Кәсіпкер 50 млн теңге субсидияны мемлекетке қайтаруға мәжбүр

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Жамбыл облысы Кәсіпкерлер палатасының Кәсіпкерлердің құқықтарын қорғау және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі кеңесінің кезекті отырысында жамбылдық фермердің  мәселесі қаралды. 

atameken.kz сайтының мәліметінше, «Медет» шаруа қожалығына субсидия ретінде бөлінген ақшалай қаражатты қайтаруды талап ететін хабарлама қойылған, алайда Кеңес мүшелері облыстық тексеру комиссиясының бұл шешімін дұрыс деп санамайды.

50 миллион теңге субсидияны Қордай ауданынан келген «Медет» шаруа қожалығының басшысы Кенжебай Тілеубердиев өз шаруашылығының мал бордақылау базасын 5000 басқа жеткізгеннен кейін алған.

Осыған дейін, 2015 жылы, кәсіпкер өз қаражаты есебінен Жамбыл облысы Қордай ауданы Степновский ауылы ауданындағы «Медет» шаруа қожалығының аумағында 3000 басқа арналған бордақылау базасына қызмет көрсетуге арналған ветеринариялық пункт, сарай, карантин бөлмесі, астық қоймасы құрылысы жобасын іске асырған болатын. 

Бұл жобаның сараптамасын ол Жамбыл облысы бойынша «Мемсараптама» РМК-ның филиалына тапсырыс берген, ал базаны 5000 басқа дейін өсіру бойынша екінші жобаның сараптамасын өткізуге аккредиттелген жеке серіктестік – «Тараз Құрылыс Эксперт» ЖШС-не  тапсырған.

Қайта құрудан кейін Ауыл шаруашылығы министрлігінің м.а. 2018 жылғы 23 шілдедегі №317 бұйрығымен бекітілген «Агроөнеркәсіптік кешен субъектісі шеккен шығындардың бір бөлігін инвестициялық инвестициялармен өтеуге субсидия беру ережелеріне» сәйкес фермерге 50 миллион теңге субсидия бөлінді.

Ал 4 қараша күні облыстық ауыл шаруашылығы басқармасы Кенжебай Тілеубердиевке осы миллиондарды мемлекет бюджетіне қайтаруды талап етіп, хабарлама жіберген. Облыстық ревизиялық комиссия заң бұзушылықтарды көріп, облыстық ауылшаруашылық басқармасына тиісті бұйрық жіберген болып шықты. Аудиторлардың пікірінше, сараптамаға жеке компаниядан емес, мемлекеттік компаниядан тапсырыс беру қажет еді.

Бірақ кәсіпкерлердің құқын қорғау Кеңесі аудиторлар қателеседі деген позицияны ұстанып отыр.  

Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Заңға сәйкес жобаларға сараптама жүргізу кезінде мемлекеттік сараптаманың қорытындысы бюджет қаражаты немесе мемлекет есебінен, қандай да бір басқа инвестициялар есебінен қаржыландырылатын жаңа объектіні салу немесе объектілерді реконструкциялау, кеңейту және жаңғырту кезінде ғана талап етіледі. Бұл талапты «Медет» шаруа қожалығы 2015 жылы жаңа нысан салу кезінде сақтаған. Өз қаражаты есебінен қаржыландырылатын қолданыстағы нысанды кеңейту фермерге кез-келген аккредиттелген ұйымды өз қалауы бойынша сараптама жүргізу үшін таңдау құқығын береді, өйткені бұл мемлекеттік монополияға қатысты емес. Фермер өз кезегінде дәл осылай жасаған - деді Өңірлік кәсіпкерлер палатасының I санаттағы сарапшысы Сергей Смирнягин.

Кеңес отырысына облыстық тексеру комиссиясының мүшесі Нұржан Тұрлыбеков фермер субсидия беру кезінде заңды бұзды - ол мемлекеттік сараптама өткізуі керек деген пікірді қолдады. Аудитор бұл дауда ол өзінен жоғары органдарға - Есеп комитетіне және «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» заңды әзірлеуші органға жүгінгенін айтты. Ол барлығын түсінгенімен, Кеңес мүшелеріне жазбаша жауап бере алмаған.

Уақыт аз болды, бекітілген мерзім де тығыз болды, сондықтан біз тек ауызша жауап алдық, - деді Нұржан Тұрлыбеков.

Кейінірек тексеру комиссиясы құрылыс саласындағы уәкілетті мемлекеттік органнан осы заңның нормаларын түсіндіруді сұрамаған болып шықты. Кеңес мүшелері оған не десе де, қандай дәлел келтірсе де, аудитор қыңырлықпен Заңға жүгінді.

Нұржан Тұрлыбеков бұл 50 миллион бюджетке 2021 жылдың 1 қыркүйегіне дейін қайтарылуы керек деді.

Кеңес «Атамекен» ҰКП-нан Есеп комитетіне аймақтық тексеру комиссиясының шешіміне түсініктеме беру туралы өтінішпен жүгінуін сұрау туралы шешім қабылдады. Кездесуге қатысқан облыстық прокуратураның өкілі өз көмегін ұсынды.

Егер біз Есеп комитетінен «Атамекен» ҰКП-ның сұранысына жауап алсақ, біз бұл хабарламаны сотсыз тоқтата тұруға құқығымыз бар - біз тиісті қадағалау актісін ұсынамыз және шағымымыз қаралғанға дейін тоқтата тұрамыз. Егер біз ӨКП-ның дұрыстығын растайтын жауап алсақ, онда біз бұл қабылдаған шешімнен бас тартамыз, ал егер шешім ауқымды болса – онда «Медет» шаруа қожалығына қатысты бөлігін қарастырып, кәсіпкердің құқығын қалпына келтіреміз, - деп прокурор шаруаны тыныштандырды.