Сайлау циклінің басталуы саяси жүйемізді түбегейлі қайта жаңғыртады – Қарин

Бұл туралы Мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин Telegram-арнасында жазды, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Президенттің кезекті Жолдауы ел тарихындағы түбегейлі жаңа саяси белесті ашады. Мемлекет басшысы билік жүйесіне сапалы әртүрлі стандартты қойып отыр. Бұл саяси шешімдерді қабылдаудағы ашықтық, жаңару және ашық бәсекелестікті білдіреді. Президенттің сайлау кестесін жария ету туралы шешімі Қазақстанның саяси тәжірибесі үшін бұрын-соңды болмаған қадам.Сайлау циклінің басталуы саяси жүйемізді түбегейлі қайта жаңғырту қажеттілігінен туындап отыр және маусымдағы референдумда азаматтардың көпшілігі қолдаған конституциялық реформаның логикасына толығымен сәйкес келеді, - деді Қарин.

Қарин атағандай, алдымен Президент, одан кейін Мәжіліс пен мәслихат депутаттарын сайлауды өткізу елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының өзекті және стратегиялық міндеттерін шешуге назар аударуға мүмкіндік береді. 

Яғни, елді жаңғырту ырғағы бұзылмайды. Мерзімінен бұрын сайлау өткізудің маңызды факторы -әлемдік экономикадағы геостратегиялық шиеленіс пен турбуленттілік. Әлемдік процестердің даму динамикасының болжауға болмайтыны жекелеген мемлекеттер үшін ғана емес, сонымен бірге тұтас өңірлер үшін де қауіптер мен қиындықтарды еселейді. Жолдаудың тағы бір орталық бастамасы – Мемлекет басшысының Президенттің өкілеттігін қайта сайлану құқығынсыз 7 жыл бір мерзіммен шектеу туралы ұсынысы, - деді Мемлекеттік кеңесші. 

Қариннің айтуынша, бұл ұсыныс Парламентте мақұлданса, Қазақстанның саяси жүйесінің болашағын айқындайтын мұқият ойластырылған шешім. 

Сонымен қатар бір адамның 7 жылдық бір ғана мерзімге Президент болып сайлануы қазір Қазақстанның алыс-жақын ортасында ешбір прецеденті жоқ саяси жаңалық. Бір реттік президенттік билік ең алдымен саяси жүйені ұзақ мерзімді тұрақтандыруға, билікті монополиялау тәуекелдерін жоюға және демократияның негізгі принциптерін нығайтуға бағытталған. Бір реттік президенттік мерзім туралы бастама суперпрезиденттік модельден түпкілікті өту үшін жасалған қадамдардың қисынды жалғасы, - деді Ерлан Қарин.

Мемлекеттік кеңесшінің айтуынша, Мемлекет басшысының партиясыздығы, оның туыстарының мемлекеттік құрылымдар мен мемлекеттік компанияларда қызмет атқаруына тыйым салу, президенттік өкілеттіктердің бір бөлігін басқа билік институттарының пайдасына қайта бөлу де соның жалғасы.

Бір реттік президенттік мерзімнің енгізілуі, президенттік республиканың институционализациялану процесін биліктердің оңтайлы арақатынасымен жабады. Келесі жылдың бірінші жартыжылдығында Мәжіліс пен барлық деңгейдегі мәслихаттаың кезектен тыс сайлауын өткізу бастамасы да саяси жаңғырту бағдарламасының қисынынан туындап отыр. Енгізіліп жатқан аралас сайлау жүйесі аясында бір мандатты округтер бойынша сайлау елдегі саяси мәдениетті көтерудің маңызды факторына және жергілікті жерлерде азаматтардың мүдделерін айқындаудың қуатты құралына айналады, - деді Ерлан Қарин. 

Ол атағандай, жақында сайлау заңнамасы жаңа ережелер бойынша жұмыс істейді. 

Саяси партияларды тіркеу рәсімі жеңілдетіліп жатыр.  Бұл бүгінде жаңа партиялардың, саясатта жаңа тұлғалардың пайда болуына, саяси бәсекелестіктің күшеюіне ықпал етуде. Ал бұл тенденция қайтымсыз, саяси жаңғыртудың тереңдеуімен өсе береді. Биліктің өкілді органдарын жаңарту, Мәжіліс пен мәслихаттарды құрудың жаңа қағидаттары атқарушы -Үкімет пен әкімдіктерді кешенді қайта құрумен тығыз байланысты. Алдағы уақытта Үкімет құрамына көпшілік дауыс алған партияның өкілдері ғана емес, басқа парламенттік партиялардың өкілдері де енеді. Жалпы Жолдауда айтылған барлық саяси бастама «Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» мемлекеттік құрылысымыздың негізгі формуласын жан-жақты нақты мазмұнмен толықтырады. Жаңа реформа бүкіл саяси жүйені қайта бастауға мүмкіндік беретін сайлау циклін бастайды, - деді ол.

Айта кетейік, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 1 қыркүйекте кезекті Жолдауын жариялады.