Энергетиктердің зияны неде?

​ Қазір Қазақстан нарығында энергетикалық сусындар ашықтан-ашық сатылып жатыр. Жастар да, мектеп оқушылары да осы бір «сиқырлы сусынға» құмар-ақ, деп хабарлайды BAQ.KZ.

Сусындар ағзаны күш-қуатпен қамтамасыз етеді деген тұжырым – дәлелсіз

Ол емтиханға дайындалып жүрген студенттерге, жұмысын уақытында тапсырып үлгермей жүрген қызметкерлерге, спорттық рекордтарға ұмтылған спортшыларға, шаршаған жүргізушілер мен түнгі клубта қыдыруды ұнататындарға ​ нағыз құтқарушы болды-мыс.

Сергектік сыйлайтын сусындарды жиі пайдаланатын мектеп жасындағы балаларды тексеріп көретін болса, олардың бауыры 35 жастағы маскүнемдікіндей болып тұрады. Бұл улағыш сұйықтықты жасөспірімдер көп ішсе, олар түрлі ауруларға шалдыққыш келеді. Жүрек дертіне, жүйке жүйесі, асқазан, бауыр, тіпті қатерлі ісікке ұласады. Сондықтан балалар мен жүкті әйелдерге және қарт адамдар мен гипертониясы бар жандарға бұл сусынды ішуге мүлде болмайды.

Энергетикалық сусындар ағзаны күш-қуатпен қамтамасыз етеді деген тұжырым – дәлелсіз. Сусында ондай қасиет жоқ, ол тек энергия қоздырушысы. Яғни, біз өз бойымыздағы қорымызды пайдаланамыз, қысқаша айтқанда, энергияны өзімізден қарызға ала тұрамыз.

Алайда ерте ме, кеш пе бұл қарызды шаршағандық, ұйқысыздық, ашушаңдық түріндегі пайызбен қайтаруға тура келеді. Бір сөзбен айтқанда, ағзадағы өмір бойына жететін күш-қуатты тез арада сыртқа айдап шығаруға бағытталған сусын оны сарқа тауысып, әлсіздікке ұшыратып, тез қартаюға себеп болады.​

Энергетикалық сусындар неге әсер етеді 

Алматылық дәрігер энергетикалық сусындардың денсаулыққа қаншалықты зиян екенін айтты.

Энергетикалық сусындар - адамға күні бойы қуатты әрі сергек болуға көмектесетін танымал тәсіл. Олардың құрамында белсенділік деңгейі мен зейінді арттыру және жақсартуға көмектесетін кофеин, таурин, гуарана және басқа да түрлі ынталандырушы ингредиенттер бар.

Дегенмен, танымал болғанына қарамастан, энергетикалық сусындар денсаулыққа айтарлықтай теріс әсер етуі әбден мүмкін. Дәрігер Ядикар Тохтамов олардың зиянды болуының бірнеше себебін атап өтті.

Ең алдымен, энергетикалық сусындарда кофеин көп, бұл өз кезегінде жүйке ауруына, ұйқысыздыққа, жүрек проблемаларына және қан қысымының жоғарылауына, сондай-ақ тәуелділікке әкелуі мүмкін.

Сондай-ақ энергетикалық сусындарда кофеин мен басқа да стимуляторлардың ащы дәмін жасыру үшін көп мөлшерде қант болады.

Қантты көп тұтыну семіздік, қант диабеті және тіс жегісі сияқты ауруларға әкеледі.

Энергия деңгейінің жоғарылауынан басқа, энергетикалық сусындар бас ауруы, алаңдаушылық, ашуланшақтық, тіпті үрей шабуылдары сияқты жағымсыз жанама әсер беруі мүмкін. Сондай-ақ асқазанның бұзылуы, шамадан тыс терлеу және қолдың дірілдеуін тудыруы мүмкін, - дейді Ядикар Тохтамов.

Қазір жасөспірімдер мен жастар арасында энергетикалық сусынды шамадан көп мөлшерде пайдалану қаупі орын алады.

Энергетикалық сусындардың қолжетімділігі оларды жиі және шамадан тыс пайдалануға әкеледі. Ал бұл өз кезегінде денсаулыққа зиян келтіреді.

Дәрігер мұндай сусындарды тұтынуды шектеуге және оларды абайлап, мөлшермен ішуге кеңес береді.

«Қоқыс тағамдарын» сатуға тыйым салу

Бұл мәселені сенатор Бибигүл Жексенбай да көтерген болатын.

Біз балаларды қауіпсіз тамақпен қамтамасыз ете аламыз ба? Балаларға қатты ұнайтын дайын шетелдік тағамдардың сапасы қандай? Сенатор Бибигүл Жексенбай өзінің депутаттық сауалы барысында осындай сұрақтар қойған болатын.

Парламентші өмірге қауіп төндіретін өнімдер сатылымда көп екеніне алаңдаушылық білдірді.

Депутаттың айтуынша, мұндай азық-түлік пен тауарлар елге тонналап әкелінеді. Ең қорқыныштысы, олардың бір бөлігі мемлекет тексеретін және азық-түлік қауіпсіздігін қатаң сақтайтын ірі зауыттар мен зауыттарда емес, көшеде және жертөледе жасалуы мүмкін.

Еліміздің арнайы заңдарына сәйкес, әр өнімде қазақ немесе орыс тілдерінде шығарушы туралы, құрамы, пайдалану мерзімі туралы ақпарат болуы тиіс. Алайда, дүкен мен базарларда саудаланатын бағасы арзан, көздің жауын алатын зиянды тағамдар бойынша осы талаптардың орындалуына бақылау бар ма?, - деді сенатор.

Депутат сонымен қатар елімізде балаларға арналып жарнамаланған азық-түліктің 72%-ы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы тыйым салған өнімдерге жататындығына назар аударды.

Сенатор елімізде «қоқыс тағамдарын» сатуға тыйым салу, стандарттау және сертификаттау қызметін қатаң бақылауға алу, атап айтқанда, осындай өнімдерді жарнамалауға уақыт шектеуін енгізу, зиянды тағамдарға, қанты көп, энергетикалық түрлі сусындарға «қоғам денсаулығын қолдауға арналған қосымша салық» салуды қарастыру және т. б.мәселелер бойынша ұсыныстар айтты.

Энергетиктердің зияны неде?

Зерттеулерде энергетикалық сусындардың зиянды әсері витаминдер мен аминқышқылдарының концентрациясына байланысты делінген. Олардың нормасынан асып кетуі кофеин секілді әсіресе кәмелетке толмағандар, жүкті әйелдер, қант диабеті және басқа да аурулары бар адамдар үшін өте қауіпті. Энергетиктерді шамадан тыс пайдалану денсаулықта түрлі проблемалар туындатады. Мәселен жүрек соғу жиілігі жоғарылайды, қан қысымы көтеріледі, ұйқы бұзылады, сондай-ақ гипергликемия пайда болуы мүмкін.

Энергетикалық сусындар - бұл өздеріне оңай зиян келтіретін өнім, бірақ соған қарамастан оларды тұтыну бүкіл әлемде өсуде. 

Бір энергетикалық банкада 8-9 кесе кофе бар, ал ересек адам үшін кофеиннің рұқсат етілген дозасы күніне 1-2 кесе кофеден аспайды! Кофеинді, энергетикалық сусындарды шамадан тыс қабылдау ас қорыту жолдарының гиперстимуляциясына, жүрек айнуына, құсуға, диареяға және іштің ауырсынуына әкелуі мүмкін. Энергетиктер асқазанның қышқылдығын арттырады және күйдіргі, диарея, гастрит, жаралар мен қабынуды тудыруы ықтимал.

Стимулятор рөлін атқаратын энергияның маңызды компоненті - қант. Адам қарапайым көмірсулардың үлкен дозасын алған кезде, олар сергектікке ие болады. Энергетик ішкен кезде бұл әсер кофеиннің ынталандырушы әсерін толықтырады және күшейтеді. Қантты шамадан тыс тұтыну жүрек ауруына, семіздікке, екінші типтегі қант диабетіне және басқа метаболикалық мәселелерге әкелуі мүмкін, - делінген  Денсаулық сақтау министрлігі хабарламасында.

Энергетикалық сусындарды тұтынуда денсаулықтың негізгі бұзылыстары ретінде мыналарды атап өткеніміз абзал:

энергетикалық сусындарды тұтынуға қатысты сипатталған бас ауруы, мазасыздық, ашуланшақтық, бас айналу, сананың шатасуы, құрысулар және психикалық жағдайдың өзгеруі.

Әлемдік статистика осы санаттағы барлық тұтынушылардың 15% - ы 10 - 15 жас аралығындағы жасөспірімдер деп сендіреді. Және бұл өте алаңдатарлық жағдай. Бұл бағытта энергетикалық сусындарды тұтынбауда ата - аналардың ұстанымы өте маңызды. Тұтынуға тыйым салу емес, жасөспірімнің энергетикалық сусын ішуден бас тарту керектігін және оның зияндылығын түсіндіру.

Энергетиктерді жиі қолдану және дұрыс тамақтанбау көмірсулар алмасуының бұзылу қаупіне әкеледі, бұл, мысалы, қант диабеті, семіздікке әкелуі мүмкін. Зиянды сусынның орнына өнімділікті арттыру үшін табиғи құралдарды қолдануға болады: жасыл шай; женьшень; элеутерококк; жаңғақтар; суық суы бар лимон шырыны. Тұрақты спортпен шұғылдану, кестемен душ қабылдау, дұрыс күн тәртібін сақтау, жаңа піскен жемістер мен көкөністерді жеу – күш - жігерді қалпына келтіруге көмектеседі.