Онкомаммолог: Сүт безі обыры жыл санап жасарып келе жатқандығымен қауіпті

Бүгінгі таңда сүт безі обыры – ең көп таралған онкологиялық аурулардың қатарында екендігі белгілі. Оның үстіне, жыл санап ауру жасарып келеді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Дерттің жасаруына не себеп? Неліктен бұл ауру қатер тобына жатқызылады? Оның алдын алу үшін не істеу керек? Осы және өзге де сұрақтарға елордадағы Ұлттық ғылыми онкология орталығының онкохирург, маммолог дәрігері Аяжан Акитбаева жауап берді.

- Аяжан Есімханқызы, сүт безі обыры әйелдердің қатерлі ісік құрылымында бірінші орында тұрғаны белгілі. Оның себебі неде?

- Сүт безінің қатерлі ісігі – бұл сүт безінің қатерлі және көп факторлы ауруы, оның дамуы сыртқы себептер мен гормондардың әсерінен жасуша геномының өзгеруімен байланысты. Оның пайда болу себептері туралы көптеген факторлар бар, бірақ олардың ешқайсысы сүт безі ісігінің мұндай таралуына негізделген нақты жауап бермейді. Аурудың негізгі себептеріне тұқым қуалаушылық, ұрпақты болу жүйесінің ерекшеліктері, денсаулықтың қатар жүретін бұзылыстары жатады. Айтпақшы, сүт бездерінің жағдайы әйелдің гормоналды фонымен тікелей байланысты. Өз кезегінде, дененің гормоналды тепе-теңдігі өмір салтына, жаман әдеттерге, стреске, экологияға және басқаларға байланысты болады. Ұрпақтан-ұрпаққа берілетін ген болған кезде тұқым қуалайтын фактор маңызды рөл атқарады. Біз бір отбасында, мысалы, әжесінің, анасының немесе әпкесінің сүт безі қатерлі ісігін көргенде, қызына да қауіпті болатынын ескертеміз. Зертханаларда BRCA1 және BRCA2 гендеріне талдау жасауға болады-бұл сүт безі қатерлі ісігіне бейімділіктің генетикалық талдауы. Яғни әйел осы генді мұра еткенін біле алады, осыған байланысты сүт безі обырының даму ықтималдығы артады.

Сондай-ақ етеккірі ерте басталған және кеш басталған менопаузасы бар әйелдер сүт безі қатерлі ісігінің қаупіне жиі ұшырайды. Егер әйел өмір бойы жүктілік болмаса немесе олардың біріншісі түсік жасатумен тоқтатылса, ауру қаупі артады. Сонымен қатар гормоналды контрацептивтерді ұзақ уақыт қолдану әйелдің кеудесінің денсаулығына әсер етуі мүмкін. Сондықтан қолданылатын гормоналды препараттардың мөлшерін түзету маңызды.

- Кімдер қатер тобына жатады?

- Өкінішке қарай, біз сүт безі қатерлі ісігінің жыл сайын жасарып келе жатқанын байқаймыз. Бұл өте қорқынышты. Егер осыдан бес жыл бұрын біз 1986-1988 жылдардағы қыздарды жас пациенттер деп санасақ, қазір бізге 2000-2002 жылы туған қыздар жүгінеді. Сондай-ақ жас қыздарда бұл патология агрессивті түрде жүретінін ескеру маңызды, бұл емдеуді қиындатады.

Жалпы, сүт безінің қатерлі ісігі – бұл жасуша мутациясының нәтижесінде пайда болатын ауру. Ауру сүт түтіктерінде немесе безді тіндерінде басталуы мүмкін. Бірнеше жылдан бері сүт безі ісігі әлемдегі қатерлі ісіктің әрбір сегізінші жағдайын құрайды. Бұл әйелдерде жиі кездесетін қатерлі ісік.

Бастапқы кезеңдерде ісіктің пайда болуы ауыртпалықсыз және іс жүзінде асимптоматикалық болып табылады, сондықтан ерте кезеңдерде сирек диагноз қойылады. Өлім-жітімнің жоғары деңгейі метастаздармен байланысты, олар бүкіл денеге таралады және ең алдымен лимфа түйіндеріне, содан кейін басқа мүшелерге әсер етеді. Сүт безі қатерлі ісігі неғұрлым ұзақ диагноз қойылмаса, соғұрлым патологиялық жасушалар пайда болады және ауруды жеңу мүмкіндігі аз болады.

Сүт безінің қатерлі ісігі оның болжамсыздығымен қауіпті, ол векторлық ауруларға жатпайды жәнеоныңдамуы,мысалы, жатыр мойныобырысияқтыбелгілі вирустық немесебактериялық инфекциялардың салдарынан пайда болмайды. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының статистикасы бойынша, жағдайлардың жартысына жуығы сүт безі қатерлі ісігі белгілі бір қауіп факторы жоқ әйелдерге әсер етеді, тек олардың барлығы әйелдер жәнеолардың жасы40жастан асқан нәзікжандыларға ықпалын тигізеді.

- Қатерлі ісіктің пайда болғанын қалай білеміз? Дәрігерге қай кезде жүгінген абзал?

- Сүт безінің қатерлі ісігінің жалпы ерте белгілеріне мөлшерінің, пішінінің өзгеруі, кеудеде түйіннің пайда болуы жатады, көбінесе  ауырсынусыз болады. Сондай-ақ тартылу, қызару, жаралардың пайда болуы және сүт безінің терісіндегі басқа өзгерістер.Сонымен қатар емізіктен патологиялық немеседақтардың пайда болуы қатерлі ісіктің дамуының белгілері болып табылады.Сондықтан кез келген қыз баласы өзінің сүт бездерінің жағдайына назар аударуы керек. Яғни айна алдында сүт бездерінің терісін мұқият тексеру керек. Онда "лимон қабығы" істеппес тері, қызару, қоюлану немесе қабыршақтану болмауы керек. Емізік айналасындағы тері таза және бөртпесіз болуы қажет. Сондай-ақ әрбір сүт безін мұқият тексеру қажет:олардың мөлшерінде,пішінінде және контурында қандай да бір өзгерістер бар ма? Міне, соған назар аударған жөн. Екі сүт бездерінің симметриясына көңіл бөлу керек. Қазір көптеген қатерсіз түзілімдер құрылымы бойынша өзгеруде. Бұрын ісіктер нақты диагноз қойылған делік. Жақында біз босанғаннан кейінгі кезеңде немесе жас кезінде тұқым қуалаушылыққа байланысты емес кейбір өзгерістерге байланысты пайда болған әйел денесіндегі қатерсіз өзгерістерді байқадық. Көбінесе бұл кеуде жарақаттары, стресс, қатар жүретін аурулармен байланысты гормоналды бұзылулар. Бұл сондай-ақ қатерсіз өсінділер болуы мүмкін: фиброаденома,киста,интрапротикалық папиллома немесе диагноз қойылған мастит, бірақ дифференциалды диагностикада аурудың басқа түрлері анықталды.

- Қандай факторлар сүт безі обырына шалдығу қаупін арттыруы мүмкін деп айта аласыз?

- Сүт безі қатерлі ісігінің даму қаупін арттыратын факторларға мыналар жатады: жас ұлғаюы (40 жастан асқан); артық салмақ; алкогольді шамадан тыс тұтыну, темекі шегу; отбасылық сүт безі қатерлі ісігінің; радиацияның әсері; репродуктивті тарих (етеккірдің басталу жасы, бірінші жүктілік және менопауза); генетикалық бейімділік, BRCA1, BRCA2 және PALB-2 гендерінде мутациялардың болуы (сүт безі қатерлі ісігінің даму қаупін 60-80 пайызға арттырады, сондықтан Еуропаның кейбір елдерінде бұл сүт бездерін толық профилактикалық алып тастаудың көрсеткіші болып саналады); постменопаузадағы гормондық терапия. Сүт безі қатерлі ісігінің қаупін төмендететін факторлар: дұрыс ұйқы режимі және жұмыс кестесі; жеткілікті физикалық белсенділік; дұрыс тамақтану және жаман әдеттерден бас тарту; дене салмағын дұрыс ұстау; гормоналды контрацептивтерді, стероидты гормондарды ұзақ уақыт қолданудан бас тарту; белсенді репродуктивті кезеңдегі жүктілік, емшек сүтімен емізу; жасанды түрде үзілген жүктіліктің болмауы.

- Сүт безі обырының диагностикасы қандай?

- Маманның профилактикалық тексерулері қатерлі ісік ауруын уақтылы диагностикалаудың бір әдісіне жатады. Маммолог кеудедегі анықталған өзгерістердің сыни және қауіпті екенін анықтайды, пациентті есепке алады және қосымша зерттеулерді ұсынады. Сүт безі ауруының барлық басқа себептерін болдырмау үшін маммологқа бару қажет. РМЖ диагностикасы мен сатысы үшін қолданылатын зерттеулер: УДЗ; КТ-компьютерлік томография; ПЭТ-КТ-позитронды-эмиссиялық және компьютерлік томография; МРТ-магнитті-резонансты бейнелеу; ісік маркерлеріне арналған тесттер; биопсия; гормондарға қан анализі; остеосцинтиграфия; дуктография; емізік секрециясын зертханалық зерттеу.

- Ауруды ерте мерзімде анықтау мүмкіндігі бар ма?

- Диагностиканың өте кең таралған және қолжетімді әдісі — сүт бездерінің ультрадыбыстық зерттеуі. Біз оны жылына екі рет — семестрдің басында және соңында жасауды ұсынамыз. 18 жастан бастап әр қыз баласына диагностикадан өтіп, маммологпен кеңесу ұсынылады. Эндокриндік бұзылулар нәтижесінде пайда болатын киста және фиброаденома сияқты қатерсіз өсінділер жиі кездеседі. Динамикалық бақылау кезінде қатерсіз ісік әйелдің өміріне ешқандай қауіп төндірмейді. Бірақ оларды дұрыс диагностикалау керек және қажет болған жағдайда консервативті немесе хирургиялық жолмен емдеу керек.

- Қатерсіз ісік әрі қарай қатерлі ісікке айналып, өсіп кету қаншалықты?

- Ондай жағдайлар кездеседі, бірақ өте сирек. Дұрыс диагноз қойылған кезде қатерсіз ісік қатерлі ісікке айналмауы керек. Көбінесе қыздар бізге тұрғылықты жері бойынша емханаларда түсірілген ультрадыбыстық немесе маммографияның дайын талдаулары мен суреттерімен жүгінеді. Біз бұл зерттеулерді міндетті түрде тексереміз, ал маммолог сүт бездерін қайта пальпациялайды. Қажет болса, науқас ультрадыбыстық, контрастты маммографияға жіберіледі, ультрадыбыстық бақылаумен жұқа инелі биопсия немесе трепан биопсиясы жасалады, содан кейін дәл диагноз қойылады.

- Ультрадыбыстық зерттеу мен маммографияның айырмашылығы неде?

- Ультрадыбыстық зерттеу-бұл сау сүт безі тіндерін патологиялық түзілімдерден ажыратуға мүмкіндік беретін зерттеу әдісі. Бұл әдіс арқылы біз лимфа құрылымын бағалай аламыз және ісік мөлшерін анықтай аламыз. Маммография-бұл сүт бездерін рентгендік тексеру. Маммографтар жақсы суреттер түсіреді, бұл қате диагнозды азайтады. Бұл құрылғы ультрадыбыстық көмегімен көрінбейтін тіндердің ісік түзілімдерін дәлірек бейнелеуге мүмкіндік береді. Маммографияның сүт бездерінің ультрадыбыстық зерттеуінен айырмашылығы-нәтиженің жоғары дәлдігі. Диагностиканың қандай әдісін қолдану керектігін тек маммолог таңдауға құқылы. Егер қыздарға кейде ультрадыбыстық процедура жеткілікті болса, онда егде жастағы әйелдерге маммография тағайындалуы мүмкін. Дәрігер ретінде мен маммограммадан өткен барлық әйелдерге суреттерін алуға кеңес беремін. Сізге дәл диагноз қою үшін маммологқа осы тұжырымдармен хабарласыңыз. Себебі көбінесе олар бізге тексеруге суреттер мен қорытындыларсыз келеді. Қазақстанда барлық қазақстандықтар үшін Ұлттық скринингтік бағдарлама түрінде үлкен мүмкіндік бар. Мұны бағалау керек, өйткені барлық елдерде мұндай скринингтік жүйе жоқ. Егер сіз өзіңіздің емханаңызға барып, сүт бездерінің ультрадыбыстық зерттеуін немесе маммографиясын сұрасаңыз, сізден ешкім бас тартпайды. Бізге келген пациенттердің көпшілігі скринингтің арқасында ісік тапқанын ескеру маңызды.

- Сүт безі обырының пайда болуының неше сатысы бар?

- Сүт безі қатерлі ісігінің даму процесі 5 кезеңге бөлінеді: Нөлдік кезең. Ол ісіктен тыс рак клеткаларының болмауымен сипатталады. Бұл кезеңде сүт безі қатерлі ісігін тану өте сирек кездеседі. Бірінші кезең. Ісік диаметрі 2 см-ге дейін жетуі мүмкін, оны негізінен дәрігер анықтайды, өйткені нақты шекаралардың болмауына байланысты оны өз бетінше сезіну қиын. Екінші кезең. Ісік 5 см-ге дейін ұлғаяды.рак клеткалары аксиларлы лимфа түйіндеріне әсер етеді. Үшінші кезең. Ісік 5 см-ден асады. Бұл жерде негізінен лимфа түйіндері негізінен зардап шегеді. Төртінші кезең. Метастаздар басқа органдарға – өкпеге, бауырға және басқа да ағзаларға таралу қаупі жоғары.

- Егер сүт безі обыры уақытында анықталса, толықтай емделіп шығуға қаншалықты үміт болады?

- Сүт безінің қатерлі ісігі басқа онкологиялық ауруларға қарағанда өте жақсы емделеді. Сондықтан егер әйелде сүт безі қатерлі ісігі ерте анықталса, бұл жақсы нәрсе. Ісік әртүрлі болуы мүмкін және қатерлі ісіктің әр түрінің өзіндік болжамы бар. Тек маммолог қана емдеуді дұрыс таңдай алатынын атап өткім келеді. Өзін-өзі емдеудің қажеті жоқ, халықтық емшілердің немесе қарапайым адамдардың қызметтерін пайдалану қажет емес. Уақытты жіберіп алмау және дұрыс емдеу әдісін жедел таңдау маңызды. Бірнеше нұсқа болуы мүмкін, олар онкологиялық диспансердегі консилиум кезінде әр пациентке жеке таңдалады, көбінесе емдеу кешенді, оған химиотерапия, хирургиялық емдеу, сәулелік және гормондық терапия кіреді.

- Ал асқынып кеткен жағдайда емдеудің қандай тәсілін қолданасыздар?

- Өкінішке қарай, әр түрлі себептерге байланысты дамыған кезеңдер бар. Мұны білу бізге ауыр тиеді, бірақ көптеген пациенттер емделмеу туралы өз бетінше шешім қабылдайды. Емдеу тактикасы бастапқыда дұрыс таңдалмаған жағдайлар да жиі кездеседі. Бірақ мұндай жағдайларда да біз көпсалалы топпен бірлесіп емдеудің одан әрі тактикасын таңдаймыз. Біз үшін әйелді үмітсіз қалдырмау маңызды. Негізінен аурудың дамыған сатысы бар әйелдерге демеуші симптоматикалық терапия тағайындалады.

Қатерлі ісіктің түрі мен сатысын анықтағаннан кейін мамандар әр науқас үшін ең қолайлы ем болып саналады. Біз жұмыстың ерекшелігін ескереміз, өйткені сүт безі қатерлі ісігі тек әйелдерде ғана емес, мужчинерде де болуы мүмкін. Эстетикалық компонентке ерекше назар аударылады. Сүт безі обырын емдеудегі онкопластикалық хирургия. Хирургиялық емдеу сүт безін ішінара (лумпэктомия) немесе толық (мастэктомия) алып тастауды білдіреді. Мастэктомияны орындау көрсеткіштері: ісік пен сүт безінің мөлшері кеудені сақтауға мүмкіндік бермейді; қатерлі ісік теріге немесе кеуде қабырғасына әсер етті; ауру бүкіл кеудеге таралды ісік пайда болу және оның қайталану қаупі артатын генетикалық мутациялардың болуы.

Аурухана дәрігерлері мүмкіндігінше ісікті хирургиялық жолмен кесу кезінде сүт безі тіндерінің жоғалуын азайтуға тырысады. Ағзаны сақтау операциялары пациенттің кеудесін сақтауға және одан әрі қалпына келтіруге бағытталған. Орган сақтайтын операцияға көрсеткіштер: қатерлі ісік дамудың ерте сатысында; метастаздар басқа тіндер мен мүшелерге таралмады; сүт безінің мөлшері осындай операция жасауға мүмкіндік береді; операциядан кейін міндетті сәулелік терапия курсынан өту мүмкіндігі; науқастың тілегі сақтау кеуде. Орган сақтайтын операцияға қарсы көрсеткіштер: жүктілік; емшекпен емізу; қант диабеті; жұқпалы немесе жыныстық жолмен берілетін аурулардың болуы; сүт безіндегі бірнеше ісік; қатерлі ісіктің кеш сатысы.

Химиотерапия операциядан кейін де, оған дейін де тағайындалуы мүмкін. Операция алдындағы химиотерапия-сүт безін сақтай отырып, массаны жою мүмкіндігі пайда болуы үшін бастапқы ісікті азайту үшін тағайындалады. Операциядан кейінгі химиотерапия-метастаздарды жою және олардың болашақта пайда болуын болдырмау үшін қажет.

Сәулелік терапия үш жағдайда сүт безі қатерлі ісігін емдеу үшін қолданылады: операциядан кейін қайталанудың алдын алу ретінде; жойылмайтын ісіктерді симптоматикалық (паллиативтік) емдеу кезінде; асқынулар болған кезде (ауырсыну, жұлынның немесе мидың қысылуы) қашықтағы метастаздарды симптоматикалық емдеу үшін.

- Ауру емделген соң қайта қайталануы мүмкін бе?

- Емдеуден кейін қатерлі ісіктің қайта оралуы рецидив деп аталады. Қайталануды болжаудың маңызды факторлары: лимфа түйіндеріндегі метастаздардың болуы және саны; ісік мөлшері және қатерлі жасушаларда кездесетін эстроген рецепторлары; қатерлі ісіктің саралау дәрежесіне байланысты болады. Әр пациенттің жағдайына қарай әртүрлі болуы мүмкін.

- Өзіңіз жұмыс істейтін онкоорталыққа емделуге қалай баруға болады? Пациенттің қолында қандай талдаулар болуы шарт?

- Біз еліміздің әр өңірінен келген барлық пациенттерді қабылдаймыз. Бізде байланыс орталығы арқылы жазылуға болатын емхана бар. Әйел онкомаммологқа кездесуге келгенде, оның қолында сүт бездерінің ультрадыбыстық зерттеуі немесе маммография болуы керек. Егер әйелде қатерлі ісік расталса, онкомаммолог хаттамаға сәйкес стандартты зерттеулерді тағайындайды: мидың МРТ, кеуде және іш қуысының компьютерлік томографиясынан өтуі керек. Сондай-ақ егер пациентте қандай да бір қатар жүретін аурулар болса, маман қосымша контрастпен жамбас мүшелерінің МРТ және бүкіл дененің ПЭТ КТ толық тексеруін тағайындайды. Бұл организмде алыс метастаздардың бар-жоғын анықтау үшін қажет.

- Ал емдеу қалай жүргізіледі? Емдеу әдістері, соның ішінде мультидисциплинарлық консилиум туралы толығырақ айтып берсеңіз.

- Хирургтар, онкомаммологтар, химиотерапевтер, психологтар, радиациялық онкологтар және басқа да мамандар кіретін мультидисциплинарлы консилиумда пациентті емдеу тактикасы анықталады. Біз ісіктің кіші түрінің, гормоналды жағдайдың, аспаптық және зертханалық зерттеулердің деректеріне сүйене отырып, әр жағдайды бірге талқылаймыз, содан кейін біртұтас шешім қабылдаймыз. Мысалы, науқас үшін емдеу жоспары жасалады: бұл ісікті хирургиялық жолмен алып тастау немесе алдымен химиотерапия. Қазір зерттеудің барлық хаттамалары мен әдістемелері ай сайын жаңартылып отыратынын атап өткім келеді. Біздің дәрігерлер шетелге шығуға, оқуға, тағылымдамадан өтуге, жаңартылған шетелдік хаттамаларды зерделеуге және пациенттерді емдеудің жаңа әдістерін енгізуге тырысады.

- Қазақстандықтар өз елімізде осындай емдеу әдістері бола тұра, неліктен шетелде емделуді таңдайды?

- Бізде шетелде емделгеннен кейін бізге келген көптеген науқастар бар. Бұл көбінесе Түркияда, Кореяда және Германияда емделген науқастар. Бұл елдерде қолданылатын хирургиялық емдеу біздікінен еш айырмашылығы жоқ деп айтқым келеді. Біздің орталықтың мамандары жедел емдеу мен реконструктивті-қалпына келтіру емінің барлық заманауи әдістерін меңгерген. Жалғыз айырмашылық - шетелде емдеу ақылы негізде жүргізіледі.

- Көп әйел адамдар әрі қарай жанама ықпалы болады деп қорқып, химиотерапиядан бас тартып жатады дегенді естиміз. Ондай пациенттермен қалай жұмыс істейсіздер? Мұндай жағдайларда пациент пен психолог арасында диалог қалай жүреді?

- Әрине, емдеудің бірінші кезеңі химиотерапия тағайындалған әйелдерге оны қабылдау өте қиын. Олар бұл әдіске ауыр қарайды, сондықтан мұндай жаңалықты қабылдауға уақыт қажет. Консилиум кезінде бізде психотерапевт бар, ол қажет болған жағдайда науқастың эмоционалды жағдайымен жұмыс істейді және онымен сөйлеседі. Алайда көбінесе әңгімені емдеуші дәрігер жүргізеді, ол осы емдеу әдісінің маңыздылығын түсіндіреді. Біз әрқашан пациенттерді жігерлендіруге тырысамыз, өйткені әйелдің эмоционалды фоны онкологиялық ауруларды емдеуде маңызды рөл атқарады. Қалай болғанда да, көптеген пациенттер химиотерапияны операциядан гөрі қорқынышты деп санайды. Бірақ, шын мәнінде, керісінше. Қатар жүретін ауруларды ескере отырып, хирургиялық араласу кезінде қандай асқынулар болуы мүмкін екенін ешқашан болжай алмайсыз. Әрине, химиотерапияның жанама әсерлері бар, соның ішінде шаштың түсуі, жүрек айнуы, құсу, әлсіздік және басқа да ықпалы көп. Бұл әйелдердің көпшілігін алаңдатады. Бірақ денедегі бұл реакциялар уақытша деп айтқым келеді. Емдеуден кейін қыз әл-ауқаттың жақсарғанын байқауы мүмкін: оның шашы біртіндеп өсе бастайды және тері құрылымы жақсарады.

- Ал сүт безі обыры жүктілік кезінде анықталса, қалай емделеді және баланы сақтап қалуға мүмкіндік бола ма?

- Әйел денесіндегі гормоналды өзгерістерге байланысты сүт безі қатерлі ісігінің пайда болу қаупі бар. Егер сүт безінің ісігі жүктілік кезінде пайда болса, мәселе мультидисциплинарлық комиссияда жеке шешіледі, онда міндетті түрде акушер-гинеколог қатысуы керек.

- Қандай жағдайда кеудені алып тастауға тура келеді?

- Біз әрқашан гистологиялық зерттеуден бастаймыз. Егер әйелде қатерлі ісіктің агрессивті түрі болса, ол өте тез таралады немесе кеудесі кішкентай болса және теріге еніп, бұлшықетке енсе, біз радикалды мастэктомияны, яғни сүт безін алып тастауды тағайындаймыз. Сондай-ақ, біз сүт безін сақтаған кезде радикалды резекция жасаймыз. Егер пациенттің гормоналды фоны жақсы болса, ісік пен сүт безінің мөлшері кеудені сақтауға мүмкіндік берсе, онда одан әрі сәулелік немесе гормондық терапиямен резекция жасауға болады. Сонымен қатар біздің орталықта имплантанттар, экспандерлер немесе өз тіндері арқылы бір мезгілде және кешіктірілген сүт бездерін қалпына келтіру қызметтері бар. Хирургиялық араласулар, кез келген медициналық процедуралар сияқты, тәуекелсіз емес. Сондықтан біз әрқашан әйелдерге ықтимал асқынулар туралы ескертеміз. Бұл қан кету, инфекциялар, жараларды ұзақ уақыт емдеу болуы мүмкін. Бұл әсіресе химиотерапиядан өткен науқастарға қатысты. Хирургиялық араласу кезінде науқас қатты қан кетуі мүмкін, өйткені ол күшті химиотерапия алды.

- Кеуденің көлемін үлкейту мен пішінін жақсартуға арналған пластикалық операция мен онкооперациядан кейін пластиканы салыстыруға келе ме?

- Қазір біздің орталық онкопластика және реконструктивті пластикке маманданған. Маммопластиканы күшейту әдетте пластикалық хирург немесе пластикалық хирург мамандығы бар онкохирургпен айналысады. Көлемді ұлғайту және пішінді жақсарту үшін кеудеге арналған пластикалық хирургияны онкопластикамен салыстыруға болмайды. Себебі әдеттегі күшейтетін маммопластика эстетикалық мақсатта жасалады. Хирургтың сүт бездерінде неоплазмасы жоқ сау әйелге операция жасау факторын ескеру маңызды. Сондай-ақ пластикалық операциямен емдеу жылдамырақ және кесу аз болады. Біздің мамандар жыл сайын эстетикалық операциялармен қатар онкопластикалық операцияларды орындау үшін біліктілігін арттырады. Жыл сайын біз нәтижелерімізді жақсартамыз, жаңа әдістер мен әдістерді енгіземіз. Егер біз 2018-2019 жылдары жасаған операцияларды қазіргі операциялармен салыстыратын болсақ, онда бұл екі түрлі деңгей. Енді біз теріге минималды кесулер жасауға тырысамыз. Онкопластикалық хирургияның ерекшелігі - хирургтар сүт безін толығымен алып тастайды. Әрине, осындай агрессивті әдіспен терідегі жаралар сәл басқаша жазылады, өйткені тері мен тері астындағы май қабаты қалады, ол имплантты барлық жағынан жабады. Сонымен қатар аксиллярлық лимфодиссекция қосымша жүргізіледі. Біздің орталықтағы аксиллярлық лимфодиссекция контрастпен БСЛУ әдісін қолдана отырып жүзеге асырылады. Бұл диагностикалық зерттеу үшін сигналдық аксиллярлық лимфа түйіндерін анықтауға және жоюға мүмкіндік береді. Бұл әдістің артықшылығы мынада, егер экспресс-биопсия нәтижелері бойынша қажет болмаса, ішінара немесе толық лимфодиссекцияны орындаудың қажеті жоқ, операция жасалған жоғарғы аяқтың ауыруы мен ісінуі аз болады, оңалту мерзімі, операциядан кейінгі аймақтағы серома уақыты қысқарады.

- Сүт безі обырын болдырмау үшін қандай профилактикалық шаралар бар?

- Аз ғана симптомдары болған кезде - кеудеде бір нәрсе ерекше болып көрініп, ауырсыну болса, дереу маммологқа хабарласыңыз. Кез келген патологияны кеш сатысында емдегеннен гөрі алдын-ала алдын-алу жақсы. Қатерлі ісік соңғы кезеңдерде, ыдыраумен, метастаздармен емдеу әлдеқайда қиын, емдеу өте қиын және физикалық және психикалық. Барлық әйелдер, жасына қарамастан, күнделікті кеудесінің жағдайын тексеруге кеңес бергісі келеді. Сондай-ақ сіз қандай гормоналды препараттарды қолданатындығыңызға және олардың сіздің денеңізге қалай әсер ететініне назар аударыңыз. Гинекологпен кеңесу, сондай-ақ қалқанша безі мен жамбас мүшелерінің ультрадыбыстық зерттеуі әрқашан маңызды. Әрқашан өмір салтына назар аударыңыз. Дене салмағы, жаман әдеттер және қатар жүретін аурулар маңызды рөл атқарады. Әрбір әйел өзінің денесі мен денсаулығына тек өзі жауап беретінін есте ұстауы керек.

- Әңгімеңізге рахмет!