Цифрлық кодекстен бюджетке дейін: Сенат 2025 жылы қандай заңдарды бекітті?
2025 жылы Қазақстан Парламенті Сенатының күн тәртібі "ірі кодекстерден" бастап, қаржы жүйесі, құрылыс, жер қойнауын пайдалану, бюджеттік жоспарлау, мәдени мұра, құқықтық рәсімдер мен халықаралық келісімдерді ратификациялауға дейінгі кең ауқымды қамтыды. BAQ.KZ тілшісі жоғарғы палата бекіткен заңдарға шолу жасап көрді.
Цифрлық кодекс: цифрлық мемлекеттің құқықтық негізі
Сенат қабылдаған Цифрлық кодекс Қазақстанда цифрлық қатынастарды кешенді түрде реттейтін алғашқы жүйелі құжатқа айналды. Кодекс мемлекеттік органдардың, бизнес пен азаматтардың цифрлық ортадағы құқықтары мен міндеттерін айқындайды. Сондай-ақ деректерді қорғау, цифрлық сервистердің мәртебесі, платформалық экономиканың құқықтық шеңбері нақтыланды. Бұл құжат елдегі цифрлық трансформацияны заң жүзінде бекітуге бағытталған.
Сенат төрағасы Мәулен Әшімбаевтың айтуынша, Цифрлық кодекстің қабылдануы Қазақстанда цифрлық дамуды жеделдетуге және мемлекеттік басқаруда инновациялық шешімдерді енгізуге қажетті құқықтық инфрақұрылым қалыптастырады.
Медицина қызметкерлерін қорғау: қылмыстық жауапкершілікті күшейту
2025 жылы Қылмыстық және Қылмыстық-процестік кодекстерге енгізілген өзгерістердің бірі – медицина қызметкерлері мен жедел жәрдем жүргізушілеріне күш көрсетуге қатысты жазаны қатаңдату. Жаңа нормаларда айыппұлдар ұлғайтылып, бостандығын шектеу және айыру шаралары нақтыланды. Бұл заң қоғамдық резонанс тудырған оқиғалардан кейін медициналық персоналдың қауіпсіздігін күшейтуге бағытталды.
Құрылыс кодексі: қала құрылысы мен инфрақұрылымды жүйелеу
Сенат мақұлдаған Құрылыс кодексі құрылыс саласындағы талаптарды біріктіріп, жобалау, сараптама және пайдалануға беру рәсімдерін нақтылады. Кодекс қала құрылысы тәртібін күшейтуге, тұрғын үй сапасын бақылауға және инфрақұрылымдық жобалардағы жауапкершілікті арттыруға бағытталған. Бұл құжат урбанизация жағдайында құрылыс сапасына қойылатын талаптарды заңды түрде бекітті.
Қаржы және банк секторы: реттеу мен тұрақтылық
2025 жылы қаржы нарығын реттеуге қатысты бірқатар заңдарға түзетулер енгізілді. Банктердің қызметін бақылау, қаржылық тұрақтылықты сақтау және тәуекелдерді басқару тетіктері күшейтілді. Бұл өзгерістер банк секторындағы сенімді арттыруға және қаржы жүйесінің сыртқы күйзелістерге төзімділігін қамтамасыз етуге бағытталды.
Салық және әкімшілік заңнама: тәртіп пен жауапкершілік
Сенат Салық кодексі мен Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекске де өзгерістер енгізді. Түзетулер салықтық тәртіпті нақтылауға, әкімшілік жауапкершілікті қолдану тетіктерін жүйелеуге бағытталған. Бұл қадам бизнес пен азаматтар үшін құқықтық айқындықты арттыруды көздейді.
Халықаралық келісімдер: сыртқы құқықтық байланыстарды кеңейту
2025 жылы Сенат бірқатар халықаралық келісімдерді ратификациялады. Олардың қатарында реадмиссия, зейнетақы саласындағы ынтымақтастық және ғылыми ұйымдардың мәртебесіне қатысты келісімдер бар. Бұл құжаттар Қазақстанның халықаралық міндеттемелерін нақтылап, әлеуметтік және гуманитарлық саладағы ынтымақтастықты кеңейтуге бағытталған.
2025 жылы қабылданған заңдарды шартты түрде үш бағытқа бөлуге болады: қоғамдық қауіпсіздікті күшейту, экономиканы және қаржы жүйесін реттеу, мемлекеттік басқаруды жаңғырту. Сенаттың заң шығару қызметі көбіне нақты мәселелерге жауап беретін, қолданбалы сипаттағы өзгерістерге негізделді. Бұл үрдіс заңнаманың өмірге жақындай түскенін және реттеуші функцияның күшейгенін көрсетеді.