Бүгінде тұрғын үй кешендерін бұзу туралы сот шешімдері орындалмай, тұрғындар нүктелік және тығыз құрылыс салдарының зардаптарын әлі де тартып келеді. Бұл мәселені бұған дейін Мәжіліс отырысында депутат Бақытжан Базарбек көтерген болатын. Ол рұқсат беру құжаттарынсыз салынған үйлерге, нысаналы мақсатына сай емес жерлерде орналасқан объектілерге, сондай-ақ инженерлік желілерсіз немесе қажетті келісімдерсіз құрылыс жұмыстары жалғасып жатқан аумақтарға назар аударды. Осындай тәуекелдерді мемлекет қалай жоюды жоспарлап отырғанын түсіну үшін BAQ.KZ тілшісі тиісті министрліктен түсініктеме сұратты.
Депутат Бақытжан Базарбек өз депутаттық сауалында Астанадағы бірқатар аумақта, соның ішінде Талдыкөл көлі маңында да осындай жағдайлар туындап отырғанын атап өтті. Аталған аумақта су қорғау аймақтарын белгілеу мәселесі әлі де ашық күйінде қалып отыр. Оның айтуынша, тұрғындар мен эко-белсенділер табиғи аумақтарды қорғауды және жаңа жобаларды іске асыру кезінде қала құрылысы нормаларының сақталуын қамтамасыз етуді сұрап, тиісті органдарға жүгінуде.
Министрлік не дейді?
Көтерілген мәселелерге жауап ретінде Өнеркәсіп министрлігі өз ұстанымын білдіріп, реновация және «ескі кварталдармен» жұмыс аясында қандай тетіктер қарастырылғанын түсіндірді.
Министрліктің ұстанымына сәйкес:
- жаңарту кезінде тұрғын үй-жайлардың меншік иелеріне ауданы тең жаңа пәтерлер беріледі, бірақ кемінде бір бөлмелі болуы тиіс;
- тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелеріне нарықтық құны өтеледі немесе олардың келісімімен жаңа нысандардан баламалы үй-жайлар ұсынылады;
- жаңартуға немесе бұзуға жататын үйлердің тізбесін конструкциялардың тозу деңгейі мен пайдалану талаптарын ескере отырып, жергілікті атқарушы органдар (ЖАО) айқындайды;
- апатты және тозығы жеткен үйлерді бұзу жергілікті бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылады;
- жобаларды қаржыландыру үшін қалалық бюджеттер, жеке инвесторлар, даму институттары, квазимемлекеттік сектор қаражаты, сондай-ақ жаңа тұрғын үйлерді сатудан түскен кірістер тартылады;
- мемлекеттік бағалы қағаздар шығарылған жағдайда, салынып жатқан тұрғын үйдің бір бөлігі қолданыстағы ережелерге сәйкес тұрғын үй кезегінде тұрған азаматтарға беріледі.
Министрлік реновация жобалары тұрғын үйдің әртүрлі санаттарын, коммерциялық үй-жайлар мен автотұрақтарды салуды көздейтінін ерекше атап өтті. Бұл өз кезегінде тұрғын үй қорын жаңартудың келесі кезеңдеріне қаражатты қайта инвестициялауға мүмкіндік береді.
Осылайша, Өнеркәсіп министрлігінің ресми ұстанымы жөндеу тетіктеріне және нысандарды айқындау, бұзу тәртібі мен тұрғындарға өтемақы төлеу мәселелеріндегі жергілікті атқарушы органдардың жауапкершілігіне басымдық береді. Ал мәжілісменнің мәлімдемесі Алматы мен Астана қалаларындағы нақты жағдайларда бұл тетіктердің өзектілігіне қатысты сұрақты көтеріп отыр, себебі тұрғындар даулы құрылыс тәжірибелерін әлі де тіркеуде.
Қорытындылай келе, жаңартудың формалды тетіктері бар екені анық, алайда олардың тиімділігі жергілікті органдардың бұл құралдарды нақты жағдайларда қаншалықты жүйелі қолданатынына тікелей байланысты. Бүгінгі таңда тұрғындар, сарапшылар мен депутаттар арасында ең көп сұрақ туындатып отырған мәселе – дәл осы нормалар мен іс жүзіндегі тәжірибе арасындағы алшақтық.
