Есірткі таратушылар енді жаңа заңға сәйкес жазаға тартылады

2024 жылғы 27 желтоқсанда ҚР Президенті "Есірткі, психотроптық заттар мен олардың прекурсорларының заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заңға қол қойды. Бұл заң наурыз айынан бастап күшіне еніп отыр, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.

Заңға енгізілген жаңа өзгерістер мен толықтыруларды Орталық коммуникациялар алаңында ІІМ Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл комитеті төрағасының орынбасары Қуандық Әлжанов таныстырды. Қабылданған заңға сәйкес егер құқық бұзушылық бірінші рет жасалса және ол есірткі құралдарын жасамай немесе қайта өңдемей өткізген болса ҚК-нің қолданыстағы 297-бабы бойынша қылмыстық жауапкершілік сақталады (оның ішінде "есірткіні жасырып қойып кетушілер" үшін). Ол бойынша мына жазалар қолданылады:

- 1-бөлім бойынша 5 жылдан 8 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы беріледі, бұл бұрын 5 жылдан 10 жылға дейін жазаны қарастырған алдыңғы ең жоғары мерзімнен едәуір төмен;

- 2-бөлім бойынша 6 жылдан 10 жылға дейін бас бостандығынан айыру, бұрын 6 жылдан 12 жылға дейін жаза қарастырылған;

- 3-бөлім бойынша 7 жылдан 12 жылға дейін бас бостандығынан айыру, бұрын 10 жылдан 15 жылға дейін.

Қабылданған түзетулер мемлекеттің құқық бұзушылардың жасы мен жағдайларын ескеруге деген ұмтылысын көрсетеді, әсіресе егер олар жас болса, оларға адамгершілікпен қарауға мүмкіндік береді.

Есірткіні жасырып қойып кетушілер үшін жаза мерзімін қысқарта отырып, заңда соттардың шартты түрде мерзімінен бұрын босатуды одан әрі қолдану, сондай-ақ жазаның өтелмеген бөлігін неғұрлым жұмсақ түрмен ауыстыру мүмкіндігі көзделеді. Есірткіні жасырып қойып кетушілерге қатысты қылмыстар бойынша жазалау мерзімдерін қысқарту жазаны теңестіруге, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылғаннан кейін сотталғандардың әлеуметтік бейімделуін барынша жеделдетуге және олардың криминалитетпен бірігуін болдырмауға мүмкіндік береді.

Заң рецидивистер үшін, өздерінің қызметтік өкілеттіктерін пайдалана отырып, есірткінің заңсыз айналымымен айналысатын лауазымды тұлғалар үшін және оларды өндірумен айналысатын адамдарға қатысты жазаны қатаңдату шараларын енгізеді, онда мерзімдер 15 жылдан 20 жылға дейін не өмір бойына бас бостандығынан айыруды көздейді. ҚК-нің 297-бабының 3-бөлігіндегі "лауазымды адам, қызметтік өкілеттігін пайдалана отырып" біліктілік белгісі "15 жылдан 20 жылға дейін бас бостандығынан айыру" неғұрлым қатаң жаза көзделетін 4-бөлімге ауыстырылды. Бұл жағдайда аталған баптың 4-бөлігі есірткі өндірісіне қатысы бар лауазымды адамдардың өмір бойына бас бостандығынан айыруға дейін қылмыстық жауаптылығын күшейтуді көздейді (бұрын 10 жылдан 15 жылға дейін бас бостандығынан айыру көзделген), - дейді Қуандық Әлжанов.

Заңда прекурсорлар мен күшті әсер ететін заттардың заңсыз айналымына қарсы іс-қимылдың тиімділігін арттыру жөнінде өзге де шаралар қабылданды. Осы мақсатта прекурсорлар мен күшті әсер ететін заттардың, есірткі, прекурсорлар, улы және күшті әсер ететін заттар өндіру үшін пайдаланылатын құралдар мен жабдықтардың заңсыз айналымы үшін қылмыстық жауапкершілік енгізілді. Бұрын тек прекурсорлар контрабандасы үшін қылмыстық жауапкершілік қарастырылған.

Заңның ережелеріне сәйкес (2-бап) аталған өзгерістер алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін, яғни биыл 3 наурыздан бастап заңды күшіне енеді.