткен дөңгелек үстел барысында сиыр еті неге қымбаттағанын айтты, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Басқарма төрағасы тірі мал экспортына қойылған тыйымдардың салдары елде етті қымбаттатып жіберді деген пікір айтты.
Елімізде мал басы 2 миллионға азайды. Мен бұл жағдайдың себебін және неге осылай болғанын түсіндіргім келеді. 2010 жылы мал шаруашылығын дамыту бағдарламасы басталды. Экономиканы әртараптандыру аясында қаражат бөлініп, асыл тұқымды репродукторлар салынды. Импорттық асыл тұқымды мал әкелінді. Мал бордақылау алаңдары, ет комбинаттары салынды. Миллиардтаған мемлекеттік қаржы жеңілдетілген несиелер мен субсидиялар түрінде жұмсалды. Соның арқасында мал басы өсе бастады. Біз жаңа нарықтарды аша бастадық. Өзбекстан, Ресей, Қытай, Парсы шығанағы елдері, Иран және тағы басқа елдермен нарықтар ашылды. Нәтижесінде 2019 жылы біз 240 мың бас ірі қара мал және 15 мың тонна сиыр етін экспорттадық, – деп түсіндірді ол.
Оның айтуынша, жағдай 2019 жылы өзгерді, себебі малды экспорттауға тыйым салынды. Осылайша, қысқа мерзім ішінде сиыр еті бағасы екі есеге өсті.
Кенеттен төрт сатып алушының екеуі, яғни бұл бордақылау алаңдары мен Өзбекстаннан келген экспорттаушылар нарықтан шығып қалды, себебі тыйым салынды. Нарықта тек ет комбинаттары мен ішкі делдалдар ғана қалды. Осылайша, бізде 8 миллион мал басы болғанда, ал ішкі нарық кішкентай болғандықтан, демпинг басталады. Мал басын 1500-1600 теңгеге сатып алады. Бұл өзіндік құнынан 20%-ға төмен. Осылайша, төрт-бес жыл бойы бұл жалғасты. Осы уақытта 2 миллион бас мал фермерлермен сойылып тасталды. Себебі мал шаруашылығымен айналысу экономикалық тұрғыдан тиімсіз болды. Нәтижесінде, соңында тұтынушы зардап шекті. Қазір бізде мал мен ет жетіспейді, сатып алушылар фермаларға, бордақылау алаңдарына барып, етті 3000 теңгеге сатып алады. Бұл көтерме баға. Ал бөлшек саудадағы баға 4000 теңгеге жетіп отыр, – деді ол.
