Жасөспірімдердің денсаулығы бүгінгі таңда әлемдік деңгейде маңызды мәселе болып отыр. Мамандар соңғы зерттеулерде жасөспірімдер арасында денсаулыққа зиянды әсер ететін негізгі факторлардың өзгергенін ескертуде, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі Sky News-ке сілтеме жасап.
Бұрын жасөспірімдер үшін темекі шегу мен алкоголь қолдану басты қауіп болса, қазір бұл орынға артық салмақ пен психикалық денсаулық проблемалары көшкен.
Жаһандық статистика: семіздік пен артық салмақ
2030 жылға қарай шамамен жарты миллиард жасөспірім артық салмақ немесе семіздікпен ауыратын болады деп болжануда. Бұл 2015 жылмен салыстырғанда 143 миллионға көп. Мамандардың айтуынша, әлем бойынша 464 миллион жасөспірімнің денсаулығы артық салмақтан зардап шегеді.
Сонымен бірге, темекі шегу мен алкогольді тұтыну деңгейі төмендеген. Бұл оң өзгеріс болғанымен, жасөспірімдер арасында психикалық денсаулық мәселелері күрт өсуде.
Денсаулық жағдайының "шегіне жетуі"
Lancet журналының жасөспірімдердің денсаулығы мен әл-ауқаты жөніндегі комиссиясы жасөспірімдер денсаулығы "шегіне жеткенін" мәлімдеді.
Жасөспірімдер денсаулығы соңғы отыз жылда аралас нәтиже көрсетуде. Темекі мен алкогольді тұтыну азайды. Білім алу деңгейі өсті. Бірақ семіздік пен психикалық денсаулық мәселелері күрт көбейді. Климаттың өзгеруі мен жаһандық шиеленістер де жасөспірімдердің денсаулығына қосымша қауіп төндіреді, дейді Джордж Вашингтон университетінің профессоры Сара Бэйрд.
Семіздікпен күрес және жаңа әдістер
Семіздік мәселесін шешу үшін зерттеушілер жаңа әдістер іздеуде. Соның бірі – салмақ тастауға арналған арнайы инъекциялар (GLP-1 рецептор агонисттері). Бұл дәрілер тамаққа деген құштарлықты азайтып, салмақты төмендетуге көмектеседі.
Алайда, Ұлыбританияның Ұлттық денсаулық және күтім сапасы институты (NICE) жасөспірімдерге бұл дәрілерді қолдану туралы нақты ұсыныс бере алмай отыр. Себебі олардың ұзақ мерзімді әсері туралы толық деректер жоқ. Сонымен қатар, бұл дәрілер жүрек айну, іш ауруы және көру проблемалары сияқты жанама әсерлерін тудыруы мүмкін.
Цифрлық әлем және климат өзгерісінің әсері
Қазіргі ұрпақ өмірінің үлкен бөлігі онлайн ортада өтуде. Сондықтан, кейбір елдер балалардың әлеуметтік желілерді қолдануына шектеу қойып жатыр. Мысалы, Австралия 16 жасқа дейінгі балалардың әлеуметтік желілерді пайдалануға тыйым салатын заң қабылдады.
Сонымен қатар, мамандар бұл ұрпақ климаттың өзгеруі мен жаһандық қақтығыстар жағдайында өсіп келе жатқан алғашқы ұрпақ екенін атап өтті. Бұл жағдай жасөспірімдер денсаулығына ұзақ мерзімді кері әсер етуі мүмкін.
Жасөспірімдердің денсаулығы бүгінде көптеген қауіп-қатерге тап болып отыр. Артық салмақ пен психикалық денсаулық мәселелері басты проблемаға айналуда. Осы орайда, мамандар жас буынның денсаулығы мен әл-ауқатына көңіл бөлуге шақырады.
Денсаулықты сақтау үшін жасөспірімдерге отбасы, мектеп және қоғам барлық деңгейде қолдау көрсетуі қажет.
Айта кетейік, бүған дейін ғалымдар қартаюды баяулататын дәрумен анықталғанын жариялаған болатын.
