Чжан Сяо: Қытай экономикасының сапаны жақсарту тұрғысынан келешегі зор
Соңғы кездері әлемдік қауымдастық Қытайдың экономикалық дамуына ерекше назар аударып отыр. Осы ретте Қытайдың Қазақстан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Чжан Сяо Қытай экономикасының маңызды аспектілеріне тоқталып, қазақ-қытай қарым-қатынасы жайлы айтты, деп хабарлайды BAQ.KZ тілшісі.
Елшінің сөзінше, 2023 жылы Қытай экономикасы ішкі қиындықтарды жеңіп, жыл сайынғы 5,2 пайыздық өсіммен кеңейіп, жаһандық өсу қарқыны болжамы 3 пайыздан жоғары болып, әлемнің ең ірі экономикалары арасында жетекші орынға ие болды. ЖІӨ өсімі 6 триллион юаньнан асып, бір жылдағы орташа елдің жалпы экономикалық өніміне тең, дүниежүзілік экономикалық өсудің 30 пайыздан астамын құрады.
Биылғы көктем мейрамында Қытайда ішкі туризм көрсеткіші 474 миллионнан асты. Сөйтіп 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 34,3 пайызға артып, ішкі туристер 632 миллиард 687 миллион юань жұмсап, өткен жылмен салыстырғанда 47,3 пайызға өсті. Фильмдердің кассалық кірісі 8 миллиард 160 миллион юаньға жетіп, көктем мерекесінде жаңа рекорд орнатты.
2024 жылдың қаңтар-ақпан айлары аралығында Қытайдың өнеркәсіптік кәсіпорындарының белгіленген мөлшерден жоғары қосылған құны өткен жылдың желтоқсан айымен салыстырғанда 0,2 пайыздық тармаққа жылдамырақ, 7,0%-ға өсті. Тұтыну тауарларының жалпы бөлшек саудасы бір жылмен салыстырғанда 5,5%-ға өсті. Жылдық негізде негізгі капиталға салынған инвестиция жалпы өткен жылмен салыстырғанда 1,2 пайыздық тармаққа жеделдете отырып, 4,2%-ға өсті. Бұл жетістіктер алтын мазмұнға толы және Қытай экономикасының сенімі мен үмітін арттырып, жақсы дами беруі үшін берік негіз қалады, - деді Чжан Сяо.
Дипломат Қытай экономикасында ішкі сұранысқа үлкен орын бар екенін атап өтті.
1,4 миллиард халқы бар, жан басына шаққандағы ЖІӨ 12 000 доллардан асатын және орташа табысы 400 миллионнан асатын Қытай - әлемдегі ең перспективалы ірі нарық. Статистика көрсеткендей, 2023 жылы Қытайдың жалпы тұтыну тауарларының бөлшек саудасы бір жыл ішінде 7,2 пайызға өсіп, соңғы тұтынудың экономикалық өсімге қосқан үлесі 82,5 пайызға жетті. Биылдың наурыз айында Мемлекеттік кеңес «Үлкен көлемдегі жабдықтарды жаңарту және тұтыну өнімдерін сату бағдарламалары бойынша іс-шаралар жоспарын» жариялады. Алдын ала бағалаулар бойынша, жабдықты жаңарту жылдық құны 5 триллион юаньнан асатын үлкен нарықты білдіреді, ал автомобильдер мен тұрмыстық техниканы жаңарту триллиондаған доллар нарық кеңістігін тудырады, бұл Қытайдың ішкі сұраныс нарығының өміршеңдігін одан әрі ынталандырады, - деді елші.
2023 жылы Қытайдың сауда тауарларының импорты 17,99 трлн юаньды құрады, 5 трлн юаньнан астам ірі көтерме тауарларды, 3 трлн юаньға жуық электронды компоненттерді және 2 трлн юань тұтыну тауарларын импорттады. Сонымен қатар 160 миллион тонна астық импорттады және бүкіл әлем бойынша кең нарықтық кеңістігі бар компанияларды жеткізетін ауылшаруашылық өнімдерін импорттау бойынша әлемде бірінші орынға ие болды.
ДСҰ мәліметтері бойынша, Қытайдың халықаралық нарықтағы экспорттық үлесі 2023 жылы 14% шамасында жоғары деңгейде қалды. 2024 жылдың алғашқы екі айында Қытайдың тауар импорты мен экспортының жалпы құны өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 8,7%-ға өсті, оның ішінде экспорт 10,3%-ға артып, өсу қарқыны одан әрі жеделдеді.
2023 жылы Қытайдың импорт және экспортпен айналысатын сыртқы сауда кәсіпорындарының саны рекордтық көрсеткішке - 645 мыңға жетті.
Қытай экономикасы нарыққа бағдарланған, заңды және бірінші дәрежелі халықаралық бизнес ортасына ие, сондай-ақ әлемдік іскер қауымдастықтың жоғары сеніміне ие. 2023 жылы Қытайда 53 766 жаңа шетелдік инвестицияланған кәсіпорын құрылып, бір жылмен салыстырғанда 39,7%-ға өсті. Шетелдік инвестицияның нақты пайдаланылуы 1,1 триллион юаньды құрап, ауқымы бойынша 2021 және 2022 жылдардан кейінгі екінші, тарихтағы үшінші орында және әлемдегі ең үздіктер қатарынан берік орын алды. Қытайдың инвестициялық құрылымы оңтайландыруды жалғастыруда: жоғары технологиялық салалар жалпы көлемнің 37,4% құрайды, - деп түсіндірді Қытай елшісі Чжан Сяо.
Биыл қаңтар айында Қытайда 4588 жаңа шетелдік инвестицияланған кәсіпорын құрылды, бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 74,4%-ға өсті. Салалық тұрғыдан алғанда, жоғары технологиялық өндірісте пайдаланылған шетелдік капиталдың нақты көлемі 40,6%-ға өсті және Қытайда ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық орталықтар құруға шешім қабылдаған трансұлттық компаниялар көбейіп кетті.
Қытайдың жетінші халықаралық импорт көрмесінде әлемнің 500 жетекші компаниясының 200-ге жуығы келісімшартқа қол қойды. Қытайдағы KFC дүкендерінің саны 10 мыңнан асты, бұл АҚШ-тағыдан көп. Airbus-тың алғашқы толық өмірлік циклі бойынша әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету жобасы Еуропадан тыс Чэнду қаласында қызметке енді, трансұлттық компаниялар өзара тиімділікке қол жеткізді. Қытайдың 1,4 миллиард халқы қолдайтын алып нарығы сыртқы әлемге жол ашады. Шетелдік кәсіпорындар үшін «дөңгелек үстел» жүйесін құру, шетелдіктердің Қытайға кіруін жеңілдету шаралары, шетелдіктер үшін мобильді төлем мәселелерін шешу және визасыз елдердің ауқымын кеңейту сияқты шаралар бірінен соң бірі жүзеге асырылды, - деді ол.
Елшінің сөзінше, әлемдегі жағдай қалай өзгерсе де, Қытай сыртқы әлемге ашылып, әлеммен белсенді түрде мүмкіндіктер бөлісіп, басқа елдермен ортақ дамуға ұмтылу тұжырымдамасын ұстана бермек.
Қытай мен Қазақстан тату көршілер және тұрақты жан-жақты стратегиялық серіктестер ғана емес, сонымен бірге адамзат тағдыры ортақ, игіліктер мен қайғы-қасіреттері ортақ қоғамдастықта тоғысқан. Қытай Қазақстанмен екіжақты қарым-қатынастарды дамытудың тарихи мүмкіндігін пайдаланып, «Бір белдеу, бір жол» бірлескен жоғары сапалы құрылысының келесі «алтын онжылдығын» мүмкіндік ретінде қабылдауға, бір-бірін толықтыратын экономикалық артықшылықтарымызды белсенді түрде пайдалануға, өзара тиімді ынтымақтастықты прагматикалық түрде ілгерілетуге дайын, - деп түсіндірді Чжан Сяо.