Балықтан жұғатын қауіпті инфекциядан қалай сақтануға болады?

Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Бұл туралы Нұр-Сұлтан қаласының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің бас маманы Нағима Шатаева хабарлады. 

Оның айтуынша, балық және балық өнімдерін пайдаланғанда аса абай болған жөн. 

Паразитозбен ауыру қаупін азайту мақсатында балық және балық өнімдерін өңдеу ережелерін сақтаудың маңыздылығына назар аудару керек. Себебі балықтың паразит жұқтыру қаупі жоғары. Елорда тұрғындары арасында ең көп кездесетін түрі – описторхоз. Ол паразит жұқтырған балық арқылы беріледі (әсіресе, описторхоздың қоздырғыштары ципринидтер тұқымдасына жататын тұщы су балықтарында көптеп кездеседі). Мәселен, Нұр-Сұлтан қаласында 2021 жылы описторхоздың 83 зертханалық расталған жағдайы тіркелді. Бұл 2020 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 6 жағдайға көп, - деп атап өтті ведомство өкілі. 

Сондай-ақ ол описторхоз гельминттің туындауына әкеліп соғатындығын алға тартты. 

Ол мысық немесе сібір сорғышы атауына ие. Оның ұзындығы шамамен 1 сантиметр болады. Адам аздап тұздалған, аз тұздалған, жеткіліксіз термиялық өңдеуден өткен немесе шикі балықты жеген кезде жұқтырады. Ішекте жұмыртқалар мембраналардан босатылады. Сөйтіп бауырға, өт қабына және ұйқы безіне енеді. Бір айдан кейін паразиттер жыныстық жетілуге жетіп, жұмыртқа шығарады. Паразит адам ағзасында 20-25 жылға дейін өмір сүреді. Бастапқыда описторхоз аллергия ретінде жүреді және паразиттермен тамырлардың бітелуіне, қайталама инфекцияға байланысты өт тоқырауы мүмкін, - деді  Санэпидбақылау департаментінің бас маманы. 

Айта кетерлігі, гельминттің жұмыртқалары өтпен бірге ішекке түсіп, содан кейін нәжіспен сыртқы ортаға енеді. Алайда олардың дамуы тек су қоймаларында орын алуы мүмкін мүмкін. 

Жаңадан ауланған балықтарда жұмыртқалар өзінің қозғалысын әлі де  сақтаған кезде жақсы байқалады. Адамның инфекциясы ципринидтер тұқымдас итмұрын, елец, раушан, табан, тенч, руд, уклея, көксерке балықтарын жегенде жұғуы ықтимал, - деді ол. 

Сол үшін халықты зертханалық бақылау жүргізілмеген көше базарларынан  балық сатып алғанда абай болуға шақырды. 

Маманның мәліметінше, сыртқы түрі бойынша паразит жұқтырған балықты сау балықтан ажыратуға болмайды. Тек бұлшықет терісін микроскопиялық зерттеу арқылы метацеркарияны анықтауға мүмкіндік береді.

Аурудың алдын алу үшін тұздалған, жаңа піскен және әсіресе, ципринидтер тұқымдасының строганинін қолданбаған дұрыс. Балықты кем дегенде 20-25 минут қуырып, пісіру керек, бәліштерді - 45-100 минут, сүрлегенде – 70-80°C температурада 2,5–6 сағат, минус 30-40°C температурада 2-5 сағат мұздату керек. Описторхоз – бұл өлуі ұзақ орын алатын паразит, ол термиялық өңдеуден кейін де өмір сүре алады, сондықтан пісіру кезінде міндетті түрде сақталуы керек арнайы ережелер бар.

Балық етіндегі кез келген инфекцияны жою үшін оны толығымен қуыру оңай болатын кішкене кесектерге кесу керек. Жабық қақпақтың астында қуырып, қайнатқан жөн. Сонда ғана жұмыртқаларды жою ықтималдығы артады. Қуырар алдында балықты 10-15 минут пісіріп алу артықтық етпейді. 

Балықты кескеннен кейін пышақтарды, пайдаланған тақтайларды және басқа ыдыстарды қайнаған сумен жуу қажет.