ҚКП ХХ съезі: Қытайдың этникалық саясаттағы жетістіктері қандай?

Қытай коммунистік партиясының (ҚКП) ХХ ұлттық съезіне сайланған 2 296 делегаттың 246-сы немесе жалпы санының 11,5%-ы 40 этникалық топтың өкілдері, деп хабарлайды Baq.kz тілшісі.

Қытайлық CGTN агенттігінің хабарлауынша, тарихи құрылтай ашылғаннан кейін дүйсенбі күні ҚКП Орталық Комитетінің Бас хатшысы және ҚХР төрағасы Си Цзиньпин елдің ең ірі этникалық бөлігі тұратын Оңтүстік Қытайдың Гуанси-Чжуан автономиялық ауданынан келген делегаттар тобымен ҚКП ұлттық саясатының барысын талқылады.

Си Цзиньпин барлық қытай халқын ұлтына қарамастан, «бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығарып», ҚКП басшылығымен ұлттық жаңғырудың мақсатына жетуге шақырды.

ҚКП-ның XX Бүкілқытайлық съезі партия мен елдің одан әрі даму бағытын көрсетеді, ал оның қорытындылары партияның Қытай халқын Қытай ерекшеліктерімен социализмді қолдау және дамыту мақсатында біріктіру жөніндегі саяси декларациясы мен іс-қимыл бағдарламасы міндетін атқарады, - Қытай басшысы.

Гуансидің кедейлікке қарсы күрестегі, экономикалық реформаларды жүзеге асырудағы, қоршаған ортаны қорғаудағы және 2012 жылы өткен ҚКП-ның XVIII Бүкілқытайлық съезінен кейінгі кезеңдегі басқа да салалардағы жетістіктерін жоғары бағалай отырып, Си Цзиньпин олар партияның ұлттық саясатының және аймақтық этникалық автономия жүйесінің табыстылығының айқын дәлелі екенін айтты. Сөзінше, бұл жаңа дәуірдің алғашқы 10 жылында Қытайда болған ұлы өзгерістердің жарқын көрінісі.

Гуанси қалай дамыды?

Сәуір айында Си Цзиньпин бүкіл ел бойынша 96 миллионнан астам ҚКП мүшесін қамтитын 38 сайлау округінің бірі Гуанси-Чжуан автономиялық округінен съезд делегаты болып бірауыздан сайланды.

Гуанси - Қытайдың оңтүстігіндегі Вьетнаммен шектесетін автономиялық аймақ, негізінен этникалық топтар тұрады және Оңтүстік-Шығыс Азиямен шекаралық саудада маңызды рөл атқарады. Соңғы жылдары Қытайдың ашықтығын одан әрі күшейтудің арқасында аудан Оңтүстік-Шығыс Азия елдері қауымдастығымен (АСЕАН) экономикалық байланыстарын нығайтып келеді.

2020 жылдың қарашасында Гуанси өзінің барлық 54 кедей округінде кедейшілікті жойып, сегіз кедей округте, оның ішінде этникалық топтар тұратын алты автономиялық округте кедейліктің түбімен жойылғаны туралы мәлімдеді.

Қытай ұлтының қауымдастық сезімін нығайту

ҚХР төрағасы ҚКП-ның ХХ ұлттық құрылтайында жасаған баяндамасында Қытай халқының қауымдастық сезімін нығайтуға күш салудың маңыздылығына тоқталды.

Қытай – біртұтас көпұлтты мемлекет. Ұлттық бірегейлік сезімін арттыру, елдің тұтастығы мен бірлігін әр уақытта сақтау, барлық этностың ортақ өркендеу мен даму жолындағы күш-жігерін біріктіру ҚКП-ның ұлттық саясатының мақсаты, - деді ол.

Аймақтық этникалық автономия жүйесі көптеген этникалық азшылықтар тұратын аудандар аймақтық автономияға ие болуы, автономды органдар құруы және мемлекеттің біртұтас басшылығымен өзін-өзі басқару өкілеттіктерін жүзеге асыруы керек дегенді білдіреді. Бұл негізгі саяси жүйе ел Конституциясында және «Аймақтық этникалық автономия туралы» заңда нақты белгіленген.

2021 жылы жарияланған үкімет есебіне сәйкес, этникалық топтар тұратын аймақтар кедейшілікпен күресте айтарлықтай жетістіктерге жетті. 2016-2020 жылдар аралығында бес автономиялық аудан – Ішкі Моңғолия, Тибет, Нинся, Синьцзян және Гуанси және көп ұлтты халқы көп үш провинция – Гуйчжоу, Юньнань және Цинхайда кедейлер саны 15,6 миллионға азайды.

Есепке сәйкес, барлық 28 шағын этникалық топта кедейлік жойылды.

Қытайда 56 ұлт өкілі тұрады. 2021 жылдың 1 қарашасында жүргізілген 7-ші (соңғы) Ұлттық халық санағы бойынша Қытай континентіндегі халық саны 1 миллиард 411 миллион 780 мың адам. Халық саны бойынша Қытай әлемде бірінші орында. Қытайдағы ең ірі ұлт – хань халқы – Қытайдың жалпы халқының 91,11 пайызын, басқа 55 ұлт өкілдері – 8,89 пайыз. Ханьдықтармен салыстырғанда басқа ұлттардың саны аз. Оларға мыналар жатады: чжуан, хуй, ұйғырлар, және, миао. маньчжурлар, тибеттіктер, моңғолдар, туцзя, буй, корейлер, дун. яо, бай, бал, қазақтар, дай, ли, лису, ше, лаху, ва, шуй, дунсян, наси, ту, қырғыздар, цян, Даура, мулао, галао, сибо, цзинпо, саларлар, буландар, маонань, тәжіктер, пуми, ну, ачандар, эвенки, цзино, өзбектер, цзинь, деан, югу, баоан, манба, дулундар, орочондар, татарлар, орыстар, гаошань, хэжэ және лоба. Олардың ішінде ең көп этникалық топ - чжуандар - 15,556 млн адам, ал ең азы — лобалар (2322 адам).

Еске сала кетейік, 16 қазан күні Бейжіңдегі Халық жиналысы үйінде Қытай компартиясының ХХ съезі ашылды. Дәл осы күні ҚХР басшысы Си Цзиньпин елдің алдағы 5 жылға арналған стратегиялық жоспарын айқындайтын баяндама жасады.

Қытайдың халықаралық баспасөз орталығының бағдарламасына қатысып жатқан қазақстандық екі журналист Бүкілқытайлық құрылтайға қатысып жатыр.