«Таза Қазақстан»: Экологиялық мәдениетті қалыптастыру жолындағы ұлттық бетбұрыс
«Таза Қазақстан» тұжырымдамасы — бұл жай ғана экологиялық бастама емес, бұл ел болашағына бағытталған стратегиялық бағдар. 2024 жылдан бастау алған бұл жоба бүгінгі күні қоршаған ортаны қорғаудан бастап, қоғамдық сананы өзгертуге дейінгі кең ауқымды мәселелерді қамтып отыр, деп хабарлайды BAQ.KZ.
Миллиондар қозғалысы
Бір жарым жылдың ішінде өткізілген 874 экологиялық шара — бастаманың қаншалықты кең қолдау тапқанын айғақтайды:
- 9 миллионнан астам қатысушы,
- 450 мың волонтер,
- 1,4 млн тонна қалдық жиналып,
- 2,4 миллионнан астам ағаш отырғызылды.
Бұл тек жаппай тазалық шаралары емес. «Мөлдір бұлақ» секілді мақсатты акциялар аясында ұлттық парктер мен резерваттарда бұлақ көздері тазаланды — экожүйелерді сақтауға бағытталған нақты қадам.
Экология — білімнен басталады
Жастарға бағытталған экологиялық тәрбиенің пәрменділігі ерекше атап өтуге тұрарлық.
«Мен Қазақстан экологиясын қалай жақсартамын?» тақырыбындағы шығармалар байқауы арқылы оқушылардың экологияға деген қызығушылығы мен саналы көзқарасы айқындалды.
12 мыңнан астам оқушы 36 мың тұқым отырғызды — бұл жай акция емес, табиғатты өз қолымен қалпына келтірудің бастапқы тәжірибесі.
@TazaQazBot арқылы өзгеріс жасау
Қоғамның экологияға белсенді араласуы — Telegram-боттың жұмысынан анық көрінеді:
- 22 мыңнан астам өтініштің 95%-ы орындалды;
- тұрғындар жиі көтеретін мәселелер: қоқыс жинау, абаттандыру, жол және тротуар жағдайы.
Бұл — экологияны мемлекеттік міндет емес, азаматтық жауапкершілік ретінде қабылдаудың белгісі.
Қалдықпен күрес жүйелі инфрақұрылымнан басталады
Жыл сайын 4,5 млн тонна тұрмыстық қалдық пайда болады. Оның тек 25,8%-ы ғана өңделеді. Мұны өзгерту үшін:
- 63 жоба мақұлданып, өңдеу қуаты 1,1 млн тоннаға артады деп жоспарлануда;
- 100 жаңа полигон салу және ескілерін жаңарту қолға алынды;
- Қостанай облысында қалдық сұрыптау кешені іске қосылып жатыр.
Қатты қалдықтарды басқарудағы мақсат — қалдықты ресурстық құндылық ретінде қабылдау, ал бұл — «жасыл экономика» ұстанымына толық сәйкес келеді.
Жасыл ел идеясы
Бүгінгі күнге дейін:
- 1,37 млрд көшет, соның ішінде Аралдың құрғаған табанына 48,7 млн саксаул егілді;
- Қазалыда жылына 3 млн көшет шығаратын тәлімбақ іске қосылды;
- Қосымша тәлімбақтар жобаланып, инфрақұрылымы дамытылып жатыр.
Бұл — шөлейттенуге қарсы күрес пен климаттық тұрақтылықты арттыру бағытындағы нақты экожобалар.
«Таза Қазақстан» — тек табиғат емес, сана тазалығы
Экология — бұл жай ғана ағаш отырғызу немесе қоқыс жинау емес. Бұл — қоғамдық мәдениетті, сана мен өмір салтын өзгерту.
«Таза Қазақстан» тұжырымдамасы экологиялық саясатты ұлттық құндылық деңгейіне көтеріп отыр. Жоба азаматтарды рухани, мәдени, әлеуметтік тұрғыдан жаңғыртуға бағытталған.
Бастама өзінің алғашқы кезеңінен-ақ экологиялық қозғалысқа айналды. Алдағы жылдары бұл тұжырымдама еліміздің барлық өңірінде ұзақ мерзімді, тұрақты экожүйелік модельге айналуы тиіс.