Совет режимінің репрессиясы өте қорқынышты болды, оны мойындауымыз керек – тарихшы

Алматы, BAQ.KZ тілшісі. Бұл туралы Алматы қаласы өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында өткен брифингте Саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жөніндегі қалалық комиссия төрағасының орынбасары, тарих ғылымдарының докторы, доцент Бауыржан Жангуттин айтты.

Оның айтуынша, репрессия жылдары Қазақ даласында 117 мың адам жазықсыз жапа шеккен.

Совет режимінің репрессиясы өте қорқынышты болды, оны мойындауымыз керек. Репрессия мен террор КСРО-да, оның ішінде қазақ даласында негізсіз айыптаулармен, заңды және заңсыз түрде жасалды, соның салдарынан 117 мың адам құрбан болды, оның 20 пайызы өлімге кесілді, - дейді доктор.

Сонымен қатар ол Қазақстан сол кезде депортация орнына айналғанын айтты.

1952 жылдың 2 қаңтарында Қазақстанға 250 339 отбасы жер аударылған, бұл 912 261 адам. Оның 231 163-і ер адамдар, 340 258-і әйел, 347 840-ы бала. Бұл нақты деректер. Олардың қатарында неміс, кәріс, Солтүстік Кавказ, Қырым татарлары, түрік, грек, қалмақ және басқа да ұлт өкілдері болды, - дейді Бауыржан Жангуттин.

КСРО Жоғарғы президиумының 1989 жылғы бұйрығымен 1930-1950 жылдары НКВД және басқа да органдармен соттан тыс жасалған шешімдердің күші жойылып, жазықсыз жапа шеккендер ақтала бастаған.

Қазақстан Республикасының «Саяси репрессия құрбандарын жаппай ақтау» жөніндегі заңы 1993 жылы 14 сәуірде қабылданды. Бұл заңды қабылдау кезінде мамандар мен ғалымдардың Қазақстандағы саяси қуғын-сүргіннің ерекшеліктері мен ерекшеліктерін зерттеу және ескеру қажеттілігі туралы талаптары ескерілмеді. Сондықтан қоғам мен ғалымдар ұзақ уақыт бойы Қазақстандағы саяси репрессия құрбандарын толыққанды құқықтық және саяси оңалту мәселесін көтеріп келді. 2010 жылдың 1 қаңтарында заңсыз репрессияға ұшыраған 305 мың Қазақстан азаматы ақталды. 2013 жылы прокуратура органдары 31 820 адамға қатысты 20 600 архивті қылмыстық іс қарап, 25 960 адам ақталды, - дейді ол.