Шетелден жеке пайдалануға арналған тауарларды әкелгенде нені білу керек?

Жыл сайын интернет-дүкендерге деген қызығушылық артып келеді. Мысалы, өткен жылы 2021 жылмен салыстырғанда өсім 30% құрады, деп хабарлайды BAQ.KZ.

Кейбір азаматтар автомобиль, теміржол, су көлігімен де жеке пайдалануға арналған тауарларды әкелуде. Мемлекеттік кірістер комитетінде қандай жағдайда осындай тауарларды кедендік баждар мен салықтарды төлемей әкеле алатынын түсіндірді.

Кедендік баждар мен салықтарды төлемей-ақ, жеке пайдалануға арналған тауарларды автомобиль, теміржол, су көлігімен немесе жаяу жүру арқылы әкелуге болады. 2023 жылғы 1 сәуірге дейін құны 1 000 еуроға баламалы сомадан аспайтын және (немесе) салмағы 31 кг-нан аспайтын, ал 2023 жылғы 1 сәуірден бастап құны 500 еуроға баламалы сомадан аспайтын және (немесе) салмағы 25 кг-нан аспайтын аталған тауарларды осындай тәртіппен әкелуге болады.

Ережелер Еуразиялық одаққа мүше елдерді қоспағанда, барлық мемлекеттерге қолданылады. Сондықтан баж салығын төлеу келесі елдерге қолданылмайды:

Армения Республикасы,

Беларусь Республикасы,

Қырғыз Республикасы,

Ресей Федерациясы.

Материалда жеке тұлғалардың жеке пайдалануға арналған тауарларын, Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕАЭО) кедендік шекарасы арқылы өткізу ерекшеліктері туралы айтатын боламыз.

ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарларды жеке пайдалануға арналған тауарларға жатқызу критерийлері

Жоғарыда аталған тасымалдау нормалары жеке пайдалануға арналған тауарларға ғана қатысты.

Жеке пайдалануға арналған тауарлар - жеке, отбасылық, үйге арналған және басқа, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес, жеке тұлғалардың қажеттіліктері, Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕАЭО) кедендік шекарасы арқылы ілеспе немесе ілеспе багажбен жіберу арқылы тасымалданатын тауарлар халықаралық пошта арқылы немесе басқа жолмен.

ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы жеке тұлғалар тасымалдайтын, жеке пайдалануға арналған тауарлар санатына жатқызылмаған және оларды кәсіпкерлік қызметте пайдалану мақсатында әкелінген тауарларға қатысты жоғарыда аталған тасымалдау нормалары қолданылмайды.

Мұндай тауарлар жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізуге жатады.

ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы өткізілетін тауарларды жеке пайдалануға арналған тауарлар санатына жатқызуды кеден органы тәуекелдерді басқару жүйесін қолдана отырып:

жеке тұлғаның жолаушылар кедендік декларациясын қолдана отырып, ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы ауызша немесе жазбаша түрде өткізілетін тауарлар туралы мәлімдемелері;

 тауарлардың сипаты мен саны;

 жеке тұлғаның ЕАЭО кедендік шекарасынан өтуі және (немесе) тауарларды ЕАЭО кедендік шекарасы арқылы осы жеке тұлғаның немесе оның мекенжайы бойынша өткізу жиілігі.

Жеке пайдалануға арналған көлік құралдары болып табылатын автомобильдер мен моторлы көлік құралдарының жекелеген түрлерінің тізімі және соларға тіркемелер осы жерден табуға болады (Еуразиялық экономикалық комиссия Коллегиясының 2017 жылғы 30 маусымдағы № 74 шешімі).

Жоғарыда аталған критерийлерге қарамастан, жеке тауарларға келесі тауарлар кірмейді:

1) жеке тұлға оларға қатысты кедендік транзиттің кедендік рәсімін қоспағанда, кедендік рәсімдерге орналастыру үшін кедендік декларацияны жүзеге асыратын тауарлар;

2) Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің шешімімен айқындалған тауар санаттары (Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2017 жылғы 20 желтоқсандағы № 107 шешіміне 6-қосымша).

Шетелдік жеке тұлғалар Одақтың кедендік аумағында болу кезеңінде жеке пайдалануға арналған пайдаланылған тауарларды кедендік баждарды, салықтарды төлемей кіргізе алады.

Жеке пайдалануға арналған тауарларды кедендік декларациялау жолаушылар кедендік декларациясын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұл ретте жолаушылар кедендік декларациясын қабылдау мен тіркеуді кеден органы ақысыз жүзеге асырады.

Халықаралық пошта арқылы жіберілген жеке пайдалануға арналған тауарлар туралы

 Халықаралық почта жөнелтімдері - Дүниежүзілік Пошта Одағының (ДБО) актілеріне сәйкес почта алмасу объектілері болып табылатын, құжаттармен қоса берілетін, сәлемдемелер мен хат- хабарлар ЕАЭО кедендік аумағынан тыс жерлерден (мекемелерден) жіберіледі. халықаралық пошта айырбастау, немесе ЕАЭО кедендік аумағына халықаралық пошта алмасу орындарына (мекемелеріне) кіру немесе ЕАЭО кедендік аумағы арқылы транзитпен жүру. 

Кедендік төлемдерді төлемей Қазақстан азаматтары жеке пайдалануға арналған тауарларды 2023 жылғы 1 сәуірге дейін - құны 1000 еуроға баламалы сомадан аспайтын және (немесе) салмағы 31 кг - нан аспайтын, ал 2023 жылғы 1 сәуірден бастап-құны 200 еуроға баламалы сомадан аспайтын және (немесе) 31 кг салмақтан аспайтын тауарларды ала алады.

Белгіленген нормалардан асып кеткен жағдайда құнның 15% мөлшерлемесі бойынша кедендік төлемдерді төлеу қажет болады, бірақ құнның және/немесе салмақтың нормаларынан асып кету бөлігінде салмақтың килограмы үшін кемінде 2 еуро. 

Мысалы, егер сіз Aliexpress смартфонына 1500 Еуроға тапсырыс берсеңіз, кедендік баждар мен салықтарды 75 еуро ((1500-1000) *15%) төлеуге тура келеді). 

Салмағы 31 кг-нан асатын тауарды әкелу кезінде әрбір қосымша кг үшін 2 евро төлеуге тура келеді. Яғни, егер тауардың артықшылығы 10 кг болса, онда баж мөлшері 20 евро болады. 

Егер тауардың бір уақытта артық салмағы 31 кг келіден асып кетсе 1000 еуродан асатын болса, онда баж мемлекетке ең тиімді екі санаттың бірінде алынады.

Жеке пайдалануға арналған құны, салмағы және (немесе) саны бажсыз әкелу нормаларынан асатын тауарларды, сондай-ақ көлік құралдарын, кедендік баждарды, салықтарды бірыңғай ставкалар бойынша немесе тауар түрінде әкелінген жағдайда жиынтық кедендік төлем төлеуге жатады.

Жеке пайдалануға арналған тауарлардың құнына тасымалдау мен сақтандыру шығындары кірмейді.

Халықаралық почта айырбастау орындарында (мекемелерінде) сақталатын халықаралық пошта жөнелтілімдеріне қатысты уақытша сақтау мерзімі 6 айды құрайды.

Қазақстан Республикасының аумағында пошта байланысының қызметтерін көрсететін ұйым « Қазпочта» акционерлік қоғамы болып табылады . Сіз сәлемдемені « Қазпочта » АҚ-ның « www.post.kz » ресми сайтында бақылай аласыз (сәлемдеме Қазақстан Республикасының шекарасынан өткен сәттен бастап бақыланады).  

2022 жылдың қорытындысы бойынша 15 109 кедендік кіріс ордері рәсімделіп (интернет сәлемдемелер), 702,3 млн теңге сомасы өндіріп алынды. 2021 жылмен салыстырғанда рәсімделген кедендік кіріс ордерлерінің (интернет сәлемдемедер) саны 35%-ға азайды. Бұл Еуразиялық экономикалық одақтың 2017 жылғы 20 желтоқсандағы №107 шешіміне сәйкес бажсыз әкелу шегі 1000 еуроға дейін ұлғайтылғанына байланысты. Соған қарамастан өндіріп алынған төлемдер сомасы 26,5%-ға өсті.

Жыл сайын интернет-дүкендерге деген қызығушылық артып, 2022 жылы 2021 жылмен салыстырғанда өсім 30% құрады.

Халықаралық пошта жөнелтілімдерінде жіберілетін және экспресс-тасымалдаушылар жеткізетін тауарлардың негізгі санаттары халық тұтынатын тауарлар болып табылады.