Көліктер мен энергия: Жаңа энергетика саласындағы қазақ-қытай серіктестігі
Қытайдың Қазақстан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Чжан Сяо Қытайдағы жаңа энергетиканы дамытудың қазіргі жағдайы жөнінде айтып берді, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Дипломаттың сөзінше, 20 жылдан астам уақыт бұрын қытайлық компаниялар жаңа энергетика саласындағы зерттеулерге, тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға және өнеркәсіптік дамуға инвестиция салуды жалғастырды. Қатты нарықтық бәсекелестік арқылы олар технологиялық инновациялық артықшылықтарды, өндіріс пен жеткізу тізбегіндегі артықшылықтарды және нарықтық артықшылықтарды қоса алғанда, өздерінің бірегей артықшылықтарын дамытты.
Халықаралық энергетика агенттігінің баяндамасында 2023 жылы әлемде жаңартылатын қуат көздерінің жаңа орнатылған қуаты 510 миллион киловатт болғаны, оның жартысынан көбі Қытайдың үлесіне тиетіні атап өтілді. 2023 жылы Қытайдың жаңа энергетикалық көлік өндіру және сату көлемі 9 миллион бірліктен асып, тоғыз жыл қатарынан әлемде бірінші орынға шықты. Жаңа энергетикалық көліктердің экспорты 1,203 миллионды құрап, 77,6%-ға өсті, бұл жаһандық автомобиль өнеркәсібінің трансформациясын ілгерілетудегі маңызды күшке айналды, - деді Чжан Сяо.
“Жаңа үштіктің” электр көліктері, литий-иондық аккумуляторлар және фотоэлектрлік өнімдердің жалпы экспорт көлемі жыл бойына 1 триллион 600 миллиард юань болып, алғаш рет триллион юандық белгіден асып түсті. Қытайдың жел және фотоэлектрлік өнімдері әлемнің 200-ден астам елдері мен аймақтарына экспортталады, бұл дамушы елдерге таза, сенімді және қолжетімді энергия алуға көмектеседі.
Қытайдағы жаңартылатын энергияның қарқынды дамуы - Қытайдың инновациялар мен ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық мүмкіндіктерінің артуы, толық өнеркәсіптік және жеткізу тізбегі және Қытайдың үлкен тұтыну нарығына байланысты оның саладағы бәсекеге қабілеттілігіндегі серпілісі. Ол елдің өндірістік өнімдерінің жан-жақты бағалық артықшылықтары мен бәсекеге қабілеттілігін көрсетеді. Қытайдың жаңа энергетикалық өнеркәсібі озық өндірістік қуаттарды енгізеді, жаһандық жеткізуді байытады және жаһандық жасыл трансформацияға, жасыл технология, цифрлық технология және жасанды интеллект сияқты технологияларды кеңінен қолдану мен индустрияландыруға ықпал етеді. Осылайша жаһандық экономикалық дамуға және бейбітшілікке үлкен үлес қосып жатыр, - деп айтты елші.
Қытай елшісінің айтуынша, өндірістік қуаттардың бүгінгі әлемдік құрылымы нарық заңдары мен экономикалық жаһанданудың біріккен әрекетінің объективті нәтижесі. Бұл елдер үшін еңбек бөлінісі мен кооперацияны жүзеге асырудың, сондай-ақ өздерінің салыстырмалы артықшылықтары негізінде факторлық ресурстарды оңтайландырудың бұлтартпас талабы. Салыстырмалы артықшылық тұрғысынан немесе жаһандық нарық сұранысы тұрғысынан Қытайда “артық жаңа энергия қуаты” деп аталатын проблема жоқ.
Жаһандық тұрғыдан алғанда, Қытайдың жаңа энергетикалық өнеркәсібі артық өндірістік қуатқа ие емес және “артық өндірістік қуат” деп аталатын дүниені сыртқы әлемге экспорттамайды. Халықаралық энергетика агенттігінің есебіне сәйкес, 2030 жылға қарай жаңа энергетикалық көліктерге әлемдік сұраныс 45 млн-ға жетеді, бұл 2023 жылғы көрсеткіштен үш есе көп. Жаңартылатын энергия жөніндегі халықаралық агенттіктің мәліметтері бойынша, Париж келісімінің мақсаттарына қол жеткізу үшін жаһандық фотоэлектрлік генерацияның жалпы белгіленген қуаты 2030 жылы кемінде 5 400 ГВт-қа жетуі керек, бұл 2023 жылы және шамамен әлемдегі жалпы орнатылған қуаттан төрт есе дерлік. Қытайдағы жалпы орнатылған қуаттан 9 есе көп, - деп түсіндірді Чжан Сяо.
Сонымен қатар Қытай елшісі Қытай мен Қазақстан арасындағы өндірістік қуат, әсіресе жаңа энергетика саласындағы қазіргі ынтымақтастық жайлы сөз етті.
Қытай мен Қазақстан өндірістік қуат саласындағы ынтымақтастықтың пионерлері. Екі ел де өзара тиімділік пен ұтысқа ие ынтымақтастық принципін ұстанып, даму саясатының сәйкестігі мен үйлестіруін белсенді түрде күшейтіп, өндірістік қуат саласындағы ынтымақтастықтың табысты жолына түсті. Өндірістік қуат саласындағы қытай-қазақ ынтымақтастығы екі жақтың даму қажеттіліктерін қанағаттандырады. Ол ерте басталып, іргетасы берік, тетіктері жан-жақты, бүкіл әлемге үлгі болып, жемісті нәтижелерге қол жеткізді, - деп айтты дипломат.
Оның сөзінше, жаңа энергетика – Қытай мен Қазақстан арасындағы даму әлеуеті зор ынтымақтастық бағыттарының бірі. Соңғы жылдары Қазақстанда “Бір белдеу, бір жол” бастамасы аясында екі ел арасындағы энергетика саласындағы ынтымақтастықтың бірқатар жаңа жоғары сапалы жобалары ойдағыдай жүзеге асырылып, жұмыс істеп келеді.
Жаңатас жел электр станциясы, Тұрғысын су электр стансасы (СЭС) және Ақмола облысының жел энергетикасы кешені жобасы сияқты жобалар Қазақстанның экономикалық дамуына және төмен көміртекті трансформацияға қуатты серпін береді. Changan, Chery, Haval сынды қытайлық маркалы көліктер қазақстандық тұтынушылардың таңдауын байытып қана қоймай, жергілікті тұрғындарды көптеген жұмыспен қамтамасыз етіп отыр.
Жаңа энергия дамыған өндірістік қуаттар мен орасан зор даму әлеуетін білдіреді. Қытай жаңа жаһандық энергетикалық индустрияның қарқынды дамуының тарихи мүмкіндігін пайдаланып, саясат пен стандарттарды жақсарту, инвестициялық және басқа да салалардағы сындарлы ынтымақтастықты жалғастыру, отандық өнеркәсіпті жаңғырту мен экономиканы дамыту үшін Қазақстанмен жұмыс істеуге дайын, - деп жеткізді елші Чжан Сяо.
Елшінің сөзінше, бұл екі елдің халқына көбірек пайда әкеліп қана қоймай, экономика, сауда, өндірістік қуат және басқа салаларда екі елдің өзара тиімді ынтымақтастығын дамытуға жәрдемдеспек.