Ұлттық банк базалық мөлшерлемені көтерді

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті базалық мөлшерлемені +/- 1 пайыздық тармақ дәлізімен 16,5% деңгейінде белгілеу туралы шешім қабылдады, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Бұл шешім инфляцияның өсу тәуекелдерін азайту және ақша-кредит саясатының тиімділігін сақтау мақсатында қабылданды.

Базалық мөлшерлеменің өзгеруіне әсер еткен факторлар

Ұлттық Банк ақпандағы инфляция қарқынының жеделдеуін және ішкі сұраныстың жоғарылауын негізгі факторлар ретінде атап өтті. Жылдық инфляция ақпанда 9,4%-ға дейін өсті. Инфляцияның барлық компоненттері бойынша бағаның өсуі байқалып, әсіресе қызметтер секторындағы қымбатшылық айтарлықтай үлес қосты.

Сонымен қатар, айлық базалық және маусымдық факторлардан тазартылған инфляция (тиісінше, жылдық көрсеткіште 14,2% және 16,9%) фискалдық ынталандырудың күшеюі және тұтынушылық кредиттердің шамадан тыс өсуі аясында ішкі сұраныс тарапынан қысымның артқанын көрсетті.

АҚШ долларының әлемдік индексі тұрақтанғанымен, сыртқы инфляциялық қысым сақталуда. Ресейде инфляцияның қарқын алуы мен әлемдік азық-түлік бағасының жоғары деңгейде қалуы да Қазақстандағы инфляциялық тәуекелдерді күшейтті.

Инфляция болжамдары және негізгі экономикалық қауіптер

Ұлттық Банк инфляцияның жаңа болжамдарын жариялады:
• 2025 жылы инфляция 10-12% шегінде болжануда;
• 2026 жылы көрсеткіш 9-11% деңгейінде болады деп күтіледі;
• 2027 жылдың соңына қарай инфляция 5,5-7,5%-ға дейін төмендеуі мүмкін.

Аталған кезеңде инфляцияның жоғары болып қалуының негізгі себептері:
Сыртқы проинфляциялық қысымның артуы (Ресейдегі инфляцияның жеделдеуі);
Жанар-жағармай (ЖЖМ) бағасының өсуі;
Қосылған құн салығының (ҚҚС) ұлғаюы;
Тұрғын-үй-коммуналдық шаруашылық (ТКШ) саласындағы реформалар.

Сонымен қатар, Ұлттық Банк ішкі сұраныстың одан әрі өсуі, инфляциялық күтулердің тұрақсыздығы, фискалдық саясаттағы белгісіздік (Ұлттық қордан трансферттерді қысқарту жоспарлары) сияқты факторлар да инфляцияның төмендеуіне кедергі келтіруі мүмкін екенін атап өтті.

Қазақстан экономикасының өсу перспективалары

Ұлттық Банк 2025-2026 жылдарға арналған ЖІӨ өсімінің болжамын төмендетті. Бұған Үкіметтің мұнай өндірісі бойынша болжамдарын қайта қарауы себеп болды. Енді Қазақстан экономикасының өсу қарқыны:
• 2025-2026 жылдары – 4,2-5,2% шегінде болады деп күтіледі;
• 2027 жылы – 4,5% деңгейінде қалыптасады.

Экономикалық өсімді қолдайтын негізгі факторлар – ішкі сұраныстың жоғары болуы және мұнай секторындағы қалпына келу процестері. Сонымен қатар, Үкімет жүргізіп жатқан құрылымдық реформалар, оның ішінде инвестицияларды арттыру, шетелдік инвестицияларды тарту және экономиканы ырықтандыру шаралары экономикалық өсімді күшейтуі мүмкін.