Қарапайым жұмысшыдан шебер жетекшіге дейін: еңбектің қадірін ұққан жан

Әрбір жаңадан бой көтерген үйдің, әрбір жөндеуден өткен бөлменің артында көзге көрінбейтін еңбек, жылдар бойы жиналған тәжірибе мен адал тер жатыр. Құрылыс – жай ғана кәсіп емес, бұл – адамдарға жаңа өмір сыйлау, олардың армандарын кірпішпен өріп шығу. Осындай жауапты, әрі ауқымды істің нағыз шебері – Мақсут Тәжібекұлы Махажанов. Ол еңбек жолын Астанада қарапайым құрылыс жұмысынан бастап, бүгінде Алматыда еурожөндеу ісінің білгірі ретінде танылған маман. Осы ретте BAQ.KZ тілшісі құрылыс саласының тәжірибелі маманымен тілдескен еді.

Қолынан іс келетін шеберлерге қашан да сұраныс бар. Бірақ Мақсут мырза үшін құрылыс – жай табыс көзі ғана емес, бұл – өзінің өмір жолы, жан дүниесіне жақын мамандық. Оның айтуынша, құрылысшы болу үшін тек құрал ұстай білу жеткіліксіз – адамда ұқыптылық, жауапкершілік пен көркемдік талғам да болуы қажет. Бұл – нағыз қол еңбегінің өнермен тоғысқан саласы.

Жалпы, соңғы жылдары қоғамда жұмысшы мамандықтарына деген көзқарас едәуір өзгеріп келеді. Бұрын жоғары білім алмаған адам елеусіз қалып қоятындай түсінік қалыптасқан еді. Ал бүгінде дәнекерлеуші, сантехник, құрылысшы, электрик, сылақшы сияқты кәсіп иелері еңбегімен ғана емес, табысы жағынан да бәсекеге қабілетті екенін дәлелдеп отыр. Жұмысшы мамандықтары – ел экономикасының тірегі. Өндіріс пен құрылыс, қызмет көрсету мен техникалық қызмет салалары – білікті жұмысшылардың арқасында дамиды.

Қазақстанда техникалық және кәсіптік білім беру жүйесіне ерекше көңіл бөлініп келе жатқаны қуантады. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев та өз жолдауларында кәсіптік білім мен жұмысшы мамандықтарының беделін арттыру керектігін жиі айтады. Өйткені кез келген елдің өндірістік қуаты мен инфрақұрылымдық әлеуеті – ең алдымен еңбек адамдарының қолында.

Мақсут Тәжібекұлының еңбек жолы – осының жарқын дәлелі. Ол көптеген нысандарда тер төгіп, өз ісіне деген сүйіспеншілігін шеберлікпен ұштастыра білген. Бүгінде ол – өз кәсібінен ләззат алып, өзгелерге үйренуге болатын маман. Әңгіме барысында ол бізге құрылыс саласының қазіргі жай-күйі, заманауи тенденциялар, жас мамандарға бағыт және жеке тәжірибесі туралы ой бөлісті. Құрылыс мәдениеті мен шынайы еңбектің қадірін бағалайтындар үшін бұл сұхбат – пайдалы әрі шабыттандыратын сыр-сұхбат болмақ.

– Мақсут мырза, құрылыс саласындағы еңбек жолыңызды қалай бастадыңыз?

– Менің құрылыс саласына келуім кездейсоқтық емес. Мектептен кейін арнаулы колледжде құрылыс технологиясын оқыдым. Бұл – мен үшін үлкен мектеп болды. Теория мен практиканы қатар алып жүруге тырыстым. Сабақтан бос уақытта да әртүрлі құрылыс нысандарында тәжірибе жинадым. Сол жылдары қолөнер мен есеп-қисаптың, физика мен эстетиканың құрылыс саласында қалай тоғысатынын түсіндім.

Еңбек жолымды Астанадағы шағын құрылыс компаниясында қарапайым жұмысшы болып бастадым. Алғашқы уақытым негізінен қара жұмыспен өтті: бетон араластырдым, сылақ жүргіздім, қабырға тұрғыздым, ауыр кірпіштерді көтеріп, күннің ыстығында да, жаңбырда да далада еңбек еттім. Бір қарағанда бұл ауыр әрі жұрт аса назар аудара бермейтін жұмыс сияқты көрінуі мүмкін. Бірақ дәл осы қарапайым еңбек мені шыңдады. Бұл саланың нағыз мәнін сол кезде ұқтым. Әр кірпішті дұрыс қою, әрбір сылақты тегіс түсіру – бәрі де шеберлікті талап етеді.

– Астанадан кейін Алматыға қоныс аударыпсыз. Бұл шешімнің себебі неде?

– Иә, рас. Бұл – ойланбай жасалған қадам емес. Біріншіден, Алматының табиғаты жұмсақтау, климаты да жылы. Балаларға, отбасыға жайлы. Екіншіден, мұндағы құрылыс саласының қарқыны өте жоғары. Қалада әрдайым жөндеу, жаңарту, қайта құру жұмыстары жүріп жатады. Құрылысшы үшін бұл – мүмкіндіктер алаңы. Әсіресе, еурожөндеу жұмыстарына сұраныс көп. Алматы тұрғындарының эстетикалық талғамы жоғары, сол себепті сапалы әрі заманауи жөндеу қызметтеріне үнемі мұқтаждық бар.

Алғашында бұл қалада өз орнымды табуға біраз уақыт кетті. Бірақ өз ісіңе сеніп, адал еңбектенсең – тапсырыс та, ұсыныс та үзілмейді. Қазір тұрақты клиенттерім бар. Бір үйді жөндеген соң, ол отбасы мені досына, туысына ұсынады. Осылайша бір-біріне сеніммен жолдайтын, тұрақты тұтынушылар қалыптасады. Бұл – шынайы шеберлік пен жауапкершіліктің жемісі.

– Қазір сіз үй ішіне еурожөндеу жасайтын бригада басқарасыз. Бұл салада не маңызды?

– Ең бастысы – сапа мен адалдық. Қазір адамдардың талғамы өсті. Бұрын бір қабырғаға түс өзгертіп, еден ауыстырсақ, соның өзі "жөндеу" саналатын. Ал қазіргі клиент мұқият қарайды: дизайн қандай, жарық қайда түседі, кеңістік қалай ұйымдастырылған, материал қаншалықты сапалы, қауіпсіз бе, экологиялық талаптарға сай ма – бәрін сұрайды. Сондықтан шебер тек қолмен емес, баспен де жұмыс істеуі керек.

Жөндеу – бұл жай ғана бір бөлмені ретке келтіру емес. Бұл – адамның өміріне жаңа тыныс беру. Үй – әр адамның ішкі әлемінің көрінісі. Демек, біз тек қабырға сылап, төбе бояп қоймаймыз, біз адамның көңіл-күйін де жаңартамыз. Мен үшін әр пәтер – бір тарих, әр отбасы – бір әлем. Сол әлемді құрметтеп, үлкен жауапкершілікпен жұмыс істеу керек.

Менің бригадамда әр маман – өз ісінің шебері. Бірі электрик, бірі сылақшы, бірі кафель қояды. Біз әр жұмысты сапалы орындауға тырысамыз. Жөндеу барысында клиенттің қалауы мен кеңесімізді ұштастырып, ортақ шешімге келеміз. Кейде клиенттің ойлаған шешімі интерьерге жараспай жатады, сонда ақылдасып, нақты дәлелмен басқа ұсыныс айтамыз. Тапсырыс берушімен ашық сөйлесу – сенім мен сапаның кілті.

Тағы бір маңызды нәрсе – уәде мен уақыт. Егер он күнде бітіреміз десек – он күнде бітіру керек. Қазіргі адамдарда уақыт – алтын. Күні бойы жұмыс істеп жүрген адам кешке үйіне тыныш, таза, әдемі жерге келгісі келеді. Біз соған жағдай жасауымыз керек.

Тапсырыс беруші бізге үйін сеніп тапсырады. Бұл сенім – үлкен жауапкершілік. Бізге "ақшасын төлесе болды" деген көзқарас жат. Әр жобаны өз үйімізді жөндеп жатқандай қабылдаймыз. Тіпті кейде "осы отбасы мына бөлмеде баласын ойнатады екен", "мына ас үйде таңғы шәй ішіледі" деп ойлап, соған сай барынша ыңғайлы, жылы, жарық етіп жасаймыз. Өйткені үй – тек қабырға мен төбе емес, бұл – өмір сүретін кеңістік.

Қысқасы, бұл саланың сәтті болуы – тек құрал-сайман мен бояуға емес, адамның шынайы ниетіне, еңбекке деген құрметіне байланысты.

– Заманауи құрылыс пен бұрынғы құрылыс арасында қандай айырмашылық бар?

– Қазір бәрі өзгерді. Құрылыс саласы тоқтамай дамып келеді. Бұрынғыдай балға мен араны алып, кірпіш пен цементпен ғана шектелетін заман емес қазір. Технологияның озық жетістіктері құрылысқа да сіңіп жатыр. Мысалы, қазір қабырға өлшеу үшін рулетка емес, лазерлік өлшегіш қолданамыз. Еденнің деңгейін миллиметрге дейін дәлдеп, арнайы құрылғылармен тексереміз. Бұрын бұл мүмкін болмаған.

Материалдар да мүлде басқа. Бұрын тек гипс, цемент, ағаш қолдансақ, қазір заманауи, экологиялық таза, ұзаққа шыдайтын, отқа төзімді, тіпті дыбыс оқшаулайтын материалдар бар. Бұрын "үй суық болмауы керек" деген бір ғана талап болса, қазір жылу оқшаулау, дыбыс сіңіру, ылғалға төзімділік – бәрі ескеріледі.

Ең үлкен айырмашылық – тапсырыс берушінің рөлінде. Бұрын шебер "мен қалай білем, солай жасаймын" десе, қазір клиенттің талғамы бәрінен жоғары тұрады. Қазір әр бөлме – дизайнерлік жоба бойынша жасалады. Алдын ала 3D визуализация жасаймыз, түс таңдаудан бастап, жарық көздерінің орналасуына дейін бірге келісіп отырамыз. Тіпті кей клиенттеріміз шетелдік трендтерді мысалға келтіріп, "мынадай стиль қалай болады?" деп өздері де ұсыныс айтады. Бұл – халықтың талғамының өскенін көрсетеді.

Қысқасы, құрылыс енді тек шеге қағып, қабырға сылау емес, бұл – сәулет пен технология, инженерлік ой мен эстетиканың тоғысқан күрделі әрі қызықты саласы. Бүгінгі құрылыс – кешегімен мүлдем салыстыруға келмейді. Бірақ соның өзінде шынайы еңбек пен адалдық бұрынғыдай басты құндылық болып қала береді.

– Есіңізде қалған ең ерекше тапсырыс қандай болды?

– Бірде Алматыда жас отбасы жаңа пәтер алып, оны толықтай балаға қауіпсіз әрі эстетикалық етіп жасауды сұрады. Бәрін табиғи материалмен, жұмсақ бұрыштармен, жарқын түстермен әрлеу керек болды. Бір ай еңбектендік. Кейін кішкентай баласы жалаңаяқ жүгіріп жүріп, «рахмет!» дегені жүрегіме ерекше жылы тиді. Мұндай сәттер – еңбектің шынайы бағасы.

– Қазіргі жастардың құрылыс саласына көзқарасы қандай деп ойлайсыз?

– Жастардың ішінде өте алғырлары бар. Бірақ көпшілігі бұл саланы «қара жұмыс» деп көреді. Шын мәнінде, құрылыс – тек еңбек емес, өнер. Әр есік, әр қабырға, әр розетка – адамның өмірінің бір бөлігі. Мен жастарға: «Егер шебер болсаң – сұраныс та, табыс та болады» – деп айтқым келеді. Бүгінде өз ісін дөңгелеткен құрылысшылар – кәсіби мамандар қатарына енеді.

– Болашаққа қандай жоспарыңыз бар?

– Менің арманым – толық сервистік құрылыс компаниясын ашу. Яғни жобалаудан бастап, кілт тапсыруға дейінгі қызмет көрсету. Қазір соның іргесін қалаудамыз. Сонымен қатар, жас құрылысшыларды үйретіп, өз тәжірибеммен бөлісуге дайынмын. Елімізде сапалы құрылыс мәдениетін қалыптастыру – бәріміздің ортақ борышымыз.

Мақсут Тәжібекұлымен өткен бұл сұхбат – тек құрылысшы мамандығы жайлы емес, нағыз еңбектің, табандылық пен адалдықтың құндылығын көрсететін әсерлі әңгіме. Қарапайым жұмысшыдан шебер маман, бригада жетекшісіне дейінгі жол – нағыз өмір мектебі. Құрылыс саласының тынысы мен тереңдігі, заманауи талаптары мен адамға деген ықыласы осы сұхбат барысында айқын көрінді.