Тұқым шаруашылығының схемасы дұрыс жұмыс істемейді
Мемлекет басшысы 2023 жылғы 1 қыркүйектегі Жолдауында ҰАҒБО-ны тігінен интеграцияланған агротехнологиялық хаб етіп қайта құруды міндеттеген еді, деп хабарлайды BAQ.KZ.
Осы уақыт ішінде ғылыми институттар мен қолданбалы ұйымдар арасындағы тікелей коммуникацияларды олардың әзірлемелерін кейін коммерцияландыра отырып, айналымға тезірек және сәтті енгізу үшін қамтамасыз етуге бағытталған трансформацияның түрлі нұсқалары қарастырылды.
Ғылыми орталықта жол картасының жобасы және ғылыми-зерттеу институттары, тәжірибесі мол шаруашылықтар мен ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер арасындағы өзара іс-қимыл жүйесінің жаңа, оңтайландырылған құрылымы әзірленді. Атап айтқанда, оңтүстікте мал және өсімдік шаруашылықтары, мақта және көкөніс өсірумен айналысатын 4 түрлі еншілес ұйымды «Оңтүстік» ғылыми-өндірістік орталығына біріктіру ұсынылады. Жаңа ҒӨО нысандарды қаржылық жағынан сауықтырып, өңірдің аграрийлерімен белсенді өзара іс-қимылды қамтамасыз етіп, жабық топырақ, тиімді суару және көкөніс өсіру орталықтарын құрады. С. Сейфуллин атындағы ҚазАТУ-дан ҰАҒБО-ға қайта берілген еншілес ұйымдар қатарында А.И. Бараев атындағы АШҒӨО, СҚ АШТС бар.
Ә. Бөкейханов атындағы Қазақ орман шаруашылығы және агломерация ғылыми-зерттеу институты Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетіне берілді. Сондай-ақ ҰАҒБО құрылымын оңтайландыру екі еншілес ұйымды әртүрлі меншік үлестерімен әкімдіктерге беруді көздейді. Атап айтқанда, Ақтөбе облысында өңірлік тәжірибелік шаруашылық базасында жылқы шаруашылығы институтын құру жоспарланып отыр.
Сонымен қатар ғылыми аграрлық орталықты трансформациялауда селекция мен тұқым шаруашылығын дамытудың кешенді жоспарын іске асыруға көп көңіл бөлінеді. Бастапқы тұқым шаруашылығын дамыту, селекциялық техника мен жабдықтарды жаңарту, тұқым шаруашылығының тиімді жүйесін құру жөніндегі шаралар әзірленді.
Қазақстанда тұқым шаруашылығының қолданыстағы схемасы дұрыс жұмыс істемейді. Тұқым өсіру схемасы бұзылған, қадағаланбайды. Сондай-ақ биотехнологияның заманауи әдістерін қолдану арқылы жаңа сорттарды өсіру мерзімін екі есе қысқарту қажет: 12-15 жастан 5-7 жасқа дейін. Тұқым сақтандыру қорын құру қажеттігі туындады. Отандық сорттарды тиімді коммерцияландыру үшін өсімдік, тұқым шаруашылығы және селекция саласындағы ҰАҒБО, жеке меншік компаниялар мен халықаралық орталықтардың оригинаторларының күш-жігерін біріктіруді ұсынамыз, — деді ҰАҒБО басқарма төрағасы Бауыржан Қасенов.
Кеңесті қорытындылай келе, Серік Жұманғарин ғылым мен оның нәтижелерін коммерцияландыру арасындағы жолды барынша қысқарту үшін халықаралық компаниялар мен бизнестің тәжірибесін ескере отырып, мүдделі органдар мен ғалымдардың барлығымен ҰАҒБО-ны трансформациялау жоспарларын тағы да талқылауды тапсырды.