Қарағанды, BAQ.KZ тілшісі. Қaзaқcтан Рecпубликacының «Тұpғын үй қaтынacтары» Заңына өзгepicтep мeн тoлықтыpyлap енгізілуіне байланысты 2022 жылдың 1 шiлдeciнeн бacтaп пәтер иелерінің кооперативтерінің жұмысы тоқтатылады. Осыған орай Қapaғaнды oблыcының энepгeтикa жәнe тұpғын үй-кoммyнaлдық шapyaшылық бacқapмacының бacшысы Ұлaнтaй Үceнoв бірқатар сұрақтарға жауап берген болатын.
Ұлантай Төлетайұлы, ПИК қызметі тоқтауымен көпқабатты үйлердегі басқару түрінің жеңілдетілген шарттарға көшуі қалай жүзеге асырылады?
Қaзaқcтaндa «Кeйбip зaңнaмaлық aктiлepгe тұpғын үй-кoммyнaлдық шapyaшылық мәceлeлepi бoйыншa өзгepicтep мен тoлықтыpyлap eнгiзу тyрaлы» Зaң күшiнe eндi. Зaң бoйыншa келер жылдың 1 шiлдeciнeн ПИК қызмeтi тoқтaтылaды. Олардың орнынан мүлiк иeлeрiнiң бірлестігі және қарапайым серіктестік келеді. Осылайша көппәтepлi тұpғын үйдiң пәтep иeлeрiнe өз үйлeрiн өздерi басқаруға мүмкіндік беріледі.
Еліміздегі көппәтерлі үйді басқару мен ұстаудың жаңа механизмін әзірлеуге не себеп болды?
Бұған көптеген жағдайлар түрткі болды деуге болады. Көппәтерлі тұрғын үйлерлі басқаратын ПИК, ЖШС және басқа да қызмет көрсетуші ұйымдар қызметінің ашық болмауы тұрғындардың басқару органдарына деген сенімін төмендетті. ПИК жұмыс істеу барысында тұрғындар алдындағы міндеттерді орындамау, қызмет көрсету бойынша есеп бермеу, пәтер иелерімен кері қарым-қатынас орнатпау, кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін тұрғындардың келісімінсіз сату немесе жалға беру, одан түскен қаржыны аталған көппәтерлі тұрғын үйдің қажеттілігіне жұмсамау сияқты жағдайлар орын алды. Көппәтерлі тұрғын үйді ұстау сапасына тұрғындардың көңілі толмады. Сондай-ақ, мүдделі шешім қабылдау барысында жалғандық және бұрмалау фактілері орын алды, қаржы жинау мен жұмсау кезінде ашықтықтық қамтамасыз етілмеді, ақшаны пайдалану бір адамның шешімімен жүзеге асырылды. Көппәтерлі үйді басқару органдарының ашық жұмыс істеуді қаламауы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізуге әкелді. Жоғарыда аталған олқылықтардың барлығы жаңа заңда қамтылған.
Мүлік иелерінің бірлестігін немесе қарапайым серіктестік құру механизмі қандай?
Мүлік иелерінің бірлестігін немесе қарапайым серіктестік құру үшін тұрғындар алдымен жиналыс өткізіп, онда үй кеңесінің мүшелерін, кондоминиум объектісін басқару түрін таңдаулары қажет. Сондай-ақ, жиналыста мүлік иелері бірлестігінің төрағасын, тексеру комиссия мен аудитор таңдалады. Осыдан кейін жарғы бектіліп, халыққа қызмет көрсету орталығында мүлік иелерінің бірлестігін тіркеу бойынша құжаттар тапсырылады. ХҚКО-да өтініш толтырылып, жиналыс хаттамасы ұсынылады, 1 АЕК көлемінде мемлекеттік баж төленеді. Қызмет көрсету барысында мүлік иелерінің бірлестігіне ешқандай салық салынайды. Мүлік иелері бірлестігінің төрағасы көппәтерлі тұрғын үйдің пәтер иелерінің арасынан таңдалады және ол сервистік қызмет көрсету субъектілерімен қызмет көрсету бойынша өздігінше келісімшарт жасайды. Немесе бұл міндеттер басқарушы компанияларға беріледі. Қызмет көрсету бойынша келісімшарт бір жылға жасалады.
Ұлантай Төлетайұлы, мүлік иелері бірлестігі мен қарапайым серіктестіктің айырмашылығы қандай?
Мүлік иелерінің бірлестігі және қарапайым серіктестіктің бір-бірінен өзгешелігіне байланысты халық арасында әлі де түсінбеушіліктер орын алып отыр. Мүлiк иeлeрiнiң бipлecтiгi – бұл кoммeрциялық eмec ұйым болып табылатын, бір көппәтepлi тұpғын үй пәтepлерінің, тұpғын eмec үй-жaйлapының меншік иелері құрған, кондоминиум объектісін басқаруды жүзеге асыратын, оны күтіп-ұстауды қаржыландыратын және оның сақталуын қамтамасыз ететін заңды тұлға. Қарапайым серіктестік те басқарудың бір түрі. Үйді басқарудың бұл формасы меншік иелері сенімді тұлғаны анықтайтын механизмді қамтиды. Ол заңды тұлға емес, жеке тұлға болуы керек. Таңдалған адам пәтерлер мен тұрғын емес үй-жайлардың барлық меншік иелері бepгeн ceнiмхaт нeгiзiндe әpeкeт eтeді. Қарапайым серіктестік құpу үшiн тұpғындapдың 100 пaйызының кeлiciмi қaжет. Жарғыны ХҚКО-дa тipкeудiң қaжeттiлiгi жоқ, жepгiлiктi aтқapyшы opгaндapдa тіркеуде тұрса жеткілікті.
Көппәтерлі үйлердегі басқару түрін өзгертуге байланысты Қарағанды облысында жұмыстар қалай жүзеге асырылуда, аралық қорытынды қандай?
Бүгінгі таңда Қарағанды облысы бойынша 303 жаңа басқару түрі құрылды және тіркелді. Оның 78-і мүлік иелерінің бірлестігі, 225-і қарапайым бірлестік. Аталған бағыттағы жұмыстарды жүргізу үшін қалалар мен аудандарда мобилді топтар құрылған. Олар карантин талаптарын сақтай отырып, кесте бойынша жиналыстар өткізілуде. Аймақтағы эпидемиологиялық жағдайға байланысты халықты қашықтықтан ақпараттандыру жұмыстары әлеуметтік желілер арқылы қарқынды жүргізілуде. ҚР «Тұрғын үй қатынастары» Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізілген дейін жұмыс істеген көппәтерлі тұрғын үйлердегі басқару түрлері, яғни пәтер иелерінің кооперативтері 2022 жылдың 1 шілдесіне дейін жұмысын жалғастыра алады. Одан кейін ПИК басқарушы немесе сервистік компания ретінде қайта құрылып, жаңа мәртебеде жұмыс істеуі керек. Бірақ ол үшін мүлік иелерінің бірлестігімен немесе қарапайым серіктестікпен таңдалуы қажет. Егер де көппәтерлі үйдің тұрғындары ПИК қызметіне көңілі толмайтын болса, олар 2022 жылдың шілдесін күтпей өз үйлерінде мүлік иелерінің бірлестігін немесе қарапайым серіктестікті құруларына болады.
Ұлантай Төлетайұлы, көппәтерлі тұрғын үйді басқару мен ұстауға қажетті қаржының көлемі қандай болады?
Қазіргі таңда жергілікті басқарушы органдармен кондоминиум объектісін басқару мен ортақ мүлікті ұстау бойынша қажетті шығындардың ең төменгі мөлшері есептеліп жатыр. Бұл сомма аймақтық мәслихатта бекітілетін болады. Қазіргі таңда Нұра ауданында шығынның ең төменгі мөлшері бектілді, ол 27,66 теңгені құрайды. Қалған аймақтарда аталған есептеулер тіркелу барысында. Бұл есептеулер әлі де бекімегендіктен, тұрғындар жалпы жиналыста көппәтерлі тұрғын үйдің қажеттілігіне қанша теңгеден жинау керектігін анықтауларына болады.
Сұқбатыңызға рақмет!
