Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесіп, дәрілік заттарды кезең-кезеңімен қайта реттеу бойынша жұмыс жүргізуде.
Агенттіктің фармацевтикалық нарықтағы негізгі міндеті – дәрі-дәрмектердің тапшылығын жою және қолайлы бағада қол жетімділігін қамтамасыз ету. Барлық есептеулер мен негіздемелер бағалардың экономикалық талдауына негізделеді, оны жүргізу кезінде препараттардың аналогтары нарығының отандық конъюнктурасы және Қазақстанда бар дәрілік заттардың әртүрлілігі ескеріледі.
Қазіргі уақытта қолданыстағы дәрі-дәрмек бағасын мемлекеттік реттеу тетігі фармацевтикалық нарықты дамытуға және отандық тауар өндірушілерге жаңа инновациялық препараттарды енгізуге мүмкіндік бермейді. Бизнес өкілдері 6 айдан астам уақытты алатын шекті бағаларды бекіту мерзімдері, дәрілік заттарға шекті бағаларды дұрыс қалыптастырмау, жаңа препараттарға бағаларды бастапқы тіркеудің 5 жылға дейінгі ұзақ кезеңі бойынша көптеген мәселелерді көтереді. Бизнестің пікірінше, бұл шектеу баға саясатын қалыптастыруға айтарлықтай әсер етеді, бекітілген шекті баға болмаған кезде дистрибьюторлардың дәрілік заттарды сақтауға арналған шығындарының ұлғаюына әкеледі, - делінген хабарламада.
Бұл ретте, агенттіктің 2021 жылы қаңтар-ақпандағы дәрі-дәрмектердің бөлшек сауда бағаларына жүргізген мониторингінің деректері бойынша дәріханаларда шекті бағалар қойылмайды.
Мысалы, 100 мл балаларға арналған панадол/суспензияна қойылған шекті баға 1 633,71 теңге, ал дәріханаларда 1075 теңгеден сатылады; 5%, 30 мл йод/спирт ерітіндісі - шекті бағасы 234 теңге, дәріханада бағасы - 176 теңге; Хилак ® форте/тамшы 100 мл - шекті бағасы 3 778 теңге, дәріханада бағасы - 2681 теңге.
Талдау аясында дәрі-дәрмектерді әр бөлшек сатушы өзінің объективті бағасын белгілейтіні анықталды, бірақ бағаларды шекті деңгейге дейін «көтеру» бар.
Іnformburo.kz сайтының мәліметінше, қазіргі уақытта агенттік, Денсаулық сақтау министрлігі және оның ведомстволық бағынысты ұйымдары, «Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сараптау ұлттық орталығы» ШЖҚ РМК, «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және фармацевтикалық қауымдастықтар арасында дәрілік заттардың бағаларын қайта реттеуге көшу кезең-кезеңімен жүзеге асырылуы тиіс деген түсінікке келді.
Бірінші кезеңде, 2022 жылдың ортасына дейін агенттік бағасы реттеуге жататын дәрілік заттардың тізбесін халықаралық патенттелмеген атау бойынша алмастыруға болатын алдын ала 3742 бірлікке қысқартуды ұсынады. Бұдан әрі ҚР Денсаулық сақтау министрлігі агенттікпен келісім бойынша бөлшек саудада сатылатын және реттеуге жататын дәрілік заттардың тізбесі қысқартылатын болады.
Бағаны реттеуді алып тастаудың бірден-бір мысалы ретінде медициналық маскаларды келтіруге болады, оларға шекті бағалар ағымдағы жылдың сәуір айында алынып тасталды, реттеуді алып тастағанға дейін кәсіпкерлерде олардың құнын барлық жерде шекті бағаға дейін көтеру мүмкіндігі болды, алдымен – 118 теңге, кейін – 60 теңге, ал қазіргі уақытта, реттеуді алып тастағаннан кейін Бәсекелестік және жеткілікті өндірісті қамтамасыз ету жағдайында бағалар маска үшін 15-40 теңге шегінде ұсталды, - делінген хабарламада.
Дәрі-дәрмектердің бағасын міндетті реттеу кепілдендірілген медициналық көмек пен әлеуметтік сақтандыру аясында қалады. Бұдан басқа, ерекше тәртіп бойынша коронавирустық инфекцияны емдеу кезінде пайдаланылатын антиковидті препараттарға шекті бағаларды қалыптастыру тәсілін агенттік бастамашылық еткен және шектеу іс-шаралары кезеңінде қолдау тапқан.
Тұтастай алғанда, агенттік қабылдап жатқан шаралар дәрілік препараттарды бөлшек саудада өткізу нарығында адал бәсекелестікті дамытуға мүмкіндік береді, өйткені бүгінгі таңда қолданылып жүрген фармпрепараттар нарығында реттеудің қатаң жүйесі дәрілік заттарды нарықтан шығаруға ықпал етеді және оны нарыққа жаңа дәрілерді шығару тұрғысынан тартымсыз етеді.
