Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды

Бөлісу:
Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды

BAQ.KZ тілшісі әлемде соңғы тәулікте болған оқиғаларға шолу жасап, жария болған жаңалықтар топтамасын ұсынады.

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: Avishek Das/SOPA Images/LightRocket via Getty Images

Қытай TikTok бөлімшесін Илон Маскқа сатуы мүмкін

Қытай үкіметі TikTok компаниясының АҚШ-тағы бөлімшесі, яғни TikTok US компаниясын миллиардер Илон Маскқа сату мүмкіндігін қарастырып жатыр. Bloomberg агенттігінің хабарлауынша, Пекин TikTok US-ті Маскқа тиесілі X платформасының (бұрынғы Twitter) бақылауына беру нұсқасын да талқылауда.

Сонымен қатар TikTok X-тің жарнама берушілерді тартуға бағытталған шараларын қолдауы мүмкін, ал Масктың жасанды интеллект саласындағы xAI компаниясы үлкен көлемдегі деректерге қол жеткізе алады. Бірақ келіссөздер әлі бастапқы кезеңде тұр.

Сол сияқты The Wall Street Journal газеті де Қытайдың Маскпен келісім жасауы АҚШ-тың жаңадан сайланған президенті Дональд Трамптың инаугурациясынан кейін болуы мүмкін екені туралы хабарлады. Алайда TikTok өкілі Майкл Хьюз бұл ақпаратты жоққа шығарып, оны жалған деп атады.

Біз таза қиялдан құралған ақпаратқа түсініктеме беруімізді ешкім күтпеуі керек, деп қысқа қайырды Хьюз The Verge порталына берген сұхбатында.

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: South Korean Presidential Office via Getty Images 

Оңтүстік Корея президенті қамауға алынды

Былтыр Оңтүстік Кореяның парламенті ел президенті Юн Сок Ёлға импичмент жариялап, әскери жағдай енгізуге тырысты деп айыптады. Осы айыптар бойынша президентке екінші рет ордер беріліп, қамауға алынды.

Қамауға алынар алдында президент видеоүндеу жасап, өзінің бұл істі заңсыз деп есептейтінін, алайда қан төгістің алдын алу үшін тергеушілер мен полицияға бағынуға шешім қабылдағанын мәлімдеді.

Мен бұл істі заңсыз деп есептеймін, бірақ артық қан төгістің алдын алу үшін Коррупцияны тергеу бюросына өз еркіммен барамын. Бұл істі бастауға да, ордер беруге де олардың құқығы жоқ, – деді Юн.

Юн елде заң үстемдігінің бұзылып жатқанын айтып, оппозицияны жұмыс істеп тұрған үкіметті парализациялады деді.

Былтыр желтоқсанның басында президент парламентті бақылауға алған оппозициямен күресу үшін радикалды шараларға барып, елде әскери жағдай енгізуге тырысқан.

Юн президенттік міндеттерін атқарудан уақытша шеттетілгенімен, оның қызметтен толықтай шеттетілуі үшін Конституциялық сот импичментті мақұлдауы қажет. Әзірге сот шешімі шықпағандықтан, Юн Сок Ёл ресми түрде президент болып қала береді.

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: Eraldo Peres/AP

Бразилияда мектепте смартфон қолдануға шектеу енгізілді

Бразилия президенті Луис Инасиу Лула да Силва мектептерде смартфондарды қолдануды шектеу туралы заңға қол қойды. Бұл шара ғаламдық трендке сәйкес қабылданды.

Шектеу 2024 жылдың ақпан айынан бастап Оңтүстік Америкадағы барлық бастауыш және орта мектеп оқушыларына әсер етеді. Заңда смартфондарды тек төтенше жағдайларда, білім беру мақсатында немесе мүгедектігі бар оқушылардың қажеттіліктері үшін пайдалануға рұқсат берілетіні көрсетілген.

Білім министрі Камилу Сантана Бразилия астанасы Бразилиада өткен баспасөз мәслихатында балалардың ерте жастан онлайн болатынын, бұл ата-аналардың оларды бақылауын қиындататынын айтты. Оның айтуынша, мектептердегі смартфондарға шектеу балаларға жақсырақ білім алуға көмектеседі.

Біз бұл құрылғыларды, көптеген басқа елдердегідей, тек мұғалімнің жетекшілігімен оқу процесінде пайдалануды қалаймыз, – деді Сантана.

Бұл заң елдің саяси алаңындағы сирек кездесетін қолдауға ие болды. Көптеген ата-аналар мен оқушылар бұл шешімді мақұлдады. Қазан айында Datafolha агенттігі жүргізген сауалнамаға сәйкес, респонденттердің шамамен үштен екісі мектептерде балалар мен жасөспірімдердің смартфон пайдалануына тыйым салуды қолдайтынын айтты. Респонденттердің төрттен үштен астамы смартфондар балаларға пайдалыдан гөрі көбірек зиян келтіреді деп санайды.

2023 жылғы зерттеулерге сәйкес, Бразилия мектептерінің шамамен үштен екісі смартфондарды пайдалануға белгілі бір деңгейде шектеу қойған, ал 28%-ы оларды толығымен тыйым салған.

Смартфонға шектеулер бірнеше жылдан бері балалардың буллингке ұшырауы, суицидтік ойлар, мазасыздық және білім алуға қажет назардың төмендеуімен байланыстырылады. Қытай өткен жылы балалардың смартфон пайдалануын шектейтін ережелер енгізді. Франция 6-15 жас аралығындағы оқушылар үшін смартфондарды мектептерде пайдалануға тыйым салған.

АҚШ-тың 8 штатында мектептерде смартфон пайдалануды шектеуге немесе тыйым салуға бағытталған заңдар қабылданды. Еуропада ата-аналар балалардың смартфон қолдануы олардың қауіпсіздігі мен психикалық денсаулығына зиян келтіретіні туралы дәлелдерге алаңдауда.

ЮНЕСКО-ның қыркүйек айында жарияланған есебінде әлемдегі әр төрт елдің бірі мектептерде смартфон қолдануға шектеу енгізгені айтылды.

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: Alastair Pike/AFP/Getty Images

АҚШ пен Армения стратегиялық серіктестік туралы келісімге келді

АҚШ Мемлекеттік хатшысы Энтони Блинкен мен Арменияның Сыртқы істер министрі Арарат Мирзоян АҚШ Мемлекеттік департаменті ғимаратында екі ел арасындағы стратегиялық серіктестік туралы регламентке қол қойды. 

Бұл құжат экономикалық, қауіпсіздік пен қорғаныс, демократиялық реформалар және екі ел азаматтарының байланыстарын кеңейту сияқты 4 негізгі саладағы екіжақты ынтымақтастықты кеңейтуге негіз болады. 

Құжатқа қол қою рәсімінде Блинкен ғылыми-техникалық ынтымақтастыққа, соның ішінде бейбіт ядролық саладағы өзара іс-қимыл мүмкіндіктерін ашатын "123 келісімі" бойынша алдағы келіссөздерге ерекше назар аударылатынын атап өтті.

Арменияның қауіпсіздігін нығайту аясында 2024 жылдың ақпан айында армян кеден және шекара қызметі салаларында жұмыс істейтін америкалық мамандар Арменияға барады. Әскери ынтымақтастық "Бүркіт серіктесі" атты бірлескен оқу-жаттығулар арқылы жалғасады. Сонымен қатар Ереван халықаралық антитеррористік коалицияның 88-ші мүшесі болып қосылады.

Арарат Мирзоян "стратегиялық серіктестік деңгейіне жетуді ортақ құндылықтар мен мүдделерге негізделген қарым-қатынастардың табиғи дамуы" деп атады. Ол Вашингтонның Арменияның егемендігі мен аумақтық тұтастығын қолдауының маңыздылығын ерекше атап өтті. 

Энтони Блинкен өз кезегінде Вашингтон мен Ереван арасындағы жаңа қарым-қатынас форматы Оңтүстік Кавказдың тұрақтылығына ықпал етеді деп сенім білдірді.

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: Leo Correa/AP/picture alliance

Германия Еуропадан Сирияға қарсы санкцияларды жеңілдетуді сұрайды

Германия Еуропалық Одақтың басқа елдерінен Сирияға қарсы енгізілген санкцияларды жеңілдету мүмкіндігін қарастыруды сұрады. Бұл шаралар сириялық әуе компаниясына қатысты шектеулерді жоюды, қымбат тауарлар мен көлік құралдарын сатуға қойылған шектеулерді алып тастауды, мұнай-газ саласына арналған технологияларды экспорттауға салынған тыйымды жоюды және банк саласындағы кейбір операцияларды қалпына келтіруді қамтиды. Бұл туралы DW ақпараттық ресурсы дипломатиялық құжатқа сілтеме жасап хабарлады.

Құжатта Германия мен Франция, Испания және Нидерланд сияқты бірнеше еуропалық елдер Сирияда биліктің бейбіт жолмен ауысуын қолдау үшін санкцияларды жеңілдету "барлық сириялық халықтың, әсіресе әйелдердің, қорғау және өкілдік құқықтарын қамтамасыз ететін құрал бола алады" деп санайтыны айтылған.

12 қаңтарда таратылған және Германия қолдаған құжатта ЕО-ны "жедел және алдын ала шарттарсыз тоқтата алуға болатын" бірқатар шектеу шараларын анықтауға шақырды. Құжат авторларының пікірінше, "бұл сириялық халыққа жасалған алғашқы ымыра" болар еді. 

Әлемде: TikTok Илон Маскқа сатылады, ХАМАС тұтқындарды босатпақ, Корея президенті қамалды
Фото: Leon Neal/Getty Images

ХАМАС 33 тұтқынды босатады деп күтілуде

ХАМАС Катар астанасы Дохадағы келіссөздерде соңғы рет келісіліп жатқан бітімнің алғашқы кезеңінде 33 тұтқынды босатады деп күтілуде, деп хабарлады CNN. Сарапшылардың пікірінше, бұл Израиль мен ХАМАС арасындағы соғысты тоқтатуға жақындататын алғашқы оң белгі.

Шенеуніктер Таяу Шығысты тұрақсыздандырған және Газаны қиратып, 15 ай бойы жалғасқан қақтығыстарды тоқтату, Палестина анклавына көбірек гуманитарлық көмек жеткізу, сондай-ақ ХАМАС 2023 жылғы 7 қазанда Израильге жасаған шабуылынан кейін ұрланған ондаған тұтқынды қайтару үшін жақын арада келісім жариялануы мүмкін деп үміт білдірді.

Израиль үкіметінің мәліметінше, ХАМАС пен оның одақтастары Израильден ұрланған 251 адамның 94-ін әлі де ұстап отыр. Олардың кем дегенде 34-і қайтыс болған.

Израильдің жоғары лауазымды шенеунігі келісімнің алғашқы кезеңінде босатылатын 33 тұтқынның көпшілігі тірі деп мәлімдеді, бірақ қайтыс болғандардың денелері де босатылғандар арасында болуы мүмкін екенін айтты. Алғашқы кезең 42 күнге созылатын уақытша бітім аясында жүзеге асуы тиіс.

Аталған шенеунік келісімге қол қою жақын екенін және Израиль келісім жасалғаннан кейін оны дереу жүзеге асыруға дайын екенін атап өтті.

АҚШ Президенті Джо Байден де дүйсенбі күні сыртқы саясатқа арналған сөзінде осындай оптимизм білдіріп, Америка Құрама Штаттары бұл мәселені «жедел шешуге тырысуда» деп мәлімдеді.

Бұл келісім тұтқындарды босатуға, ұрысты тоқтатуға, Израильдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және соғыстың салдарынан қатты зардап шеккен палестиналықтарға гуманитарлық көмекті айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді. Олар тозақты басынан өткерді, – деді Байден.

Өзгелердің жаңалығы