Күніне он мың қадам жасау сізге зиян болуы мүмкін
Қазіргі уақытта күніне 10 000 қадам жүру денсаулық пен артық салмақ мәселелерінен құтылудың қарапайым жолы ретінде кеңінен танымал. Алайда, кейбір мамандар бұл мақсаттың барлық адамдар үшін қолайлы еместігін ескертеді және қадам санағышты пайдалануды қайта қарауды ұсынады.
Бұл ұғым алғаш рет 1964 жылы Токио Олимпиадасы қарсаңында жапон дәрігері Есиро Хатаномен жасалған «Манпо-кэ» электронды қадам өлшегішінің жарнамасы арқылы танымал болды. Ол кезде күніне 10 000 қадам жүру жүрек-қан тамырлары жүйесін, сүйек пен бұлшықеттерді нығайтуға көмектеседі деп есептелді.
Алайда, Теннесси университетінің кинезиология, рекреация және спорт зерттеулері бөлімінің жетекшісі, профессор Дэвид Бассеттің айтуынша, бұл сан нақты ғылыми зерттеулерге негізделмеген. Ол кездегі зерттеулер әртүрлі дене бітімі, жасы және денсаулық жағдайы бар адамдардың буындары мен тамырларына мұндай жүктеменің әсерін ескермеген.
Кейбір адамдар үшін күніне 10 000 қадам жүру тым үлкен жүктеме болуы мүмкін. Әсіресе, артық салмағы бар адамдардың тізе буындарына қосымша қысым түседі, бұл олардың зақымдалуына әкелуі мүмкін. Егер сізде тізе, бел немесе арқа аурулары болса, жаяу жүруді бастамас бұрын алдымен осы мәселелерді шешу қажет, деп кеңес береді реабилитолог-дәрігер, Халықаралық йога федерациясының жаттықтырушысы София Агапова.
Реабилитологтар артық салмағы бар адамдарға алдымен диета арқылы салмақты түзетіп, содан кейін ғана жаяу жүру немесе жүгіру сияқты ұзақ физикалық жүктемелерге біртіндеп көшуге кеңес береді. Бұған дейін жаттығуларды жатқан немесе отырған күйде орындаған дұрыс, мысалы, «велосипед» жаттығуын жасау.
Сонымен қатар, ұзақ жүру тамырларға да әсер етеді – егер аяқтарыңызда шығыңқы тамырлар болса, маманмен кеңесіп, сізге қандай жүктемелер және қандай режимде рұқсат етілгенін анықтаңыз.
Егер сізде келесі белгілердің бірі болса, қадам санағышты пайдалануды кейінге қалдырған жөн:
• Жоғарғы қан қысымы тұрақты түрде 135-тен жоғары;
• Аяқтарыңызда қараңғы немесе шығыңқы тамырлар бар;
• Салмағыңыз нормадан 20%-ға артық;
• Тізе, иық немесе белде жиі ауырсыну сезінесіз;
• Әйелдер үшін: күлгенде немесе жөтелгенде зәр ұстай алмау эпизодтары болады (бұл кіші жамбас ағзаларының мәселелерін көрсетуі мүмкін, мұндай жағдайда ұзақ жүру өте жағымсыз);
• Ұзақ жүргеннен кейін іште тартылу сезімі пайда болады;
• Аяқтарда жиі құрысу байқалады.
Денсаулықты жақсарту үшін күнделікті қадам санын біртіндеп арттыру ұсынылады. Мысалы, күнделікті қадам санын 1 000 қадамға көбейту жүрек аурулары мен өлім қаупін 4-6 жыл ішінде едәуір төмендетуге көмектеседі. Сонымен қатар, басқа физикалық белсенділік түрлерін немесе күнделікті қосымша қадамдар жасау тәсілдерін қолдануға болады, мысалы, автотұрақта көлікті алысырақ қою, лифтінің орнына бірнеше қабат баспалдақпен көтерілу немесе қоғамдық көліктен бір-екі аялдама ерте түсіп, қалған жолды жаяу жүру. Күніне кемінде қосымша 1 000 қадам жасау тек 10 минут уақытты талап етеді және бұл жүруге қабілетті кез келген адамның күнделікті өміріне оңай үйлеседі.