Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. «Ақ жол» партиясының депутаттары Бас прокурор Ғизат Нұрдәулетовке депутаттық сауал жолдады. Депутаттардың сауалында спорт саласындағы жемқорлық проблемалары көтерілген.
Депутат Андрей Линник атап өткендей, бір айдан кейін Бейжіңде әлемдегі ең маңызды спорттық іс-шара – 24-ші Қысқы Олимпиада ойындары басталады.
Қазақстан ұлттық құрамасының біз үшін дәстүрлі спорт түрлерінен ең мықты спортшыларымыз қатысқан Токиодағы сәтсіз ойынын және Қазақстанның қысқы спорт түрлерінде әлі ерекше жетістіктері болмағанын ескере отырып, алдағы олимпиадада күрес нәтижелерін өзгеше күтеміз. Сонымен қатар әлеуметтік желілерде созылмалы сипатқа ие спорттық ортада, оның ішінде Қазақстан жақсы нәтижелерге жетеді деп сенетін спорт түрлері бойынша сыбайлас жемқорлық жанжалдары жиі жарыққа шығуда, - деді ол.
Айтуынша, сыбайлас жемқорлық қылмыстарының арасында спортты дамытуға бөлінген бюджет қаражатын жымқыру, спортшылардан оларды дайындау мен өнер көрсетуге бөлінген ақшаны қорқытып алу қылмыстары да бар.
Мәселен, 2021 жылдың қазан айында фристайлдан ұлттық құрама спортшысы Александр Геберт және басқа спортшыларды оларға түскен тәуліктік қаражатты бас бапкердің жеке шотына аударуға бас тартуларына байланысты құрамадан шығарылған кезде жанжал туындады. Бейне хабарламадан көрініп тұрғандай, жұмыстан босату 2020 жылы орын алып, спортшының кәсіби жарамдылығына сілтеме жасалды. Бас жаттықтырушы дау-дамай туралы өз көзқарасын айтып, жаттықтырушылар көбінесе өз есебінен спортшылардың тамақтануын, кейде тұруын төлеуге мәжбүр болатындығын түсіндірді. Осыған байланысты ол спортшылардан шығындарды өтеуді сұраған. Жаттықтырушының пікірінше, бұл жағдай біздің спортта кең таралған құбылыс, - дейді Мәжіліс депутаты.
Алайда, әйел жаттықтырушы спортшымен сөйлесуде әдепсіз сөздерді қолданып, оны қорлаған. Бұл диалогтардың аудио жазбасы әлеуметтік желілерде тарап, қоғамда наразылық тудырды.
Осы орайда, мұндай шығындарға бюджеттен бөлінген қаражат қайда кетті? Мәдениет және спорт министрлігінің жаттықтырушының орынсыз мінез-құлқына реакциясы қайда? Ең қауіптісі, түсініктемелерге сүйенсек, бұл жағдай тіпті ерекшелік емес, бұл жағдай – қазақстандық спорт үшін ереже. Мәселен, өткен жылдың қараша айында Степногор қаласындағы олимпиада резервінің мектеп-интернатында жанжал туындады, онда оқытушылардың салғырттығы кезінде тәрбиеленушілерді ұрып-соғу жүйелі түрде жүргізілген, - деп айтты Линник.
Сөзінше, бұл осы мектептегі бірінші жағдай емес. 2014 жылы оқушы терезеден құлап, бас сүйегінің ашық сынуы, жақтың сынуы, мидың контузиясы, өкпенің зақымдануымен және екі қабырғаның да сынуы жағдайы болған. Туыстарының айтуынша, баланы алдымен ұрып-соғып, содан кейін терезеден лақтырған.
Осыған қарамастан, интернат директорлары алдымен жұмыстан шығарылған, содан кейін сертификат пен мерейтойлық медаль алып, бұл туралы соңғысы әлеуметтік желілерде мақтанудан жалтармады.
Тағы бір жанжал 2021 жылдың қыркүйегінде ауыр атлетші Альберт Линдердің өз-өзіне қол жұмсауының аясында басталды. Сол кезде Қазақстанның ауыр атлетикалық қауымдастығы ұлттық құраманың жаттықтырушылар штабы тарапынан болған өрескел бұзушылықтар туралы бірқатар мәлімдеме жасады. Талқылау қорытындысы бойынша, министр құраманың бас және аға жаттықтырушыларын шеттетті. Алайда, 2021 жылғы 1 желтоқсанда вице-премьер Тоғжанов Ауыр атлетика федерациясының өтініші бойынша министрдің жоғарыда аталған бұйрығын жойды. Бұл шешім жаттықтырушылар қауымдастығында түсініспеушілік тудырды. Сонымен қатар спортшының қазасы туралы сұрақтар сол күйі жауапсыз қалды, - деп толықтырды депутат Мәжілісте.
Линник атап өткендей, спорттағы сыбайлас жемқорлық мәселесі шешілмейінше, болашағы бар жастардың тағдыры бұзыла береді, ал қазақстандық спорт өз чемпиондарын өсірудің орнына дайын шетелдік легионерлерді «импорттайтын» болады.
Баяндалғанның негізінде, «Ақ жол» депутаттық фракциясы келесілерді сұрайды:
1) Степногорск қаласындағы спорт мектеп-интернатында балаларды қорқыту және ұрып-соғу фактілері бойынша қандай шаралар қабылданғанын хабарлау;
2) Барлық мектеп-интернаттарды әлімжеттік және қорқыту фактілеріне тексеру жүргізу, балаларды қорлық пен алымсақтан қорғау;
3) Фристайлшы Герберттің өтініші бойынша тексеру нәтижелері туралы хабардар ету немесе егер ол әлі жүргізілмеген болса, оны жүргізу;
4) Альберт Линдердің өзіне-өзі қол жұмсаудағы жаттықтырушылардың рөлін және олардың заңды және моральдық құқығын және ауыр атлетика құрамасының жұмысын одан әрі басқаруын айқындау.
