Бақыт Сұлтанов: Өңірлік сауда – бұл экономикалық өзара іс-қимылдың мүлдем басқа деңгейі

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Кеше Түркіменстанда үлкен және маңызды іс-шара өтті. Орталық Азия мемлекеттерінің басшылары өзара ынтымақтастықтың «сағаттарын салыстырды», деп жазды ҚР Сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтанов әлеуметтік желідегі парақшасында.

Жақында мен Орталық Азия елдерінің өңірлеріне барып, Үкіметтегі әріптестеріммен және фермерлермен кездескен болатынмын. Барлық деңгейлерде көтерме-тарату және агрологистикалық орталықтардан тұратын осындай жүйені құру идеясы талқыланды. Мұндай тартылыс нүктелері қажет. Өндірушілер өз өнімдерін сақтау және өңдеу үшін ыңғайлы инфрақұрылымды, трейдерлер – көлемдерді жинақтау және топтамаларды ірілендіру нүктелерін көреді. Ең бастысы (және бұл мемлекеттік органдардың мүдделері) тауарлар ағынының бірыңғай жүйесі маусымаралық кезеңде өз нарықтарын ауыл шаруашылығы өнімдерімен қажет деңгейде қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Өңірлік сауданы бірлесіп жоспарлау өңірдің экономикалық ынтымақтастығы мен тауар айналымын нығайтуға ғана ықпал етпейді. Ал көрші елдер бір-біріне қызығушылық танытқан кезде, басқа да бірлескен бастамалар қолға алынады. Мысалы, көлік дәліздерінің (бірлескен) идеялары іске асырылуда. Өнеркәсіптік кооперацияны дамыту бойынша қабылданған екіжақты жол карталары қарқынды түрде іске асырылуда (Қазақстан мен Өзбекстан автоөнеркәсібінің ресейлік әріптестермен тығыз өзара іс-қимыл кезіндегі ынтымақтастығы жақсы мысал болып табылады). Бұл экономикалық өзара іс-қимылдың мүлдем басқа деңгейі, – деді министр.

Ынтымақтастық деңгейін тереңдетуге көмектесуге арналған біздің басқа ұсынысымыз – үшінші елдердің нарығына шығарыла отырып, «Орталық Азияда жасалған» бірыңғай брендімен бірлескен өнімдер шығаратын трансшекаралық сауда орталықтарын бірлесіп құру мен дамыту (қазірдің өзінде жұмыс істеп тұрған «Қорғас» ХШЫО-ның және өзбек әріптестерімізбен бірлесіп құрылып жатырған «Орталық Азия» ХСЭЫО атты үлгісіне сәйкес).
Пайдалы бағыттар мен тауашалар көп.
Айтпақшы, біздің халықтық қолөнер бұйымдарын (киім-кешек, тұрмыстық және дастархандық ыдыстар және т.б.) өндірушілеріміздің экспозициялары көрмеде үлкен қызығушылық туғызды. Мысалы, біздің құрак көрпе Лондонда 500 фунт стерлингтен 3000 фунт стерлингке дейін сатылады. Мұндай брендтер сапалы жұмыс орындарын құрып қана қоймайды, сонымен қатар біздің ортақ мәдениетімізді аймақтың сыртында ілгерілете алады.
Жоғары технологиялық материалдар туралы айтатын болсақ, біз өз кезегінде, өткізілген көрмеде әріптестерімізге жерді қашықтықтан зондтау бойынша, сондай-ақ фармацевтика, вакциналарды өндіру және кеңейтуді ұсындық. Жаһандық пандемия мен климаттық өзгерістердің бүгінгі таңдағы болмысында бұл біздің елдерге фармацевтикалық және су-энергетикалық ресурстарды ұтымды пайдалануға негізделген өңірдің медициналық және азық-түлік қауіпсіздігі бойынша бірлескен және уақтылы шешімдер әзірлеуге мүмкіндік береді.
Президентіміз айтқандай, жүйелі диалог пен үйлестірілген іс-қимыл – бұл тиімді ғана емес, «ортақ проблемаларды шешудің баламасыз механизмі».Сондықтан ортақ жұмысты әркімнің мүддесі үшін үйлестіру Орталық Азия Мемлекеттері басшыларының консультативтік кездесуінің қорытындысы бойынша бірлескен мәлімдемеде көрініс тапты. Осындай серпілістен кейін осы бағыттағы жұмыс барлық елдерде жандандырылатын болады деп ойлаймын, – деп жазды министр.