17 қарашада Астанада «Қазақстан Республикасындағы азаптаулар мен қатыгездікпен күрестің өзекті мәселелері: халықаралық және ұлттық өлшемдер» тақырыбында дөңгелек үстел отырысы өтті, деп хабарлайды BAQ.KZ.
Іс-шара БҰҰ-ның Орталық Азиядағы Адам құқықтары жөніндегі Жоғарғы Комиссары басқармасының, БҰҰ-ның Есірткі және қылмыспен күрес жөніндегі басқармасының және Астанадағы ЕҚЫҰ Бағдарламалар кеңсесінің өңірлік бөлімшелерінің қолдауымен ұйымдастырылды.
Дөңгелек үстел барысында ҰАТ қатысушыларының алдын алу бағытындағы жұмыстарының нәтижелерін, сондай-ақ ұсталған адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін сақтау мәселелерін көрсететін 2022 жылға арналған ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының жиынтық есебінің таныстырылымы өтті. Бұл орайда пенитенциарлық, арнайы уақытша оқшаулау мекемелеріндегі, медициналық, әлеуметтік және балалар орталықтарындағы азаматтардың да құқықтары мен заңды мүдделеріне қатысты көрсеткіштер қамтылды.
Іс-шараға шет мемлекеттердің елшілері, Президент Әкімшілігінің, Конституциялық соттың, Парламенттің, Бас прокуратураның, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Ішкі істер, Денсаулық сақтау, Қорғаныс, Оқу-ағарту, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрліктерінің өкілдері қатысты. Сондай-ақ үкіметтік емес және халықаралық ұйымдардың өкілдері, Ұлттық алдын алу тетігіне қатысушылар және Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл жанындағы Үйлестіру кеңесінің мүшелері атсалысты.
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Артур Ластаев өз сөзінде БҰҰ-ның Азаптауға қарсы конвенциясына Факультативтік хаттаманы орындау мақсатында Қазақстанда Ұлттық алдын алу тетігі осыдан 10 жыл бұрын енгізілгенін атап өтті. Ол баяндамашылар тарапынан қолдау тапқан Жиынтық есеп бойынша кең көлемде түсініктеме беріп, үлкен қызығушылықпен тыңдалды.
Елімізде «Омбудсмен+» ұлттық алдын алу механизмінің үлгісі қолданылады. Бұл модель Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің үйлестіруші рөлін атқарады және мемлекеттік органдар мен үкіметтік емес сектордың өзара әрекеттесуіне жақсы мүмкіндіктер береді.
ҰПМ қатысушылары - жабық мекемелерге тосыннаг және құпия негізде баратын, заң, әлеуметтік, медициналық және басқа салалардағы тәуелсіз сарапшылар тобы. Бұл адам құқықтарын сақтаудың нақты жағдайын бағалауға, жөнсіз, кейде қатыгездікпен қарау, тіпті азаптау фактілерін анықтауға мүмкіндік береді. Ең бастысы, бұл қылмыс немесе құқық бұзушылық жасауға ықпал ететін жағдайларды алдын ала анықтауға және оларды жою бойынша ұсыныстар жасауға ықпал етеді.
2022 жылы 568 профилактикалық бару жүргізілді, нәтижесінде ҰПМ қатысушыларымен 3 183 ұсыным берілді. Олардың көпшілігі аяқталды, әлі де көп нәрсе істеу керек.
Естеріңізге сала кетейік, Ұлттық профилактика механизмі 137 қатысушыны қамтиды және ішкі істер органдарының, ұлттық қауіпсіздік және Қорғаныс министрлігінің 3 мыңнан астам жабық мекемелерін, арнайы балалар орталықтарын, арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету, психиатриялық және туберкулезге қарсы мекемелер және т.б. аралады.
