Зейнетақы, стипендия, салық: Каникулға шыққан депутаттар не бітірді?

Парламенттің үшінші сессиясы өз жұмысын аяқтады. Мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов сессия қорытындысы бойынша елде атқарылған ауқымды реформаларды, заңнамалық бастамаларды және парламенттік жұмыстың жаңа сапасын егжей-тегжейлі баяндап берді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Жүйелі реформалар кезеңі: Парламент жаңа міндеттерге бейімделді

Ерлан Қошановтың айтуынша, қазіргі шақырылым Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ұсынған "Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет" формуласын заңнамалық деңгейде іске асырып келеді. Депутаттық корпус осы кезеңде бастамашыл әрі халық мүддесіне бағытталған заң шығару қызметімен ерекшеленді.

Үш жаңа кодекс 

1. Салық кодексі – әділетті салық жүйесін қалыптастыруға бағытталған. Көп табыс тапқан азаматтар көбірек салық төлейтін прогрессивті шкала енгізілді, ал табысы аз тұрғындарға жеңілдіктер қарастырылды. ҚҚС мөлшерлемесі 12%-дан 16%-ға дейін өсті.

2. Бюджет кодексі – өңірлерге бюджеттік дербестік беріп, қаржының тиімді әрі әділ бөлінуін қамтамасыз етті. Бюрократияны азайтып, рәсімдер мерзімі екі есе қысқарды.

3. Су кодексі – су тапшылығы мәселесін жүйелі шешуге арналған. Суды үнемдеу, қайта пайдалану технологиясы, және судың ысырабын азайту механизмдері енгізілді.

Әлеуметтік қолдау – басты басымдық

Парламент әлеуметтік салаға ерекше назар аударды. Бұл сессияда:

• Зейнетақы 6,5–8,5%-ға өсті;
• Қыркүйектен бастап стипендия тағы көтеріледі;
• Жәрдемақылар мен әлеуметтік төлемдер көлемі артты;
• Жаңа «Келешек» жинақ жүйесі енгізілді – қаражатты білімге не баспанаға жұмсауға болады;
• Қызметтік міндетін өтеу кезінде қаза тапқан құқық қорғау қызметкерлерінің отбасына жәрдемақы төлеу шешілді.

Денсаулық сақтау – жалпыға ортақ қамқорлық

Биыл барлық азаматқа сақтандыру мәртебесіне қарамастан медициналық көмек беріледі. Онкологиялық скрининг мемлекеттік көмек пакетіне енді. Есту қабілеті төмен балаларды протезбен қамту қолға алынды.

Қаржы қауіпсіздігі және азаматтардың құқықтарын қорғау

• Несие алу тәртібі өзгерді – 24 сағат "ойлану" кезеңі енгізілді;
• Әскери қызметтегілерге несие беруге тыйым салынды;
• Онлайн несие алудың қауіпсіздігі күшейтілді;
• Қарызын төлеуге шамасы жоқ топтарға – 3 айлық шегеру мүмкіндігі берілді.

Құқықтық тәртіп пен қауіпсіздік

• Қыз алып қашуға қарсы қылмыстық жауапкершілік заңмен бекітілді;
• Кибералаяқтық пен дропперлерге қатысты жаза күшейтілді;
• Есірткіге байланысты қылмыстар сараланып, ауыр жаза есірткі өндірушілерге бағытталды;
• Лудоманиямен күрес: букмекерлерге жарнама жасауға тыйым салынды.

Реформалық рақымшылық пен сот әділдігі

Конституцияның 30 жылдығына орай рақымшылық жарияланып, 2 мың адам бостандыққа шығатын болды. Жалпы рақымшылыққа 15 мың адам ілінеді. Сонымен қатар:

• Жаппай кассация жүйесі енгізілді – азаматтарға Жоғарғы Сотқа тікелей жүгіну мүмкіндігі ашылды;
• Бұл – сот төрелігіне сенімді арттыруға бағытталған шешім.

Ұлттық қауіпсіздік пен әскери реформа

• Қазақстан армиясына қатысты 4 заң қабылданды;
• Сарбаздардың жағдайы мен мәртебесін арттыру, әскери-патриоттық тәрбиеге ерекше мән берілді.

Халықпен кері байланыс: ашық Парламент

• 625 депутаттық сауал жолданды;
• Депутаттар 1200 кездесу өткізіп, 500-ден астам елді мекенді аралады;
• Мәжілістің қоғамдық қабылдауына 2000-нан астам азамат жүгінген;
• 30 мыңнан астам жазбаша өтініш қаралды.

Үкіметпен жұмыс – жетістіктер мен сын

Ерлан Қошанов Үкіметпен бірлескен жұмыстың кейбір кемшіліктеріне де тоқталды:

• Қосымша қаржы талап ететін ұсыныстарға Үкімет қорытындысы кешігіп түседі;
• Заң жобаларына түзетулер отырыс күні келіп жатады;
• Министрліктер өз міндетін депутаттар арқылы шешуге тырысады.

Болашақта бұл кемшіліктерді бірлесіп жою көзделіп отыр.

Халықаралық аренадағы қадамдар

• Парламент 39 халықаралық шарт пен келісімді ратификациялады;
• 307 халықаралық іс-шараға қатысты;
• ТүркПА отырысында Астана декларациясы қабылданды, Қазақстан төрағалыққа кірісті;
• Жас дін лидерлері форумы алғаш рет өтті;
• Президенттің бейбітшілік миссиясын қолдауға бағытталған парламенттік дипломатия белсенді жүргізілуде.

Парламент ел дамуының жаңа кезеңінде мемлекеттік саясатты заңнамалық тұрғыдан нақты жүзеге асыратын институт ретінде қалыптасты. Мәжіліс төрағасы келесі сессияда осы басталған реформалар жалғасатынын, қоғам сұранысын өтеу үшін депутаттар барлық күшін жұмылдыратынын мәлімдеді.