Фельдшерге тосын жағдайға әсте берілуге болмайды – Дастан Қалмұрзаев

Медициналық жедел жәрдем қызметкерлерінің күні жыл сайын 28 сәуірде атап өтіледі. Сол себептен де бүгін BAQ.KZ тілшісі тараздық фельдшер Дастан Қалмұрзаевпен тілдескен еді.

Ол Жамбыл облыстық медициналық жедел жәрдем қызметінде он жылдан бері қалтқысыз қызмет етіп келеді. Осы саладағы барлық қиындықтарға, машақаттарға қарамастан, кейіпкеріміз өзінің мамандығын өте жақсы көреді.

Дастан Қалмұрзаев дәрігер болуды бала кезінен армандаған. Тіпті ол өзінің өмірлік таңдауын мектепте жүргенде-ақ шешіп қойған. Сондықтан да оның күнделігінде химия пәнінен тек төрт пен бес деген бағалар самсап тұратын еді.

Оның үстіне, Дастанның анасы да отбасындағы үш баланың бірі дәрігер болса деп тілепті. Міне, ана тілегі ұлының шешімімен сәйкес келді. Дастан мектепті бітіре сала, құжаттарын қолына алып, Жамбыл медициналық колледжіне оқуға түсті.

Дастан Қалмұрзаев білім ала жүріп, облыстық жедел жәрдем қызметінде тәртіп сақшысы болып қосымша табыс табатын, ал жауапты да қабілетті жас жұмыс тәжірибесінен кейін бірден фельдшер болып жұмысқа орналасты?

Егер тәртіп сақшылары тек зембілдерді, жедел жәрдемнің ішін жуып, медициналық құралдарды дезинфекциялаумен айналысса, фельдшер – бұл медициналық көмек қажет адамдарға дәл сол сәтте жанынан табылатын адам. Мен науқасты бірінші қарайтын дәрігермін, қалай және немен көмектесу керектігін фельдшер шешеді. Кейде қысымды өлшеп, қарт адамды тыныштандыру немесе жоғары температурада балаға инъекция жасау жеткілікті. Ал кейде адамды ауруханаға жеткізу керек екенін бірден анықтауым керек, өйткені оның өмірі мен денсаулығына қауіп төніп тұр, мысалы, инсульт немесе инфаркт белгілері байқалған жағдайда ұзақ ойлануға болмайды, - деді Дастан Қалмурзаев.

Фельдшер дәрігерге ұқсамайды, науқасқа диагноз қоймайды, ем тағайындамайды. Тек шұғыл көмек көрсетеді.

Мен науқасқа оның жағдайының қаншалықты ауыр екенін түсінуге көмектесетін сұрақтар қоямын: ауырған уақыты, ауырсынудың белгілері... Мен үшін науқастың тыныс алуын, қозғалуын және емдеуге реакциясын бақылау аса маңызды. Фельдшерлер балалармен қарым-қатынас жасаудың кәсіби әдістеріне ие, өйткені олар көбінесе дәрігерлерден, әсіресе бейтаныс адамдардан қорқады. Сондай-ақ жарақат алғандарға да, мысалы, аяғы сынған немесе ауыр апатқа ұшырағандарға да алғашқы медициналық көмек көрсетемін, – дейді Дастан.

Кейіпкеріміз ауысымына 15 минут бұрын ертерек келіп, киімдерін ауыстырып, қажетті құжаттарды толтырып, құрал-жабдықтарды алып, облыстық жедел медициналық қызметтің жеке дәріханасынан қажетті дәрі-дәрмектің қорын толықтырады.

Оның айтуынша, бір ауысымда орта есеппен 7-ден 12-ге дейін шақырту болуы мүмкін.

Фельдшер жан-жақты маман.

Мен сынықтарды сала аламын, қан кетуді тоқтата аламын, тамырға инъекция жасай аламын, тіпті нәрестелерді босандыра аламын. Мен мұның бәрін медициналық колледжде білім алып жүргенде үйрендім. Кез келген жұмыстағы сияқты біздің де мамандығымыздың өзіне тән қиындықтары бар, бірақ олар негізінен психологиялық сипатта болады. Мәселен, кейбір тұрғындар жедел жәрдемді профиліне қарай емес, ауланың ортасында жатқан мас адамды шығару үшін шақырады. Ережеге сәйкес, диспетчердің жолдамасымен ес-түссіз жатқан науқасқа бару 10 минуттан аспауы керек және ол мүлде ауру емес, мас күйдегі қаңғыбас немесе маскүнемдікке шалдыққан, дерті созылмалы болып шықса, бұл өте өкінішті. Шынымен науқас адамдарға келетін болсақ, ондай азаматтар көбінесе қартайған, көңіл-күйлері жоқ болып келеді, бұл енді түсінікті де. Бұл жерде өте жіті қарым-қатынас қажет, науқасты сендіру, ауруын жеңу, нақты жауаптарға қол жеткізу керек, - деп атап өтті Дастан.

Ол үш жыл бұрын жұмыс барысында жастығына қарамастан, инсульт алған бес жасар балаға барғанын есіне алды. Тағайындаған дәрілері нәрестенің құрысуын тоқтата алмады, жедел ауруханаға жеткізу керек. Баланың қиналғанын көріп отырған Дастан жол бойы онымен бірге жылай берді. Қуаныштысы, бала сол дертінен аман қалды. Сондай-ақ, фельдшер терезеден немесе кез келген биіктіктен құлап кетіп, жарақат алған балаларға шақырту алғанда жаны қиналады. Екі апта бұрын ғана дәл осындай жағдай болған екен. Жарақат алғаннан кейін бала комаға түсіп, жансақтау бөлімінде жатыр.

Кейде осындай бір қиын сапар бір күнге жетеді, бір күн бойы ұнжырғам түсіп жүретін кездер болады. Бірақ мен оны жеңуге тырысамын, сергек болуым керектігін білемін, кез келген тосын жағдайға дайын болуға тиіспін. Қателесуге мүлде болмайды. Науқасқа тез арада не болып жатқанын түсінуім керек. Артериялық гипертензия ма, әлде асқазаннан қан кету ма, инсульт немесе инфаркт шығар, бас ауруы, ентігу де болуы мүмкін. Мұның бәрін мен білуге тиіспін. Фельдшерге әсте тосын жағдайға берілуге болмайды, - дейді фельдшер.

Дастан жұмыстан кейін үйіне, жұбайына, екі қызы мен жақында ғана дүниеге келген ұлына асығады. Демалыс күндері үйіндегі дала жұмыстарын атқаруға тырысады. Оның хоббиі - дәнекерлеу және тұрмыстық бұйымдарды, интерьердің сәндік элементтерін жасау.

Д.Қалмырзаев жақсы фельдшер әрқашан ұқыпты болып көрініп қана қоймай, ойы таза, жүйкесі темірдей болуы керек деп санайды. Дау-дамайда шаруасы болмауы қажет, көпшіл, парасатты, іскер болуы маңызды.